13.07.2023
Perniyân : Osmanlıca Farsça yazılışı : پرنيان
Perniyân, Farsça kökenli ve isim soylu bir sözcüktür. Perniyân Farsçada nakışlı işlemeli ipek dokuma kumaşlara verilen ad olmaktadır. Sözlüklerde “Nakışlı atlas. İpekten dokunmuş, bir cins işlemeli kumaş” , “nakışlı atlas “ olarak tarif edilir. Şu halde Perniyân sözcüğü ipekli, nakışlı, işlemeli atlas kumaşın Farsçadaki adıdır.
Bilindiği gibi eski devrilerde atlas özellikle ve çoğunlukla kırmızı renkli ipek kumaşların adıydı. Atlas veya diğer tür İpekli kumaşlar ya sarayların dokuma atölyelerinde saraydakiler ve hanedan üyeleri için özel dokunur veya İpeğin anavatanı olan geldiği yola da adını veren Çin’den gelirdi.
Resim alıntı : https://irangezi.com/nadir-sah-muzesi-ve-turbesi/
Perniyan sözcüğü ilk kez İran Edebiyatında Nevruz günü tahta çıkan Ahamenişler hanedandın dördüncü şehinşahı Güneş’in oğlu Ay olarak bilinen Efsanevi hükümdar Çemşid-i Hurşid’in elbisesinin adı olarak geçer. Bu nedenle perniyan kumaştan yapılmış elbiseleri Fars hükümdarları ve ailesine özel kumaşlardan yapılmış elbise olarak anlamak lazımdır. Nitekim Osmanlı saraylarında, ipekli, altın sırmalı gümüş telli, nakışlı; zerbaft, diba, seraser, kemha ve atlas gibi kumaşlar ve bunlardan yapılan elbiseler Padişah ve ailesine özel dikilmiş halkın giymesi yasaklanmıştır. ( bkz : ESKI EDEBIYATTA ÇEŞITLI GIYSILER ) Diba, kemha, seraser, zerbaft ve perniyan gibi kumaşların hepsi de ipekliydi. Ancak altın ve gümüş tellerle karışık dokunması, altın veya gümül tel oranı, dokuma şekli, dokunduğu yer, veya nakışları bakımından farklı farklı kumaşlardı.
Bu nedenle perniyanı Cem’in tahta çıktığında giydiği; altın ve gümüş teller ile destekli ipekli dokuma; üzeri altın, elmaslı zümrüt gibi takılarla süslü elbise olarak düşünmek gerekir. Ayrıca İran keyleri ve şahlarının menşur berat ve fermanlarını perniyan kumaşlar üzerine yazdırdıkları da bilinmektedir. ( kaynak : Necati Lugal, Şehname Çevr., MEB Devlet Kitapları , Ank.1967 C.II, s. 376)
“Cem Nevruz günü perniyan kaftanının giyip tahta çıkmış, elbisesinin ışıltısından herkesin gözleri kamaşmıştır.”.( bkz ŞEHNAME VE TABERI'DE CEM CEMŞIT-I HURŞIT )
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın