Sürmeli Bey Hikâyesi Yozgat Çeşitlemesi Özeti Türküleri

25.11.2024

SÜRMELİ BEY HİKAYESİ YOZGAT VARYANTI ÖZETİ

Bozok Yaylasının, yeşillik, etrafı ormanlarla çevrili içinde bin bir çeşit kusun ötüştüğü bir yerdi Yozgat halkı o zaman yarı göçebe ve sürülerini besleyerek hayvancılıkla uğraşır, hayatlarını bu yoldan sağlarlardı. Bozok yaylasında otlayan bu sürülerin birini de Sürmeli Bey adında bir Türkmen Yörügü otlatırdı.

Halk tarafından çok sevilen bu yanık sesli halk ozanı, elinde kavalı, sırtında sazı Yozgat'tan Akdağmadeni’ne uzanan ormanların içinde sürüsünün içinde dolaşırdı. Bazen bir çam dibinde sazının tellerini konuşturur, bazen bir derenin kenarında kavalını çalardı. Bir gün güzelliği Bozok yaylasına yayılmış bir güzel olan Telli Senem’i görüp âşık oldu.

Telli Senem’in babası bir Türkmen beyi idi ve çok sert bir adamdı. Sürmeli Bey, ailesini salarak, babasından sevdiğini istetti. Bey kızını bir çobana vermeye yanaşmadı. Telli Senem ile Sürmeli Bey birkaç kere buluşup görüştüler. Buna duyup daha da hiddetlenen Türkmen Beyi bir ara razı olur gibi olmasına rağmen tamamen karşı çıkmaya başladı. Âşıkları birleştirip evlendirmeye karar veren nüfuzlu kişiler Türkmen Bey’ini ikan etmek için çalıştılar. Ama araya nice hatırlı beylerin ağaların girmesine rağmen Türkmen Bey’inin bir türlü gönlü olmaz. İki sevgili birleşemezler.

Sürmeli bey tüm gayretlerinin boşuna gittiğini görünce Üzüntüsünden sürüsünü bırakır. Sürmeli Bey alır sazını eline Besçamlar mevkiinde kendine bir dergâh kurar. Aşkını, yanık türküleriyle dağlara ağaçlara anlatır. Küser otağına, obasına. Bir gün Akdaglar'a kadar uzanan çamların arkasında ortalıktan kaybolur. Arayıp sorsalar da artık onu kimse bulamaz.

SÜRMELİ BEY HİKÂYESİNİN DİĞER VARYANTLARINDAN TÜRKÜLER

Yozgat seni delik delik delerim

Kalbur olur toprağını anam elerim

Eğer sürmelini yitirirsen anam

Koyun olur peşin sıra melerim

Çamlığın ardında bir yuva yaptım

Yuvamın içinde sürü otlattım

Ben sürmelimi gurbete attım

------------

SÜRMELİ BEY TÜRKÜSÜ

Dersini almış da ediyor ezber

Sürmeli gözlerin sürmeyi neyler