Refik Halit'in Yılda Bir Öyküsü ve Özeti

 

Yılda Bir adlı öykü Refik Halit Karay ‘ın   1919  yılında yayımladığı Memleket Hikâyeleri adlı hikaye kitabındaki 12. Hikayesidir. Toplamda 18 öyküden oluşan Memleket Hikâyeleri yazarın 1913 yılında sürgüne gönderildiği, Çorum, Bursa, Bilecik ve Ankara’da da kaldığı yıllarda yazdığı öykülerden oluşmuştur.

 

Yazarın bu öyküsü bazı açılardan yazarın Yatık Emine adlı hikâyesine benzemektedir. Yazar bu öyküde Teselyalı Değirmenci Bekir ile Çingene Kızı Elif’in yılda bir kere tekrar edebilen buluşması ve sonrasında Elif’in kötü yola düşmesi konusunu ele almaktadır.

 

 Refik Halit, İstanbul’da doğup büyüyen bir yazar olarak sürgüne gittiği Anadolu’ya İstanbullu gözü ile bakmış o yıllardaki Anadolu ahalisinin halini oldukça başarılı gözlemlerle öykülerine yansıtmıştır.  Yazarın bu hikâyeleri 20. Yy başlarındaki Türkiye’yi Osmanlılının son yıllarını ve o yıllardaki sosyal siyasal ekonomik şartları, devlet ve memurluk sistemini en iyi şekilde ortaya koyan belgeler olmaktadır.

 

 

 

 

Teselyalı Bekir,  Teselya’dan gelmiş bu köyde değirmen işletmektedir.  İşlettiği bu su değirmeni köyden hayli uzaktadır. Teselyalı Bekir, karısını da Teselya’da bırakmış bu nedenle  kadın özlemi duymakta , aklı  fikri de bir kadınla birlikte olmayı  düşleyen hayallerle uğraşmaktadır.

 

Teselyalı Bekir’in bu su değirmenine köyden yaşlı kadınlar gelip gitmektedir.  İşlettiği su değirmeninin yanına Çingeneler gelip konaklamıştır. Bekir bir bu Değirmenin yakınında konaklayan Çingenelerin yanına ziyarete gider. Çeribaşı buğdayları öğütmesi için Elif adındaki bir kızı Bekir’le birlikte değirmene yollar.

Teselyalı Değirmenci Bekir ile Çingene kızı Elif o gün yakınlaşırlar ve birlikte olurlar.  Elif’te Bekir’e karşı ilgisiz kalmamış Bekir ile birlikte olmaktan o da mutlu olmuştur.

Bekir, Elif’e tekrar  ne zaman bu değirmene geleceğini sorar.  Elif’ de bir yarın göçüyoruz ama seneye yine buraya geleceğiz diye cevap verir.  

 

Eretesi gün Elif ve diğer Çingeneler buradan göçmüşlerdir. Bekir bir sene boyunca hasretle Elif’i beklemeye başlamıştır.  Ertesi yıl olmuş göçer Çingeneler Bekir’in değirmeninin yakınlarındaki o yere yine gelip konmuşlardır.  Bekir hemen onları ziyarete gider ve çeribaşına Elif’i sorar. Çeribaşı ise Elif’in hasta olduğunu ve Elif’in kasabada kaldığını söyler. Öğrendiğine göre Elif kötü yola düşmüş ve başını bir sürü belaya sokmuştur.

 

 Daha sonra Çeribaşı iyice yaşlanmış bir kadını Bekir ile değirmene yollayıp unları öğütmesini söyler.