Olay Nedir Olaya Dayalı Metinlerde Olay veya Vaka Düzeni  

Olay Nedir Olaya Dayalı Metinlerde Olay veya Vaka Düzeni  

Olay kelimesinin TDK sözlüklerindeki karşılığı:  ortaya çıkan, oluşan durum, ilgiyi çeken ya da çekebilecek nitelikte olan hertürlü eylem, hadise, vaka.[1]

İngilizce karşılığı : event, happening, fact, circumstance, incident, affair, case, episode, experience, instance, occurrence, scene

Fransızca karşılığı : ait [le], événement [le], action [la], affaire [la], cas [le], chose [la], phénomène [le]

Almanca:  Angelegenheit, Anlass, Begebenheit, Begebnis, Ereignis, Fabel, Gegebenheit,

Olay sözcüğü gazetecilikte “dikkati çeken ya da çekebilecek her türlü oluşum olarak “ anlaşılır. Gazetecilikteki olay anlayışı  “ köpek insanı ısırırsa olay değil, insan köpeği ısırırsa olaydır “ şeklinde anlaşılır.

Olaya Dayalı Edebi Ürünler

Edebi eserlerde olay ise kurmaca metinlerde veya kurmaca anlatılarda serim bölümünden çözüme kadar aktarılan vaka veya vakalar zinciri olarak anlaşılır. Bu tip metinler veya anlatılara da olaya dayalı metinler veya anlatılar denilir.

Olaya dayalı metinleri veya anlatıları olayı anlatmaya dayalı edebi ürünler olarak tarif etmek gerekir. Bu tip ürünlerde başlayan gelişen düğümlenen ve sonuca bağlanan olaylar veya bir olay anlatılır. Örneğin çağdaş öyküler kurgusal olarak tek bir ana olayı anlatmaya odaklı iken roman veya tiyatro gibi metinlerde ana bir vaka çizgisi etrafında gelişen olaylar zinciri işlenmektedir.

Masal, destan, halk hikâyeleri, efsaneler ise olay ya da olayları anlatan temeli sözlü anlatıya dayalı ürünlerdir. Efsane temelinde tek bir olaya dayanırken masal, destan ve halk hikâyeleri;  ana bir olaya dayalı birçok olayı anlatan sözlü edebiyat ürünleri olmaktadır.

Olaya dayalı edebi ürünlerde konu, ana düşünce ve yardımcı düşünceler anlatılan olaya dayalı olarak ortaya çıkar. Olaya dayalı ürünlerde olayı gerçekleştiren kişiler, çevre, mekân ve tasvir gibi unsurlar da bulunur.

[1] Okul Sözlüğü, TDK, 1994, s. 559