Rûz Nedir Şiirlerde Gün Gündüz

Rûz Nedir

Osmanlıca yazılışı: rûz :  روز

Rûz, farsça kökenli bir sözcüktür.  Farsçada gün, gündüz anlamlarına gelir.  Kullandığımız takvime göre bir gün 24 saatlik zaman dilimini kapsar.

Rûz sözcüğü Orta Farsça (Pehlevice veya Partça) da bulunan ve gün, gündüz anlama gelen rōç veya rōz sözcüğünden rûz ve rûze sözcüğüne evirilmiştir. [1] Eski Farsçada bulunan  “rauçah-“ kelimesi de gün, gündüz, ışık, aydınlık anlamlarına gelmektedir. Avesta (Zend) dilinde raoçah- "ışık, aydınlık" [2]

Nev-rûz: Yeni gün

Rûz u şeb: Gece ve gündüz.

Rûz-name: Günlük

Rûz-ı mahşer: mahşer günü

Rûz-ı mahşerde a‘yân olmağa ol hâl baña

Bir levend-nâme yeter nâme-i a‘mâl bana    Benli Hasan, Dilsiz Danişment

 

Mihr ü meh kim devr iderler âlemi rûz u şeb

Devr-i nâ-hemvâr-ı eflâke gülerler rûz u şeb          Fehim-i Kadim 

 

 O şûh-ı âyîneveş gayre rûz u şeb görinür

 Bizüz ki nîm-nigâh eylesek ‘aceb görinür      Semerkândî-i Âmidî Âgâh

 

Yüzüñi bir dahı görmek baña olur-ısa rûzî 

Virüp şükr-âne cân idem Hakuñ şükrin şebân-rûzî    Ahmedi 

 

Rûz u şeb yeter denî dünyâyı gör

Anı halk eden Ganî Mevlâ'yı gör

Âkil isen maksad-ı aksâyı gör

Ko sivâyı matlab-ı a'lâyı gör     Aziz Mahmut Hüdayi

 

KAYNAKÇA

[1] https://turkcenedemek.com/kelime/ru/