Tevşih Nedir

Tevşih Nedir

Osmanlıca yazılışı : - Tevşîh:  توشیح

Tevşih Arapça kökenlidir ve “ziynet, mücevher takmak “ anlamları ile alakalı sözcükler üretilen  “vşh “ sülasi- üçlü-  kökünden gelmektedir.

Tevşih sözcüğü lügatlerde “ ziynet takmak, cevahir takındırmak kuşandırmak, cevahir veya ziynet takarak taltif etmek, ziynetlendirerek tanzim ve tertip etmek “[1] , “Süslü elbise giydirme. Süsleme veya süslendirme. “ [2]anlamları ile izah edilir.

Tevşih sözcüğü “Kur'ân-ı Kerimi usul ve kaidelerine göre okuma “  anlamına da geldiği gibi musikide Mevlid ve Miraciye bölümleri arasında okunmak üzere bestelenmiş bölümleri arasında okunmak üzere bestelenmiş, güfteleri Hz. Peygamber’i konu alan ilâhilere de tevşih denmektedir. [3]

Edebiyatta Tevşih

Eski edebiyatta tevşih günümüzde ithaf sözcüğü ile ifade edilen telif eseri önemli bir kimsenin adına ithaf ederek şereflendirme, onurlandırma anlamında bir terimdir.

 Tevşih bu manası ile “bir eseri, büyük bir adamın adıyla süsleyerek eseri şereflendirmek anlamını taşımış olur Eserin illaki önemli bir adamın adı ile şereflendirmesi yönü ile de ithaftan ayrılmış olur. Çünki  ithaf illaki önemli mevkideki veya çok meşhur insanlara adanmaz. Örneğin bir şair eserini tanınmamış bir yakınına, dostuna, anne veya babasına da ithaf edebilir. Ancak tevşih ya önemli kişiler için yazılmış eserde önemli kişinin adının zikredilmesi veya eserin meşhur bir kişiye tevşih edilerek şereflendirilmesi söz konusudur.

 Eski ilim adamları, önemli kişilerin adına eser meydana getirirler kitabın başında onlardan söz ederler bunu yapmakla da eseri süslemiş olurlardı.

KAYNAKÇA

[1] https://www.osmanlicasozlukler.com/lugatiremzi/tafsil-118333-hc3.html

[2] https://osmanlica.ihya.org/dt-52576.html

[3] NURİ ÖZCAN, Tevşih , https://islamansiklopedisi.org.tr/tevsih--musiki