21.01.2013
Nedim Günsür
Nedim Günsür (d. 1924, Ayvalık - ö. 13 Kasım 1994, İzmir) naif özellikler taşıyan figüratif bir anlayışla toplumsal içerikli resimler yapan bir Türk Ressamı
1924’te Ayvalık’ta doğdu. Nedim Günsur’ün dedesi Gazelhan Mahmut Nedim Bey’dir. Gazelhan. Mahmut Nedim Bey, Anadolu sahillerindeki yalılardan birinde oturan Mısır Prensesi’nin onun okuduğu gazelleri duyup sesine hayran olmasından sonra aldığı evlenme teklifiyle, eşini ve üç çocuğunu bırakmış, konağa yerleşmişti. Mahmut Nedim Bey, ailesine tekrar dönse de Nedim Günsur’un babası İzzet Bey, içine kapanık, sessiz, az konuşan fakat sevgi dolu bir insan olmuştu. Nedim Günsur’un babası İzzet Bey bu yüzden oğlu için çok yakın bir arkadaş olacaktı.
1907 yılında babası Abdurrahman İzzet Bey, İstanbul Harbiye Okulu’ndan, Bekirağa Bölüğüne ve İzmir’in Dikili İlçesine Dikili Gümrük Memuru olmuştu. 1911 yılında, Vidinli Mehmet Bey’in kızı, , Fatma Nigar Hanım ile evlendi bu evlilikten Nedim Günsur dünyaya geldi. 10 Nisan 1924 [1]
Babası İzzet Bey, bir resim tutkunuydu. Bu tutkusunu oğlu Nedim’e de yansıttı. 1931 - Kadıköy Cevizli İlkokulu’nda öğrenime başladı. Bu okulu bitirdikten sonra 1936 - Kadıköy Ortaokulu’nda öğrenime başlamıştı. 1937 yılında babası İzzet Bey zatürree hastalığı ile hayatını kaybetti. [2] Ablası Mevhibe ve eniştesiyle birlikte önce İzmir’e gitti ve İzmir Namık Kemal Lisesi’nde lise öğrenimine başladı. Afyon’a giden Nedim Günsür, Afyon Lisesi’ne devam etti. Bu yıllarda babasından aldığı resim sevgisiyle resimler yapıyordu. [3] Lise ikinci sınıftayken okuldan ayrılarak ressam olma hayaliyle İstanbul’a döndü.
Günsür 1942’de girdiği Güzel Sanatlar Akademisi’nde Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun öğrencisi oldu. “Öğrencilerini her yönüyle geliştirmek isteyen bir resim hocası olarak Bedri Rahmi, yalnız resim yapmayı değil, onlara kitap okuma zevkini, edebiyat ve şiiri de sevdirmeye çalışıyordu. “ [4]
Öğrenciliği sırasında 10’lar Grubu’nun kurucuları arasında yer almıştı. 1948 Haziran’ında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nden mezun olan Nedim Günsür, bu sıralarda izlenimci olarak değerlendirilebilecek etkilerle resim yapıyordu. . Bu yıllarda yapmış olduğu resimler arasında, Çıplak (1945), Atölyedeki Kız (1946) (Resim 1), Petnahor’ da Kamp (1947), Nalbant (1947), Kahve (1946), Yoğurtçu Parkı (1947) ve Bahçe (1946-47) gibi eserleri bulunmaktadır. [5]
ON’LAR GRUBU VE NEDİM GÜNSUR
“Bedri Rahmi ve öğrencileri Türk resminin, Türk kültürünün kendi özüne ait olan halılardan, minyatürlerden işlemelerden ve Türk motiflerinden oluşturulması gerektiğini savunmuş, bu amaç altında yoğun bir şekilde çalışmışlardı. “
Batı resmindeki soyut akımlarla, geleneksel motiflerimizi sentezleme çabası içinde olan Onlar Grubu ilk sergisini Güzel Sanatlar Akademisi’nin yemekhanesinde açmıştır. Nedim Günsur da bu grubun içinde ve resimleri ile bu sergiye katılmıştı.
