Tümce - Cümle Vurgusu
Fransızca :
İNGİLİZCE: sentence stress
Almanca : s
Osmanlıca:
Arapça :
Kelime türü: İsim –- Dilbilimde bir terim
FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ: değer vurgusu, mantık vurgusu, sözdizimi vurgusu)
TANIMLAR
“Cümle vurgusu, cümle içerisinde anlamına veya anlatımına önem verilen bir sözcüğün konuşma veya okuma esnasında diğerlerinden daha baskılı ve kuvvetli söylenmesidir.”
“
Konuşma sırasında tümcenin anlamıyle ilgili olarak, sözcüklerde yer değiştirebilen ve sözcüklerin asıl vurgularından daha kuvvetli olanı. vurgu: “
[1]
Turgut, dün akşam İstanbul'dan geldi
Turgut İstanbul'dan dün akşam geldi;
Dün akşam İstanbul'dan Turgut geldi
Cümlede vurgu dört çeşittir:
Eylem Cümlelerinde Vurgu
İsim Cümlelerinde Vurgu
Koşul (Şart) Cümlelerinde Vurgu
Soru Cümlelerinde Vurgu
Bir cümledeki öğelerden birisi özellikle vurgulanmak istendiğinde o öğe yüklemin önüne getirilerek vurgulanır.
Örnek:
Babam okulda beni aramış. (nesne vurgulu)
Babam beni okulda aramış. (dolaylı tümleç vurgulu)
Babam okulda beni bugün aramış. (zarf tümleci vurgulu)
Bugün okulda beni babam aramış. (özne vurgulu
[1] Prof. Dr. Vecihe Hatipoğlu, Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, AÜ. DTCF Yayınları, Ank. 1982