Tecvid Nedir Kökeni Tecvid İlmi ve Eserleri

Kur'an’ı harflerin çıkış yerlerine, göre ve hakkını vererek uygun, güzel, doğru, kaliteli ve kurallarına göre okuma usulü, ilmi ve bu dalda yazılan eserler için kullanılan bir tabirdir.

Tecvid Kökeni Sözlük Anlamları

k tecvid, “bir şeyi güzel yapmak, süslemek, hoşça yapmak “ anlamlarında sözcükler üretilen “ cwd” cewede جود” kökünden gelir. Arapçada kalite anlamındaki “ cewde جودة “, iyi ve güzel idi, güzelleşti anlamındaki “ cāda جاد “ fiili, “cevād, cāvid, cevdet ve ecved “ [1] isimleri ile aynı kökten gelmektedir.

Tecvid sözcüğü güzelleşti anlamına gelen “ cāda جاد “ fiilinin tafˁīl vezninde mastarı olmaktadır.

Tecvid sözcüğü sözlüklerde “bir şeyi güzel ve sağlam yapmak, onu süslemek”, “Kuranı kerimi, kavaid ve kırata riayet ederek okumak.” ^[2] Kur'ân-ı Kerîm'i usûlüne bağlı kalarak okuma ilmi. 3) bu okumayı öğreten kitap.”^[3]

Tecvid ve tecvid ilminin farklı tanımları şu şekillerdedir: Kuran’ın, Arap dilinin ses özelliklerinin Kur’ân’a tatbik edilerek okunması. Kuran’ı adap ve erkânına, fesahat ve belagatine uygun olarak hatasız okumak ilmi. [4] Kuran’ın ifrat ve tefrite kaçmadan sıfatlarına uygun şekilde harfleri mahreçlerinden çıkararak okumak ilmi. “ Kur’an harflerinin mahreç ve sıfatlarının konu edildiği ilim. Kur’ân-ı Kerîm’i harflerin mahreç ve sıfatlarına riayet edip vakıf, vasıl, sekte vb. tilâvet kurallarına uyarak güzel ve hatasız okumayı öğreten ilim.” [5]

Tecvid, en yaygın olarak kıraat sahibi olmak isteyenlerin ( özellikle hafızların ) Kuran’ı Arapça seslerin çıkış yerlerine ve fonetiğine uygun belli bir ses ahengi ve düzeni içinde güzel bir biçimde okuyarak dinleyenlerde güzel tesirler uyandırmak anlamında kullanılır.

Tecvid ilmi Kuran’ı okurken harflerin her birinin mahrecine ve kurallarına uygun, olarak söylenmesi konularını öğretir. Tecvid ilmini öğreten kitaplarda tecvid ilminin tefhîm, terkîk, idgâm, ihfâ, idgam, İdğam meal gunne, iklab, izhar, kalb, med, medd-i lin, munfasıl, muttasıl, sekte, hareke, sükûn, gunne, kalkale gibi hususları ele alınır.

• Sadâ-yı seyl çeker medd-i muttasıl ya'ni
• Ki medd-i muttasıl ile olur kırâat-ı "mâ" Fuzuli

KAYNAKÇA

• [1] https://www.etimolojiturkce.com/kelime/tecvit
• [2] https://www.osmanlicasozlukler.com/turkcelugat/tafsil-250036-gb1.html
• [3] https://www.osmanice.com/osmanlica-31769-nedir-ne-demek.html
• [4] Mehmet Talu, Türkce- Osmanlıca ArapcaTecvid Ilmi , https://webdosyasp.diyanetgov.tr/muftuluk/UserFiles/kars/UserFiles/Files/
• [5] ABDURRAHMAN ÇETİN, https://islamansiklopedisi.org.tr/tecvid--kuran