Şems ve Şamaş Nedir

Şems ve Şamaş Nedir

Osmanlıca yazılışı: Şems - şams  : شمس

Şems sözcüğünün Aramice ve Süryanice “ şimşā “, Akatça aynı anlama gelen “şamşu, şamaş “ sözcükleri ile aynı anlamda ve eş kökenli olmaktadır. [1] Şamaş, Mezopotamya ve Ön Asya uygarlıklarında Güneş Tanrısının da adı olmaktadır.  Şamaş’ın Sümerlerdeki karşılığı UTU ‘dur.

Şems sözcüğünün Arapçaya Akatçadan girdiği söylenebilir. [2]Şems sözcüğü Arapça “ şms “ üçlü kökünden gelir. Şems sözcüğü dilimize güneş anlamı ile Arapça’dan geçmiştir. Arapça ve Türkçede şems sözcüğü ile ilgili pek çok kelime türemiştir. Bunlarda bazıları:  şemsiye, şemse ( tavan süslemelerinde güneş motifi ) , şemsî, sene-i şemsiye, (şemsî yıl), şemsiyeci, şemsiyecilik, şemsiyelik, şemseddin (Şems-üd din) dinin güneşi, teşemmüs (güneşleme, güneşe çıkma, güneş çarpması), şümus  (şemsin çoğulu ) şemsler (güneşler )

Şamaş Tableti, antik Babil şehri Sippar' da bulunmuştur. MÖ 888-855 yılları arasında yapıldığı düşünülmektedir.  Tablet British Museum’da bulunmaktadır.

Güneş Tanrısı Şamaş

Antik Mezopotamya dillerindeki Şems sözcüğü Güneş tanrısı ile bağlantılı bir anlam taşıyordu.  Mezopotamya uygarlıklarında en büyük tanrı ise güneş tanrısıydı.  Şamas, Ay tanrısı Nanna’nın oğlu idi ve gökyüzü fahişesi işlevinde olan İnanna’nın ikiz kardeşidir.  Şamaş,  tabletlerde veya süslemelerde elinde testere gibi bıçaklarla dağları kesen, vadiler açan, adaleti sağlayan, hukuk ve kanunları ortaya koyan, Hammurabi’ye kanunları öğreten, yeryüzünde ve tanrılar âleminde düzen ve intizamı tesisi eden bir tanrı olarak görülüyordu.

 KAYNAKÇA 

[1]https://turkcenedemek.com/kelime/%C5%9Fems/

[2]https://turkcenedemek.com/kelime/%C5%9Fems/