MÜSTEZAT ÖRNEKLERİ

 

Cimşıd-i duvum 'aklile İskender-i gânı112

'İzzile 'aladan

Sultân-ıAzdu'd-devle Murâd ibni Muhammed

Şâhenşeh-i a'zam

Mevrüş anadur memleketlin kevn ü mekânı

Yidinci atadan

Lutfile gö nül Ka'belerin yed-i catâsı

Ihsân u keremde

Şâkirdür anun ni'metine Kâzı vü dânı

Kiill-i gurabâdan

Devrân çu senündür bugün iy rüh-ı cuvân-baht

Gel pir ögüdin dut

Kim cİş ile hoş geçse yig ol cömr-i cuvânı

Zevkile şafâdan

Dâ'İ kim okur devletünün medh ü du'âsm

Ihlâşile her dem

Ni'metlerünün şükrinedür zikr-i lisânı

Envâc-ı senadan                                                     Ahmed-i Dai 

 

 

TUNC A KORTANTAME R, AHMED-Î DÂ'Î İLE İLGİLİ YENİ BİLGİLER, https://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/12/840/10639.pdf

 

 

Bir görmek ile hüsnüne kıldın beni şeydâ

 Ey dil-ber-i ra‘nâ

 Etdi nigehin aklımı hem sabrımı yağma

 Ey gözleri şehlâ

 

2. Tâ haşre degin Hazret-i İsâ gibi ben de

 Olsam n'ola zinde

 Hecr-i gamın öldürmüş iken eyledi ihyâ

 Vaslın beni cânâ

 

3. Kurbân olayım destine kim ehl-i kalemsin

 Erbâb-ı rakamsın

 Yokdur hele küttâb arasında sana hem-tâ

 Ey ma‘nî-i yektâ

 

4. Yek-dâne yaratmış seni âlemde efendim

 Ey şâh-ı levendim

 Halk eylememiş bir dahı emsâlini hâşâ

 Allahu Te‘alâ

 

5. Ey şûh-ı vefâdâr-ı kerem-pîşe revâdır

 Mir'ata sezâdır

 Vassâf olalı hüsn ü kemâlâtına dünyâ

 A‘lâ vü ger ednâ

 

6. Mecnûn gibi gözden akıdup eşk ile seli

 Ey turrası Leylî

 Olmak görünür aşkın ile âleme rüsvâ

 Aldı beni sevdâ

 

7. Hûn eyledi bağrım feleğin cevr ü cefâsı

 Bîhûde edâsı

 Tâ eyleyeli sen gibi gül-ruhları peydâ

 Bî-çâre Nedîmâ                                 Nedim

 

Prof. Dr Muhsin Macit, Nedim Divanı, T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, KÜLTÜR ESERLERİ 511

 

 

 

1. Ey şûh-ı kerem-pîşe dil-i zâr senindir

 Yok minnetin aslâ

 V'ey kân-ı güher anda ne kim var senindir

 Pinhân u hüveydâ

 

2. Sen kim gelesin meclise bir yer mi bulunmaz

 Baş üzre yerin var

 Gül goncasısın gûşe-i destâr senindir

 Gel ey gül-i ra‘nâ

 

3. Neylersen edüp bir iki gün bâr-ı cefâya

 Sabreyle de sonra

 Peymâne senin hâne senin yâr senindir

Ey dil tek ü tenhâ

 

4. Bir bûse-i can-bahşına ver nakd-i hayâtı

 Ger kâ'il olursa

 Senden yanadır söz yine bâzâr senindir

 Ey âşık-ı şeydâ

 

5. Çeşmânı siyeh-mest-i sitem kâküli pür-ham

 Ebrûları pür-çîn

 Benzer ki bu dildâr-ı cefâkâr senindir

 Bî-şüphe Nedîmâ                                   Nedim

 

Prof. Dr Muhsin Macit, Nedim Divanı, T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, KÜLTÜR ESERLERİ 511

 

 

Gülzar-ı hüsünsün benim ey gonca dehanım
Gülşende el canım

Atma sineme gamzen okun kaşı kemanım
Dinle bu figanım

Rahmet bu sinem yaresine ey şep-i huban
Çeşmin hele giryan

Sensiz bu kerem kânı benim şah-ı cihanım.
Ey  Yusuf sanim.

Gel etme benim hicr ile bu didemi giryan.
Bağrımda bu hicran.

