KategorilerEDEBİYATEdebiyat Terimleri MazmunlarTeşâbüh Kökeni Anlamı Teşâbüh Türü Benzetme

Teşâbüh Kökeni Anlamı Teşâbüh Türü Benzetme

13.05.2025

Teşâbüh Kökeni Anlamı

Osmanlıca yazılışı: Teşâbüh(ﺗﺸﺎﺑﻪ)

 Teşâbüh , Arapça kökenli bir sözcüktür ve  Arapçada “benzer, misil” anlamlarında sözcükler üretilen “şbh “ kökünden gelir. Bu nedenle şibih, şebeh, teşbih, müşebbeh,  müşâbehet sözcükleri ile aynı kökene dayanmaktadır.

Teşâbüh kelimesi sözlüklerde : Birbirine benzeme, benzeşme,” anlamları ile açıklanır. Teşâbüh sözcüğünün çoğulu ise teşâbühat (ﺗﺸﺎﺑﻬﺎﺕ) olmaktadır.

Teşâbüh Türü Benzetme

Edebiyatta teşâbüh , beyân ilmi içinde  teşbih söz sanatının bir dalı olarak görülmektedir. Teşabüh terim anlamı ile : “ aynı cinsen olan şeylerin bir diğerine tercih edilmeden bir birlerine benzetilmesi “ anlamında kullanılır.

Örneğin “ Ya melek bu çocuktur, ya bu çocuk melektir” cümlesinden melek veya çocuk birbirlerine benzetilmiş ancak teşbih sanatında olduğu gibi birisi diğerine göre üstün veya zayıf gösterilmemiştir.  

Yanaşsa gabgab-ı hûrî-i cennet, gabgab-ı yâre

Sanırsın sun-i Mevla ortadan bölmüş bir elmayı   Diyarbakırlı Lebîb  

Diyarbakırlı Lebîb, bu beytinde cennet hurisinin gabgabı ( gerdanı ) ile yârin gerdanı yan yana gelse bir elmanın bir yarısı hurinin, diğer yarısı yârin gerdanı olur diyor.

Yorum yapmak için lütfenKayıt Olunya da