Turgut Özakman (1 Eylül 1930, Ankara - 28 Eylül 2013, Ankara), Türk bürokrat, yazar ve avukat.

 

 Annesi Münevver Hanım İstanbul Bakırköylü, babası Hikmet Bey ise Rumelilidir. 1 Eylül 1930 tarihinde Ankara'da dünyaya geldi. Doğumundan sonra ailesi İstanbul’a taşınmış, çocukluk yılları İstanbul’da geçmiş ilkokulun 1. ve 2. Sınıflarında Bakırköy Taş Mektep’e gitmişti. Fakat babasının tayini Kırıkkale barut fabrikasına çıkınca  İlkokulu Kırıkkale’de tamamladı. İlkokulundan sonraki eğitimini Ankara’da yapmaya başladı. Ankara Atatürk Lisesine devam etti ve bu liseyi bitirdi.  1947.[1]

Daha lise yıllarında iken yazarlık ve tiyatroculuk alanında somut işler başarmıştı. Edebiyata ve tiyatroya yüksek bir ilgisi vardı. İlk eserini de lise yıllarında yazdı. İlk oyunu olan “Masum Katiller,” 1946 yılında iken Halkevinde oynanmıştı. [2]

 

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne devam etmeye başladı.  Hukuk Fakültesi yıllarında edebiyatla olan teması ve ilgisi devam ediyordu. 1951 yılında Hisarcılar arasında gözüktü yazıları Hisar Dergisinde çıkmaya başlamıştı.  Bu yıllarda yazdığı ilk hikâyeleri Hisar dergisinde yayımlandı.[3] 1951 yılında yazdığı ilk oyunu olan  “Pembe Evin Kaderi “ adlı eseri sahnelendi.

 

1951- 1952 yılında AÜ Hukuk Fakültesinden  mezun oldu. Mezun olduktan sonra askerlik hizmetini Kayseri’de tamamladı.  Askerlik dönüşünde arkadaşlarıyla birlikte açtıkları avukatlık bürosunda kısa bir süre avukatlık yaptı. Oyunları, Ankara Devlet Tiyatrosu’nda ve İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda sahnelenmeye başladı. Daha sonra iyi bir tiyatro eğitimi almak için Köln Üniversitesi Tiyatro Bilimi Enstitüsü'nde tahsil görmek için Almanya’ya gitti.  Köln de Tiyatro Bilgileri Enstitüsünde bir yıl eğitim gördü. 1955-1956 Almanya dönüşünden sonra Devlet Tiyatrosu'na dramaturg   Edebi Kurul raportörü olarak bu kurumda çalışmaya başladı.

 

 Basın Yayın Genel Müdürlüğü İç Basın Şubesi’nde memur, Bonn’da Basın Ataşe Vekili ve Ankara Radyosu’nda Söz ve Temsil Yayınları Şefi olarak çalıştı.  1962’de Ankara Radyosu’nda radyo yazarlığı dersi verdi. 1964 yılında TRT, Merkez Program Daire Başkanı oldu. 1967 yılında Haber ve Program Genel Müdür Yardımcısı olmuştu. 1969 yılında hükümete bağlanan TRT’den ayrıldı. 1976 yılında Prof. DTCF Tiyatro Bölümü’nde öğretim görevlisi oldu. TRT'de Merkez Program Daire Başkanlığı, Genel Müdür Yardımcılığı taptı. Bir ara rahatsızlaşarak İzmir’e yerleşti ve Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tiyatro Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1981 yılında Ankara’ya dönerek DTCF Tiyatro Kürsüsünde dramatik yazarlık dersleri verdi. Devlet Tiyatrolarında Genel Müdür Başyardımcılığı görevine geldikten sonra ve1983 - 1987 yılları arasında dört yıl Genel Müdürlük yaptı. [4]

 

1988-1994 yılları arasında Radyo-Televizyon Yüksek Kurulu'nda üyelik ve başkan yardımcılığı görevlerinde bulundu. Uzun yıllar Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü'nde (DTCF Tiyatro) kadrolu öğretim görevlisi olarak çalıştı.  Tam otuz yıl boyunca DTCF Tiyatro) kadrolu öğretim görevlisi olarak,  Dramatik Yazarlık dersleri verdi. [5]Araştırma eserleri de olan yazarın Film ve Televizyon senaryoları da vardır. Çok sayıda da senaryo yazmıştır.

