Önsöz Nedir Kitap ve Tez Önsöz Özellikleri Örnekler
Önsöz Nedir Kitap ve Tez Önsöz Özellikleri Örnekler
ÖNSÖZ
İngilizce: preface ,
Almanca : vorwort, oberbegriff
Osmanlıca: Dibace, mukaddime, mesnevilerde ise sebeb-i telif
Ön söz, edebiyatta matbu bir eserin ne amaçla yazıldığı, hangi yöntemle hazırlandığını, o eserin konusu, amacını, işleniş biçimi hakkında özel bilgilerin yer aldığı kitabın ilk kısmıdır. Ön sözler, romanlar, hikâyeler, tiyatro eserleri, şiir kitapları, gezi kitapları, tezler ve inceleme eserlerin başlangıcında bulunur.
Eski edebiyatta ön söz, mukaddime ve dibace olarak adlandırılmıştır. Eski edebiyata yazarın eserini ne amaçla telif ettiğini, eserini kimin adına yazdığını ve kime takdim ettiğini belirttiği kısma dibace veya mukaddime denmiştir. Mesnevi türünde yazılmış eserlerin başlarında ise önsöz ile aynı işlevlere sahip olan sebeb-i telif bölümleri bulunur. Tiyatro oyunlarında ise oyunun kendisi prolog denilen önsözün işlevini gören bir bölüm ile başlar. ( bkz Öndeyiş Nedir Prolog ve Epilog) Bu bölüm, Ortaoyunu ve meddahlarda mukaddime olarak adlandırılır. ( bkz Ortaoyunu Tüm Yönleri ve Özellikleri)
Ön sözleri tez ve kitap önsözleri olarak iki ayrı tür olarak değerlendirmek mümkündür. Çünkü kitap ve tezlerdeki önsözler bazı açılardan farklı özellikler taşır.
Kitap Ön Sözleri
Kitap ön sözleri kitap hakkında kısa bilgiler veren, hakkında bilgi vermek, konusu ile ilgili özet geçmek amacıyla kitabın ilk sayfasında ön söz başlığıyla verilen yazılara denmektedir.
Kitap ön sözlerinde yazar, kitabı yazma fikri üzerinde eserin yazılması ve yayımlanması süreçleri hakkında da bilgi verebilir. Kitabı ithaf ettiği kişiler varsa onları da zikredebilir. Kitap ile ilgili emeği geçenlere de teşekkür edebilir.
Kitap ön sözlerinde kitaptaki anlatım ile ön sözdeki anlatım pek değişmez. Lakin Tez ön sözlerindeki dil ile tezin içeriğindeki dil ve üslup farklılık gösterecektir.
Ön söz ile giriş bölümünü karıştırmamak gerekir. Kitabın asıl metniyle ilgili bilgiler, ön söz yerine Giriş kısmında veya ayrı bir maddeler dizisi halinde ele alınır. Bazı kitapların ön sözleri kitap kadar önem kazanır. Dünya edebiyatında Wictor Hugo 'nun Cromwell Önsözü İçeriğ
Ön sözü buna güzel bir örnektir. Türk edebiyatında ise Celâleddin Harzemşah Özeti İncelemesi ve Mukaddimesi Namık Kemal, Recaizade Mahmud Ekrem’in Zemzeme, Abdülhak Hâmid Tarhan ‘ın Makber
Tez Önsözleri
Tez ve akademik yazılardaki ön sözlerin özellikleri kitap ön sözlerinden farklıdır. Tez Ön sözleri genellikle tezin hazırlanmasında katkıda bulunan kişilere, kaynaklara, yardımcı olan kurum ve kurularla, kişilere teşekkür etmek maksatlı yazılır. Tez ön sözleri sadece teşekkür maksatlı yazılabileceği gibi tezin hazırlanması ile alakalı ayrıntılara da girebilir.