“On’lar Grubu’nun sanatsal tutumu, yönü, serginin kapısına sağlı sollu asılan ve her biri iki metre boyunda olan bir minyatür örneği ile El Gréco’nun (1541-1614) bir düzenlemesinden alınmış bir figür simgelemektedir. Bu biçimde, On’lar Grubu’nun yaklaşımında Doğu ve Batı sanatının bir bireşiminin arandığı, bu amaca yönel indiği somutlaştırılmış oluyordu. Grup, halı, kilim, heybe ve çorap gibi Anadolu Halk Sanatı’nın anonim işlerine ve süslemeci motiflerine alıcı gözlerle bakmayı, atölye hocaları B. R. Eyüboğlu’ndan öğrenmişti “ Fakat diğer Onlar Grubu üyeleri gibi Nedim Günsur’da Hocası Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun yolundan gitmeyecekti. Resimlerinde Anadolu ve Türk kültürüne dair motifleri kullanmış olsa bile doğu ve batı resimlerini sentezleme çalışmalarında kendilerine özgü bir yol tutturmayı tercih ettiler. Çekirdeğini, Nedim Günsür, Mustafa Esirkuş, Leyla Gamsız Sarptürk , Fahrünnisa Sönmez, Ivy Strangali, Fikret Elpe, Saynur Kıyıcı Güzelsan, Mehmet Pesen, Hulusi Sarptürk ve Maryam Özcilyan’dan oluşan on genç sanatçının birlikteliğindeki grup, bir yıl içinde üye sayısını otuza çıkarmıştır.
1948 -İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nden birincilikle mezun oldu. Nedim Günsur, 1948'de Fransa Devleti’nin Akademi’yi birincilikle bitirenlere vermiş olduğu altı aylık bir bursla Paris’e gitti. Paris’te André Lhote ve Fernand Léger atölyelerinde çalıştı. Bu kentte F. Leger ve A. L’hote atölyelerine izleyici olarak katıldı. Aynı zamanda Paris’teki Türk Ressamları karma sergisine, Paris’ten İstanbul’daki On’lar Grubu’nun sergisine katılmayı sürdürmüştü.
O zamana değin sürdürdüğü izlenimci resim anlayışını, Picasso, Léger ve Matisse’nin yanı sıra, yeni tanıdığı Afrika sanatının da etkisiyle değiştirdi, yarı soyut anlayışa yöneldi. 1951 -Marsilya, Nice, Cannes’ı içine alan bir sanat gezisi yaptı. [6]
Nedim Günsür, dört buçuk yıl süren Fransa yaşamının ardından Türkiye’ye döndü. 1952’de yurda dönen sanatçı dönüşünden hemen sonra askerliğe müracaat etti ve yedek subay olarak İzmir Kandıra’da askerlik görevine başladı. Terhis olduktan sonra da, resim öğretmeni olmak için dilekçe verdi.
Günsür 1954-1958 yılları arasında Karadeniz Ereğlisi’nde resim öğretmenliği yaptı, daha sonra çalışmalarını bağımsız olarak İstanbul’da sürdürdü. 1954 yılında Emine Hanım ile evlendi ve eşi ile beraber Zonguldak’a tayin oldu.
