Niteleme Sıfatları

NİTELEME SIFATI

Fransızca  :     adjectif qualificatif

İNGİLİZCE:      qualificative  adjectiv

Almanca  :      qualifikatives  beiword,

Osmanlıca:  Tavsif-i sıfat

Kelime türü:   İsim –-  Dilbilimde bir terim

FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ:  . niteleme zarfı, nitelik zarfı)

 TANIMLAR

“Bir adı niteleyen sıfat “[1]

“Bir adı, nitelik, nicelik, yer, sıra vb. bakımından niteleyen, belirten kelime, ön ad “[2]

Niteleme sıfatları, varlıkları niteleyen, varlıkların nasıl ve nice olduklarını belli eden sıfatlardır.

Niteleme sıfatları varlıkların durumlarını, biçimlerini, renklerini,  şekillerini, ağırlıklarını, uzunlularını, kısalıklarını vb gösterirler.

Niteleme sıfatlarını bulmak için isime “nasıl” sorusu sorulur. Ortaya çıkan cevap niteleme sıfatıdır.

Varlıkların durum yönünden ön adlarıdır

Güzel ev, ışıltılı günler, çirkin ördek yavrusu , tembel öğrenci,  parlak  kağıtlar,

Varlıkların biçimleri yönlerinden niteler

Uzun adam,  şişman kedi, yumuşak karın,  yuvarlak masa, kısa ağaç,   güdük  tepeler, oval  tepsi  …

Varlıkların renkleriyle niteler

Kara kedi, beyaz toprak, mavi gök, kır at,  yağız delikanlı, esmer  adam, beyaz sayfa  …

Diğer Niteleme Sıfatlarına Örnekler:

Çıkmaz sokak, erişilmez tepeler,    İhtiyar adam, yaşlı kadın,  Zamanlı dergiler

Sıcak insanlar, soğuk yüzler, hayırlı evlat, hayırsız evlat, yürüyen merdiven, acılı kebap, tuzlu çorba, yumurtalı börek, sahipsiz kedi, tasasız günler, ekşili çorba , sulu tarla, nakışsız  yastık, ağaçlı yollar, kel tepeler, akılsız baş,        

[1] Prof. Dr. Vecihe Hatipoğlu, Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, AÜ. DTCF Yayınları, Ank. 1982

[2] https://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=SIFAT