 

Çalıştığı kurumlarda yaptığı hizmetler dışında Tiyatro Belgeliği ve Sanat Eğitim Merkezinin kurulmasını sağladı.  Konya, Bolu, Çorum, Kahramanmaraş, İzmir Karşıyaka Bursa Feraizcizade Oda Tiyatrosu, Ankara Oda Tiyatrosu gibi tiyatroların kurulmasında büyük hizmetleri oldu. İstanbul Taksim Sahnesi’nin hizmete açılması, Devlet Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu’nun kurulması onun sayesinde gerçekleşti.

 

1989 yılında TRT’ye  "Kurtuluş"un senaryosunu yazdı. "Cumhuriyet" filmi, 1999’da televizyon dizisi olarak yayımlandı. 2005’te Şu Çılgın Türkler romanı iki yıl içinde 347. baskıya ulaşmıştı.

 

82 yaşında iken Turgut Özakman’ın Kurtuluş Savaşı destanını anlattığı ”Şu Çılgın Türkler” kitabı, Cumhuriyet tarihinin en çok satan kitabı oldu. Bu kitabının ardından Türkiye Üçlemesinin diğer kitapları olan  “Diriliş-Çanakkale 1915,” 2008’de, “Cumhuriyet-Türk Mucizesi” 2009’da ve “Cumhuriyet-Türk Mucizesi/2 “  2010’ yılında yayımlandı. 

 

 
ALDIĞI ÖDÜLLER

 

28 Eylül 1998'de, üstün hizmetleri nedeniyle Anadolu Üniversitesi'nce, [6] 1999’da, “Türk toplumunun kültür ve sanat hayatına katkı ve hizmetlerinden dolayı” Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne, . 2005’te yayımlanan Şu Çılgın Türkler adlı belgesel romanı dolayısıyla Yeditepe Üniversitesi, Samsun 19 Mayıs Üniversitesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi tarafından Fahri Doktor unvanı, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi tarafından ise Topluma Katkı, Topluma Hizmet ve Atatürk Ödülü ile ödüllendirildi. [7]

 

Film senaryoları, araştırma eserleri hikâye ve tiyatro alanlarında[8] eserler veren Turgut  Özakman,  çok sayıda eser yazdı.

 

Kazandığı şöhret ve beğeni sayesinde Ordu ve İnebolu fahri hemşeriliğine kabul edildi. İnebolu’da Turgut Özakman parkı açılarak şereflendirildi. Afife Jale, Muhsin Ertuğrul, Sadri Alışık, Türkân Saylan Ödülü, İstanbul Barosu’nca Cumhuriyete Hizmet Ödülü, Antalya Eğitim-İş şubesince Başöğretmen Atatürk Ödüllerini de aldı. Nisan 2002'de Eskişehir Belediye Başkanlığı, açtığı ikinci tiyatroya 'Turgut Özakman Sahnesi' adını verdi. [9]Bu ödüllerin dışında pek çok kuruluştan da özel ödüller aldı.

 

Senaryosunu yazdığı Dersimiz: Atatürk’ün kitabı filmiyle birlikte 2010’da okurlarıyla buluştu. Çanakkale 1915 filmi 2012’de gösterime sunuldu 

 

2005 yılında piyasaya sürülen, 50 yıla yakın bir sürenin emeği olan ve Kurtuluş Savaşı'nı romansı bir dille anlatan Şu Çılgın Türkler (Bilgi Yayınevi) adlı belgesel-romanı, Uğur Dündar'a göre cumhuriyet tarihinin en çok satan kitabı oldu [10] Haftalarca çok satanlar listelerinde ilk sırada kaldı. Eserlerinin pek çoğu Bilgi Yayınevi tarafından basıldı.