İstanbul’a dönüşünde gittiği Zonguldak’ta madenci yaşamının içeriği ile bütünleşen, geniş kitlelere seslenebilen, açık bir resim dili olarak tanımladığı, zaman içinde naif öğelerin de yer aldığı “Dışavurumcu - Anlatımcı” bir tarz oluşturmuştu. 1959’da yerleşmek üzere İstanbul’a döndü. 1961 - Beykoz İlköğretim Okulu’nda ücretli öğretmenliğe başlar. Büyük bir bölümünü ’’ İnşaat İşçileri ’’ ve ’’ gurbetçiler ’’ konulu resimler yapmaya başlamış ve bu resimleri ile sergilere katılmıştı. [7]
1961’de gerçekleştirdiği “Gökyüzü” adlı yapıtı 1963’teki 24. Devlet Resim ve Heykel Sergisi’nde birincilik ödülü aldı. 1972’de Milliyet Sanat dergisi tarafından “Yılın Resim Sanatçısı” seçildi.[8]1973’te düzenlenen Cumhuriyet’in 50. Yılı Resim-Heykel Yarışması’nda, Atatürk ve Cumhuriyet Ödülü’nü kazandı. 1950’lerde figüratif-dışavurumculuk bir anlayışla maden işçilerinin yaşamını konu alan resimler gerçekleştiren Günsür 1960’lardan sonra kent yaşamı ve sorunlarına yöneldi, “Köylü Aile” (1977), “Göç” (1979) gibi yapıtlarında dramatik yönü ağır basan bir resim anlayışı sergiledi. Kent ve kıyı görünümlerini, lunapark ve bayramlarını betimlediği “Panayır” (1982), “Büyükdere’den” (1979), “Denize İnen Sokak” (1979) gibi yapıtlarında ise şiirsel bir anlatıma ağırlık verdi.[9]
Nedim Günsür 13 Kasım 1994’de İzmir’de öldü.
Yazar ve reklamcı Mehmet Günsür'ün babası, oyuncu Yazgülü Günsür'ün dedesidir.
RESSAMLIK DETAYLARI
“Tüm nesnelere sevgiyle yaklaşan ressam” olarak nitelenen Nedim Günsür'ün eserleri, Naif özellikler de taşıyan toplumsal içerikli figüratif bir anlayışla yapılmıştır. Nedim Günsür, ilk devresinde Empresyonist tarzda çalışmalar yapmış, Paris devresinde ise Picasso, Léger ve Matisse'in yanı sıra, yeni tanıdığı Afrika sanatının da etkisiyle Abstre çalışmalarla yarı soyut anlayışa yönelmiştir. 1950'lerde figüratif-dışavurumcu bir anlayışla maden işçilerinin yaşamını konu alan eserler veren Günsür, 1960'lardan sonra yapıtlarında kent yaşamı ve sorunlarına dramatik yönü ağır basan bir resim anlayışı sergilemiştir.[10]
Turgay Gönenç Günsür'ün resmini şöyle anlatmaktadır: “Nedim Günsür'ün resim macerası, siyah-beyaz başlayıp, renkli sona eren bir film gibidir. Ressamlığının ilk yıllarında, o zaman da tutucu olan bu adam, Cezayir Savaşı, kıyımlar, patlayan maden ocakları çizip boyadı: Renkli siyahlar ve grinin bin bir tonunu kullanarak… Çok cesur, o zamanın Türkiye resmi için çok yenilikçi bir kompozisyon ve kadraj anlayışıyla” resimler yapmıştır. [11]
KAYNAKÇA
[1] https://193.255.140.18/Tez/0069676/METIN.pdf, shf, 14
[2] https://193.255.140.18/Tez/0069676/METIN.pdf, shf, 14
[3] https://193.255.140.18/Tez/0069676/METIN.pdf, shf, 14
[4] https://193.255.140.18/Tez/0069676/METIN.pdf, shf, 14
[5] https://193.255.140.18/Tez/0069676/METIN.pdf, shf, 14
[6] https://193.255.140.18/Tez/0069676/METIN.pdf, shf, 102
[7] https://193.255.140.18/Tez/0069676/METIN.pdf, shf, 102
[8] https://www.guzelsanatlar.gov.tr/TR,3230/nedim-gunsur.htm
[9] https://tr.wikipedia.org/wiki/Nedim_G%C3%BCns%C3%BCr
[10] Nuray Şakar, Nedim Günsür Retrospektif Sergisi, https://mizzah.com/forum/nedim-gunsur-r
[11] Nuray Şakar, Nedim Günsür Retrospektif Sergisi, https://mizzah.com/forum/nedim-gunsur-r
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın