Terci’-i Bend 2
24.07.2017
Terci’-i Bend 2
[Fe’ilâtün Fe’ilâtün Fe’ilâtün Fe’ilün]
· · − − / · · − − / · · − − / · · − -I-
Kâr idinmek kişi dâyim cihet-i dünyâyı
Añmamak añlamamakdur taraf-ı ‘ukbâyı
Fikr-i ‘ukbâyı koyub tâlib-i dünyâ olmak
El-’ıyâz andan unutmakdurur ol Mevlâyı
Vây aña kim ‘ameli olmaya Mevlâya yarar
Kâr-ı dünyâ ola her lahzada fikr ü râyı
Yile yil gibi hevâ vü hevese her dem o kim
Gam olur hâsılı turmaz anuñ âh u vâyı
Baş agırdur kuru gavgâ-yıla hükm ıssı olan
Başına satun alur göz göre bir gavgâyı
Virile câhile bir câh-ile çün bir ‘izzet
‘İzzet-i câhı gurûr-ıyla yıkar her câyı
Ne belâdur göresin mertebe-yi a’lâda
Bir mürüvvetden ebed behresi yok ednâyı
Göz karardub düşesin vartalara mansıb içün
Ne belâ kimseye Hak virmesün ol sevdâyı
Mâ-hasal devlet-i dünyâ hatar-ı mahzdurur
‘Âkil olan ebedî itmez ol istid’âyı
Devlet anuñ hevesi koya kanâ’atde ola
Cümleden ‘uzlet idüb künc-i ferâgatde ola
-II-
Pür-durur gussa vü gam birle bu fânî ‘âlem
Pes çeker gussa vü gam bunda be-her hâl âdem
59
‘Âkil olan dün ü gün âhireti hâlin añar
Gâfil olmaz o cihetden çeker ol gussa vü gam
Ol ki izân edene ‘âlem-i fânî hâlin
Ol ne yüzden olur ol hâl-ile şâd u hurrem
Kan olur kanda-yısa derd-ile bagrı derdâ
‘İzz-i dünyâ talebinde ola ol kim her dem
Çeker envâ’î elem tâlib-i dünyâ olan âh
Bilmez anı ki ebed olmaz ölüm gibi elem
Ölümin añmaz ebed devlet-i dünyâda olan
Dimez anı o ki âhir ne ölüm birle ölem
Niçeler hayl u haşem birle ider haylî gurûr
Hışm-ı Hakka sanasın mâni’ olur hayl u haşem
Geliser âhiri ‘ukbâya göç itmek katı güc
Hubb-ı dünyâ ola kalbinde anuñ kim muhkem
‘Ârif oldur ide igmâz u sükût üzre sükûn
Ola bir vech-ile a’mâ vü asamm u ebkem
Devlet anuñ hevesi koya kanâ’atde ola
Cümleden ‘uzlet idüb künc-i ferâgatde ola
-III-
Mekr-i dünyâdan ider ‘âkil ola ol ki hazer
Çokdurur çünki bu dünyâda bulur cây-ı hatar
Hatar-ı mahzdurur devlet-i dünyâ kişiye
Virür anuñla gurûr aña garûr âh ekser
Nâsı hannâs gurûrıyla ider Hakdan dûr
Ekser ol hâl-ile şer işlere yilter yekser
Vây aña kim kara saçı agarınca turmaz
Hayrı kor şerre yiler nefse uyub şâm u seher
İdinür kendüye elbette mürîdânı merîd
El-’ıyâz andan ola anda ki bir şûr-ıla şer
Zî-sa’âdet aña kim virmeye dünyâya göñül
Âhiret hâlin añub ‘âkıbete ide nazar
Devlet anuñ ola teslîm ü rızâda dâyim
Ne kadar kim gele kendüye kazâ-yile kader
‘Âkıbet mevt gelüb itmeyicek vaktini fevt
Kişi beş vaktini yâ bes ne deyü fevt eyler
Nedurur devlet-i dünyâ ki soñı göz göre let
Her kesi lâ-büd o let birle soñında letler
Devlet anuñ hevesi koya kanâ’atde ola
Cümleden ‘uzlet idüb künc-i ferâgatde ola
-IV-
Aranur olsa cihân milketi ferdâ ferdâ
Az kimesne bulınur kim ide fikr-i ferdâ
Kimi görseñ heves-i ‘izzet ü câh-ıla yiler
Ki bakasañ dün ü gün tâlib-i mülk-i dünyâ
Hırs-ı dünyâ-yile hod şimdiki a’yân içre
Kalmamışdur ebedî kimsede âsâr-ı vefâ
60
Fikr-i dünyâda olub mâyil-i mâl olmagla
Fukarâya ebedî bakmaz olubdur umerâ
‘Ulemâ mansıb-ı dünyâ hevesinde ekser
Andan artuk degül eksükleri fikr-i ‘ukbâ
Zâhiri şeyhlerüñ gerçi [ki] hak üzre velî
Bâtını ekserinüñ bâtıl u pür-kibr ü riyâ
Ol ki bir maslahat üzre [ola] yâ bir cüz’î
Ehl-i hükm ola olur işi gerçi halka ezâ
Böylemuhtell olıcak hâl-i havâss-ı a’yân
Hâli-i eşhâs-ı ‘avâmuñ bu tarîk üzre n’ola
Hırs-ı dünyâ-yiledür mâ-hasal ekser halkuñ
Birbiriyle götüri eyledügi ceng ü vegâ
Devlet anuñ hevesi koya kanâ’atde ola
Cümleden ‘uzlet idüb künc-i ferâgatde ola
-V-
Ol ki kâr idene her gâh bu dünyâ cihetin
Âhirin sanmaz ebed añmaz olur âhiretin
Âhiret fikrin iden tâlib-i dünyâ olmaz
‘Âkil olan gözedir pes her işüñ ‘âkıbetin
Hakkı koyub yürimez bâtıla hakkâ hergiz
Hazret-i Rabb-i Gafûruñ dileyen magfiretin
Nazmiyâ kalmadı ‘âlemde meger kim şefkat
Kimsenün göremezüz lutf-ıla bir merhametin
Şimdi evvelki gibi yokdur o sâhib-devlet
Ki göre hayr içün üftâdelerüñ maslahatın
Rahm kılmazlar ebed şimdiki devletlüler âh
Bir fakîrüñ göricek zillet-ile meskenetin
Dostları dahı ki bir dostları olsa fakîr
Hîç göstermez olubdur aña şefkat sıfatuñ
Ehl-i fazl olsa dahı şimdiki erbâb-ı düvel
Buçuga almaz ebed bir kişinüñ ma’rifetin
Mâ-hasal ‘izzet-ile devlet-i sermed bilsün
Kişi bu bir iki gün sıhhat-ile ‘âfiyetin
Devlet anuñ hevesi koya kanâ’atde ola
Cümlede ‘uzlet idüb künc-i ferâgatde ola
Yrd. Doç. Dr. Sibel ÜST, EDİRNELİ NAZMÎ DÎVÂNI (İNCELEME-METİN) T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI, 2012 www.kulturturizm.gov.tr
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın