Müzeyyel Nedir Müzeyyel Gazel ve Örneği

Nedir  Müzeyyel Gazel ve Örneği

Osmanlıca yazılışı : مذيل - Müzeyyel

Müzeyyel Arapça kökenli bir kelimedir. Müzeyyel kelimesi Zeyil, ek, ilave, etek, bir şeyin altı, devamı, tefrik anlamlarına gelen [1]  zeyl ( ذيل  ) sözcüğü ile aynı kökten gelmektedir.

Müzeyyel kelimesinin sözlüklerdeki anlamı : Zeyli, ilâvesi olan.  Altına cevabı yazılıp geri gönderilen tezkere. Eklentisi olan. Ekleme parçası olan. Anlamlarındadır.

Müzeyyel Gazel:

Müzeyyel gezel altına ilave yapılmış, parça konulmuş, bir din veya devlet büyüğüne hitaben övgü veya dua maksatlı uzatılmış ek yapılmış gazeldir.  Gazele yapılan bu tip ilave, ek veya zeyl;  gazelin en son  beyti olması gereken mahlas beytinden sonra  yapılan ilavedir.

Gazel-i Müzeyyel Der-Medh-i Şâh-ı Cihâ

Dil-i pür-dâğa sûz-ı derd-i ‘aşkun tâze dâğ oldı
Bana şimdi mahabbet ‘âlemi dâğ üstü bâğ oldı

Degülken bend-i zülfi bin dil-i dîvâneden hâlî
Bana keyfiyet-i ‘aşkunla bir cây-ı ferâğ oldı

Felek sîlî-i gam kûpâl-i mihnet gösterür şimdi
Desen mahmûr-ı bezm-i vaslı muhtâc-ı ayağ oldı

Eser etmezse çîn-i safha-i dûd-ı dilün artar
Gönül şemşîr-i âhun anlarun muhtâc-ı zâğ oldı

Bahâyî andan men‘ etti ‘uşşâkın o mîr-i hüsn
Duhânı gördi kim ‘ahd-ı şehenşehde yasağ oldı

Sirâyet etti hükm-i nâre dûdundan cüdâ düşdi
Dil-i âteş-gede mânende-i gül-zâr u bâğ oldı

Şehâ seyl-âbı lütfun cûşa gelsün vaktidür şimdi
Ki dûd-ı tîreden sakf-ı felek çün perr-i zâg oldı

Nihânî nûş eder dûd-ı dilün düşmen kıyâs etme
Ki pâyin-i reg-i cânında gönli dâğ dâğ oldı

Mükerrer eylesünler şekker-i şükr-i sehânşâhı
Melekler kim bu nâ-hôş budan âsûde-dimâğ oldı     Şeyhülislâm Bahayi Mehmed Efendi 

Müzeyyel Gazel: Ruze ruze cem' olur rindan Ayasofiyye'de

Ruze ruze cem' olur rindan Ayasofiyye'de 
Halka-bend-i üns olur yaran Ayasofiyye'de

Etmek için fikr-i ekl ü şürbü hatırdan beder 
Akd-i cem'iyyet eder ihvan Ayasofiyye'de

Olmadan dest-i dua-cünban Ayasofiyye'de 
Müşkilat-ı halk olur asan Ayasofiyye'de

Mevce-i a'mal eder enfas ile çerha suud 
Lücce-i tal'at eder tufan Ayasofiyye'de

Her ne denlü gayri camide ibadat olsa da 
Olur efzun yine sad-çendan Ayasofiyye'de

Düşmen-i dirin-i nefs ile cihad-ı ekbere 
Leşker-i ta'at bulur meydan Ayasofiyye'de

Andeliban-ı behişti şerm ile hamuş eder 
Her taraf avaze-i Kur'an Ayasofiyye'de

Ab-ı germ-i dide vü sabun-ı istiğfar ile 
Pak olur pirahen-i isyan Ayasofiyye'de

Ferş-i berrak-ı rühamın eyledikçe secde-gah 
Saf olur ayine-i iman Ayasofiyye'de

Pişgahında neval-i rahmeti hazır bulur 
Kim olursa sıdk ile mihman Ayasofiyye'de

Sahn-ı safında meta-ı bi-diriğ-i mağfiret 
Buriya-yı Mısr ile yeksan Ayasofiyye'de

Şeb-be-şeb manend-i kandil-i füruzan Nabiya 
İnşirah-ı dil bulur insan Ayasofiyye'de    Nabi Ruze ruze cem' olur rindan Ayasofiyye'de Müzeyyel Gazel

[1] https://www.luggat.com/zeyl/1/1