Tezlerdeki önsözler yazarın içtenliği ve özel dili ile yazılır. Yani tez yazarı ön sözünü inceleme sayfalarındaki bilimsel makale dili ile değil özel bir dil ile yazabilir. Tezini hazırlarken kimlerden bilgi aldığı, dokümanları nasıl temin ettiğini, hangi kişilerden, kurumlardan vb yardım aldığını belirterek o kişi ve kuruluşlara teşekkür eder. Tez konusunun nasıl ortaya çıktığını, neden bu alanda böyle bir çalışma içine girdiğini, hangi yöntemleri kullanıp hangi yaklaşımlar sergilediğini, bu tez ile neyi amaçladığını belirtir.
Kitap Önsöz Örnekleri
Bir Mukaddimecik
1935 eylülünde ilk tab’ı neşredilen eser için memleketin muhtelif yerlerinde çıkan muhtelif gazeteler ve mecmularda pek çok yazılar çıktığı gibi eser görülmemiş bir rağbetle karışlanarak dört beş ay içinde tükenmişti. Müessesemiz ilk tab için yazılan yazıları aylarca araştırdı. Bunlardan elde edebildiklerimizden bazı kısımlar alarak bu orijinal eser hakkında neler düşünüldüğünü okuyucularımıza arz etmeyi faydalı bulduk. Eserin nasıl görülmemiş bir rağbetle karşılandığını anlamak için Cumhuriyet gazetesinde yazılan havadisi naklediyoruz….
Tuna’dan Batı’ya , İsmail Habib Sevük,
Şehname Çevrisi Önsözü ( Necati Lugal )
Doğunun ve dünyanın en büyük epopelerinden biri olan Şehname’nin yazılışı onun şairi hakkındaki bilgilerimiz çoğunlukla birbirlerini tutmayan eksik ve söylentilerden ibarettir. En eskilerinden en yenilerine varıncaya kadar elimizde bulunan kaynakların ve yapılan incelemelerin hiç biri şairin hayatındaki ve eserini yazışındaki karanlıkları layıkıyla aydınlatamıyor.
Firdevs’inin soyca bir Dihkan ailesinden olduğu söylenir. Dihkanlar bulundukları yerlerin ileri gelen aileelrine mensup olan, soyları belli, sözleri geçen kimselerdi. Şairin Mevlana Ahmet –ibn-i Fahrettin adını taşıyan babası da bir Dihkan ‘dı ve Tus ırmağından alınan bir kanalla sulanan bir arazinin sahibi idi. Firdevsi’nin çocukluğundaki bütün zevki bu kanalın kenarına oturarak akan suyu seyretmekti. Fakat kanala su gönderen bendin çalı ve çamurdan yapılmış olması ve bu yüzden iki de bir bozularak kanalı susuz bırakması çaocuğun canını sıkar ve bendin taş ve kireçle yapılmasını arzular dururdu. ….
Tez Önsözü Örneği
ÖNSÖZ ve TEŞEKKÜR
Hekimlik mesleğinin öğrenilmesinde ara kademelerden biri olan asistanlık eğitimin sonuna gelmiş bulunuyorum.
Mesleğimin ayrıntılarını öğrenmek ve hastalarıma zarar vermeden faydalı olmak için önümde aşmam gereken birçok engel olduğunun farkında olarak; Uzmanlık eğitimi boyunca ilminden faydalandığım, insani ve ahlaki değerleri ile de örnek edindiğim, yanında çalışmaktan onur duyduğum ve ayrıca tecrübelerinden yararlanırken göstermiş olduğu hoşgörü ve sabırdan dolayı değerli hocam, klinik şefim sayın Doç. Dr. Ülkü TÜRK BÖRÜ’ ye, Diğer branş rotasyon eğitiminde bana yardımcı olan hocalarıma ve ekiplerindeki herkese; birlikte çalışmaktan zevk aldığım asistan arkadaşlarıma; değerli uzman hekimlere, klinik-poliklinik hemşire ve çalışanlarına, Bu günlere gelmemde büyük pay sahibi olan aileme ve dostlarıma teşekkürlerimi sunarım.
Dr. Selen ILHAN ALP