Efganıma rahmet benim ey tuti zebanım
Ey taze civanım.

Ey kaşı keman cam ile uşşak meye döndü
Kaddim neye döndü.

Bu devr-i felekte hele bir Gevheri kanım.
Âlemlere şanım.                             Aşık Gevheri 

 

 

Dilber sana ben gözleri mestan dimedim mi
Fettan dimedim mi
Efgan ederek bende bu giryan demedim mi
Nâlân demedim mi
 
Meftun olalı sen mehitâbâna gönülden
Ah ne gelir elden
Kaddimi hilal eyledi devran demedim mi
Hicran demedim mi
 
Sevmez beni yâr niceye dek şâh-ı levendim
Sen kendi efendim
Gel sevdiceğim eyleme bühtan demedim mi
Her an demedim mi
 
Ermen ne aceb kadr-i visâlinle murada
Bu devr-i fenâda
Eyyâm-ı şerîf Gevherî kurban demedim mi
Ferman demedim mi                  Aşık Gevheri 

 
 (Elçin 1998: 625-626)      

 

  ÖZLEŞİM TARZI MÜSTEZAT

 

Güller seni kıskandı kopup düştü dalından,

Gülşen sana hayran.

 

Bülbül ise isyanda firar etti gülünden,

Vuslat yine hüsran.

 

Ay gökte zuhur etti sönük kaldı cemalden,

Mah şemse sitemkâr.

 

Yıldız bile şaşkaldı düşüp çıktı yolundan,

Dursun mu bu devran.

 

Oldun bâde leblerde kadeh yasta kahırdan,

Açtın yâre onmaz.

 

Kevser gibi tat vardı o bal sanki dilinden,

Kalbin safi şükran.
 

Zülfündeki reyhanla bırak mest olayım yâr,

Düşler yine seyran.

 

Amber bunu görseydi utansaydı halından,

Es gönlüme revgan

 

 

       NECİBE ÇETİNKAYA

 

ARUZ:  mef 'ûlü / mefâ 'îlü /mefâ 'îlü / fe 'ûlün

HECE . 7 +7 = 14    ziyade: 6

ÖZLEŞİM  : v v . .v v . .v v . . v v     ziyade :v v .. v v

 

 

MÜSTEZAT GAZEL
 
Ey mâh gice rüyâda görüb zülfüñe uyandım
Sevdâyla boyandım
Gündüz dahi pür-kaba-pûş andım utandım
Âteşdür uyandım
Bir mu’abbir âyine idim dest-i felekde
Âgûşa mülkde--------
Dûr eylemeyecek aksine düşdüm ufandım
Balçıka suvandım---
Sevdayile bu sene gitdi beyana beyt-i Harama
Vardı o makama
Ben mescidi meyhânede yana geldim uzandım
Sahbayile susandım---- (
Bir rahla ne idi anla yahdım ağı karâyı
Elvâna hevâyı-------
Bu âlemi gör handa çok renge boyandım
Bâdile sulandım---------)
Faş itmedi âlemlere esrâr beni Fıtnat
(açıklamadı beni âlemlere sırlarımı Fıtnat)
Âyine mest---------------
Aynı âblı çeşmim gibi toldumda boşandım
( aynı sulu gözüm gibi doldum da boşaldım)
Mecnûna tokandım------          Fitnat Hanım (1831-1909) 
 

 

 

 Müfte'ilün müfte'ilün müfte'ilün fa' Müfte'ilün fa'

1. Çehre-i zîbâsı anun gülşen-i cândur
                                      Halk-ı cihâna

Mâ'î ridâsı sanasın âb-ı revândur
                               Bâğ-ı cinâna

2. Mutrib-ı devrân ile cânânun elinden
                                Nây gibi ben

Nâle vü feryâd iderin hayli zamândur
                               Kevn ü mekâna

3. Cevr ider ol yâr bana hey meded Allah
                               Neyleyeyin âh

Kime şikâyet ideyin şâh-ı clhândur
                               Devr-i zamana

4. Bağrumı hûn itdi benüm firkat-i cânân
                              Mihnet-i hicran

Sevgüli yâr ayrılığı ne yamandur
                               Âşık olana

5. Nâz ile Yahya kulınun gönlini aldı
                               Odlara saldı

6. Kûyına varup garazum âh u figândur
                               Olsa bahane                        Yahya Bey