2. SIFAT (ÖN AD)

 

İsimlerin önüne gelerek isimleri niteleyen veya belirten ön isimlerdir. Adları nitel, niicel veya belirtiler yönünden vasıflandırır, tamamlar veya adların vasıflarını belirlerler. Sıfatlar tek başlarına kullanıldıklarında isim haline dönüşürler.  Sıfatlar bir tamlama halinde olmalıdır. Tek başına kullanılırsa sıfatlar ad haline dönüşür.

 

Niteleme Sıfatları

 

Bir adın önüne gelerek o adın durumunu gösteren rengini, biçimini, kısaca nasıl ve nice olduğunu belirten ön adlara denir Niteleme Sıfatları adı verilir. Adlara sorulan nasıl sorusunun cevabıdır.

kırmızı halı, uzun adam, kırık cam, mavi elbise, kısa film

Soru sıfatı : Sorulan sorunun cevabı sıfat oluyorsa soru sıfatı olur.

Hangi taraf --> şu taraf- Kaç kişi--> beş kişi, Nasıl kız--> güzel kız

 

İşaret sıfatı: Adları işaret yönünden belirten sıfatlardır Adlara hangi sorusunu sorarak buluruz.

Örnek Bu adamın adı Ali’dir, Bu elbise çok güzel

 

Sayı Sıfatları: Adları sayılarıyla belirten sıfatlarda dörde ayrılırlar:

Asıl Sayı Sıfatı: Ek almamış sayı sıfatıdır.

Dokuz ekmek aldı. İki kavun aldı.

 

Kesir Sayı Sıfatı: Varlıkların "ne kadar parça" olduğunu anlatmak için kullanılır. "-te ,-da ekleri getirilerek yapılır.

Dörtte bir ekmek yedi. Birinci sıradaki çocuk.

 

Üleştirme sayı sıfatı: -ar,-şer,-şar gibi sözcüklerle olur.

Onar gün, yedişer tabak, birer pasta, altışar kitap.

 

Sıra sayı sıfatı: -(i)nci,-(ü)ncu gibi ekleri alır.

Üçüncü sırada oturuyorum.§

 

Belgisiz Sıfatlar

Belirtme sıfatları isimleri sayı yönünden tamlayan yerlerini işaret eden özelliklerini belli belirsiz olarak bildiren onların özelliklerini soran sıfatların tümüne belgisiz sıfatlar denir . belirtme sıfatları varlıkların geçici özelliklerini bildirir. örnek: birkaç adam bazı adamlar her adam . . . . . .

bütün insanlar biliyor, başka gün görüşelim , bazı kimseler çalışıyor, her anne fedakardır

 

Unvan Sıfatları

İnsanların,rütbe,derece ve toplumsal durumlarına göre özel adların yanında kullanılan saygı, tanıtma sözcükleridir. Anlam yönünden niteleme sıfatına yakındır.

Sayın İrem Yörük, Doktor Mehmet ,Hacı Murat ,Sayın Yasemin Yazıcı