Teşâbüh Kökeni Anlamı
Osmanlıca yazılışı: Teşâbüh(ﺗﺸﺎﺑﻪ)
Teşâbüh , Arapça kökenli bir sözcüktür ve Arapçada “benzer, misil” anlamlarında sözcükler üretilen “şbh “ kökünden gelir. Bu nedenle şibih, şebeh, teşbih, müşebbeh, müşâbehet sözcükleri ile aynı kökene dayanmaktadır.
Teşâbüh kelimesi sözlüklerde : Birbirine benzeme, benzeşme,” anlamları ile açıklanır. Teşâbüh sözcüğünün çoğulu ise teşâbühat (ﺗﺸﺎﺑﻬﺎﺕ) olmaktadır.
Teşâbüh Türü Benzetme
Edebiyatta teşâbüh , beyân ilmi içinde teşbih söz sanatının bir dalı olarak görülmektedir. Teşabüh terim anlamı ile : “ aynı cinsen olan şeylerin bir diğerine tercih edilmeden bir birlerine benzetilmesi “ anlamında kullanılır.
Örneğin “ Ya melek bu çocuktur, ya bu çocuk melektir” cümlesinden melek veya çocuk birbirlerine benzetilmiş ancak teşbih sanatında olduğu gibi birisi diğerine göre üstün veya zayıf gösterilmemiştir.
Yanaşsa gabgab-ı hûrî-i cennet, gabgab-ı yâre
Sanırsın sun-i Mevla ortadan bölmüş bir elmayı Diyarbakırlı Lebîb
Diyarbakırlı Lebîb, bu beytinde cennet hurisinin gabgabı ( gerdanı ) ile yârin gerdanı yan yana gelse bir elmanın bir yarısı hurinin, diğer yarısı yârin gerdanı olur diyor.