Pes Nedir Pes Etmek El Arkası Yerde Tuş Olmak

Pes Nedir Pes Etmek El Arkası Yerde

Osmanlıca yazılışı pes :  پس

Pes ,” پس” Farsça kökenli bir sözcüktür.  Sözlüklerdeki anlamları: yeter, yetişir, kâfi, yeterli arka, art, geri,  öyle ise, imdi... anlamlarındadır. Pes sözcüğü halk dilinde hakkını teslim etmek, kuvvetli olduğunu kabul etmek, rakibe mağlup olduğuna kanaat getirmek kısaca günümüzdeki anlamı ile tuş olmak manalarına dönüşmüştür.

Pes sözücüğü günümüz dilinde mücadeleyi bırakmak, rakibin üstünlüğünü kabul etmek, yeter demek, yeterli görmek, kâfi bulmak, kifayetli addetmek, şekillerindedir.

Özellikle güreş müsabakalarında pes etmek demek yenilgiyi kabul etmek anlamına gelir. Yenilgiyi kabul eden pehlivan elinin tersi ile yere vurursa pes etmiş, rakibe boyun eğmiş demektir. Pes etmek demek müsabakalarda oyunun bitmesi anlamındadır.

Divan şiirinde pes sözcüğü yukarıdaki çok çeşitli manalara gelen anlamlarda kullanılır

Dest-i bedri sarsarı ahir görüp şah-ı çenar
Dedi el arkası yerde aferin pehlivan Baki

El arkası yerde sözcüğü ile rakibe mağlup olduğunu kabul etmek manası verilmiştir.

Rüstem –i Zal’in dutuşdum pençesin burdum idi
Koyup el arkası dedi “ Dest ber bâlâ-yı dest “  

“Dest ber bâlâ-yı dest” el elden üstündür demektir.

Lütf meydanında sen burdun cenârın pençesin
Dedi el arkası yerde ey boyu şimşad pes   Necati

Çünki subh irdi vü gice alemin eyledi pes
Baña sun câmı ki nergis bigiyem bâde-perest   Ahmedi 

Ahmedi bu şiirinde pes sözcüğünü sona erdi anlamında kullanmıştır.

Didi baña pes kıl nazzar didüm gözümüñ üstine (573/1)
Did beni_it nûr-ı basar didüm gözümüñ üstine  Ahmedi 

Ey sûz-ı ‘ışk pes yine gül eyledüñ beni
Nâr-ı gama müdâm ükül eyledüñ beni   Tokatlı Kani 

 Pes bu şiirde yeter yetişir manasında kullanılmıştır.