Pastoral Şiir İdil ve Egloglar

Pastoral Şiir İdil ve Egloglar

Pastoral,  sözcüğü Latince “pastoralis “pastōr "çoban" sözcüğünden +alis sonekiyle türetilmiş bir kelimedir.

Pastoral sözcüğü kır yaşantısını ve özellikle çobanların aşk ve yaşayışlarını anlatan şiir veya yazı. Köy veya çobanların hayatını tasvir eden şiir veya resim, Çobanlara ve kırlara ait: papazlığa ait; pastoral şiir ve resim, şekillerindedir. ( bkz Pastoral )

Edebiyatta pastoral terimi daha ziyade kır, çobanlık tabiat konularını işleyen şiirler için kullanılsa da bu tip konular roman, hikâye, tiyatro, hatırat ve seyahat yazılarında da kullanılabilir.  Edebi, türlerde pastoral konular, gözlem ve tasvirlerle yapılır.

PASTORAL ŞİİR

Pastoral sözcüğü özellikle şiirde ve resim de terim bir anlam da kazanmış, kır yaşantısını anlatan köy, doğa, çoban konulu şiirler ve resimlere, pastoral şiir ve resim denmiştir.

Pastoral şiir tabiatın güzelliklerini kır hayatını, orman, yayla, köy, çobanlıkla ilgili konuları dile getiren konulardaki yazılmış şiirledir. Pastoral şiir, biçimsel yönden değil konuları bakımından yapılan şiir ayrımlarını ifade eder

Batı şiirinde pastoral şiir örneklerine Antik Yunan medeniyetinden itibaren rastlanılmaya başlanmış, doğrudan doğruya, çobanların hayatını, tabiat ve kırsal kesimi anlatan şiirler yazılmıştır.

Pastoral şiire ait ilk örnekleri Antik Yunan edebiyatında Theokritos (MÖ III. yüzyıl) vermiştir.  Lâtin edebiyatında ise Romalı şair Vergilius (MÖ 70 - 19) bu şiir türünde ilk örnekleri veren en önemli şairler olmaktadır.

Pastoral şiir batı edebiyatında İdil ve Eglog olmak iki türe ayrılır. Edebiyatımızda idil türü şiirlere örnek olabilecek birçok şiir yazılmıştır.  Ancak çobanlarla karşılıklı konuşma biçiminde yazılan eglog şeklindeki pastoral şiire ya hiç örnek verilmemiş yahut da pek az örnek verilmiştir.

Türk edebiyatında ilk pastoral şiir Abdülhak Hamit Tarhan'ın 1878 yılında yazdığı Sahra adlı eseridir

İdil Türünde Pastoral Şiirler ( İdiller) 

Doğrudan doğruya tabiatı, kır, köy, hayatını, doğadaki manzaraları anlatan şiirlerdir. İdiller de şair tabiat karşısındaki duygularını dile getirerek gördüğü güzellikleri şiir yoluyla betimler.  

Tevfik Fikret,  Cenap Şahabeddin, Ahmet Haşim, Yahya Kemal, Behçet Necatigil, A. Muhip Dranas, Cahit Külebi, idil türünde pastoral şiirler yazan şairlerimizdir.

Eglog:

Egloglar doğadan, kırdan söz eden kısa şiirlerdir. .Kırsal konulu, çoban hayatını anlatan çoabnlarla konuşur gibi yazılan pastoral şiir türüdür.  Eglogların özelliği çok uzun olmaması, karşılıklı konuşmalar tarzında yazılmış çobanlıkla ilgili pastoral bir şiir türü olmasıdır.

İDİL ÖRNEKLERİ

Örnekler:
Sonbahar geliyor serçe

Yuvanı ne yapacaksın?

Ayva çiçek açmadan önce.

Meyvelerin içi geçecek

Rüzgâr başka çeşit esecek

Yağmurlarla ıslanacaksın. Cahit Kulebi

BİNGÖL ÇOBANLARI

Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum.

Bu dağların en eski âşinasıdır soyum

Bekçileri gibiyiz ebenced buraların.

Bu tenha derelerin, bu vahşi kayaların

Görmediği gün yoktur sürü peşinde bizi,

Her gün aynı pınardan doldurur destimizi

Kırlara açılırız çıngıraklarımızla... Kemalettin Kamu