 

Turgut Özakman'ın üç çocuğu ve dört torunu vardır. 28 Eylül 2013 tarihinde tedavi olduğu Özel Güven Hastanesinde koroner arter hastalığı ve kalp yetmezliği  ile vefat etti. [11] [12]

 

Romanları [13]

 

• Korkma İnsancık Korkma, Bilgi Yayınevi, 1994.
• Romantika, Bilgi Yayınevi, 2000.
• 19 Mayıs 1919 Atatürk Yeniden Samsun'da, Bilgi Yayınevi, 2002.
• Şu Çılgın Türkler, Bilgi Yayınevi, 2005.
• Diriliş - Çanakkale 1915, Bilgi Yayınevi, 2008.
• Cumhuriyet - Türk Mucizesi, Bilgi Yayınevi, 2009.
• Cumhuriyet - Türk Mucizesi 2, Bilgi Yayınevi, 2010.
• Çılgın Türkler - Kıbrıs, Bilgi Yayınevi, 2012.
• Araştırma İnceleme Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]
• Rıza Nur Dosyası, Bilgi Yayınevi, 1995.
• Atatürk, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Kronolojisi, Bilgi Yayınevi, 1995.
• Vahidettin, Mustafa Kemal ve Milli Mücadele, Bilgi Yayınevi,1997.
• "Mustafa" Filmi Hakkında, Bilgi Yayınevi, Aralık 1998.
•  

Meslek Kitapları [14]

• Oyun ve Senaryo Yazma Tekniği, Bilgi Yayınevi, 1983
• Radyo Notları, 1969.
• Yayınlanan Oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]
• Bütün Oyunları 1 - Şu Çılgın Türkler, Bilgi Yayınevi, 2006.
• Bütün Oyunları 2 - Üç Destan, Delioğlan, Bilgi Yayınevi, 2008.
• Bütün Oyunları 3 - Ah Şu Gençler, Hastane, Karagöz'ün Dönüşü, Kardeş Payı, Darılmaca Yok, Berberde, Ben Mimar Sinan, Ak Masal Kara Masal, Bilgi Yayınevi, 2008.
• Bütün Oyunları 4 - Pembe Evin Kaderi, Ocak (oyun), Kanaviçe (oyun), Paramparça (oyun), Bilgi Yayınevi, 2008.
• Bütün Oyunları 5 - Sarıpınar 1914, Fehim Paşa Konağı, Resimli Osmanlı Tarihi, Bir Şehnaz Oyun, Bilgi Yayınevi, 2009.
• Bütün Oyunları 6 - Güneşte On Kişi, Duvarların Ötesi, Töre (oyun), Bilgi Yayınevi, 2010.
• Bütün Oyunları 7 - Deli Bayramı, Komşularımız, Bilgi Yayınevi, 2011.

 

Senaryoları [15]

• Keloğlan Aramızda, 1972.
• Tuzsuz Deli Bekir, 1972.
• Keloğlan'la Cankız, 1973
• Mevlana, 1973. (Ergin Orbey'le birlikte)
• Yatık Emine, 1974. (Ömer Kavur'la birlikte, Refik Halit Karay'ın aynı adlı romanından)
• Keloğlan İz Peşinde, 1975.
• Turhanoğlu, 1975.
• Kanije Kalesi, 1982.
• Son Akın, 1982.
• Kurtuluş, 1989.
• Rıza Beyler, 1993.
• Cumhuriyet, 1998.
• Dersimiz: Atatürk, Bilgi Yayınevi, 2009.

KAYNAKÇA 

 

[1] DR. Z.SİBEL SİPAHİOĞLU, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/turgut-ozakman

[2] Dr Aslan Tekin Edebiyatımızda İsimler, Elips Yayınları Ankara, 2005, shf, 425

[3] Dr Aslan Tekin Edebiyatımızda İsimler, Elips Yayınları Ankara, 2005, shf, 425

[4] DR. Z.SİBEL SİPAHİOĞLU, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/turgut-ozakman

[5] Bilgi Yayınevi sitesindeki biyografisi,https://www.bilgiyayinevi.com.tr/cgi-bin/by/form2.pl/

[6] www.sinemalar.com Turgut Özakman maddesi Erişim tarihi: 13 ocak 2014.

[7] Bilgi Yayınevi sitesindeki biyografisi,https://www.bilgiyayinevi.com.tr/cgi-bin/by/form2.pl/

[8] https://www.kimkimdir.gen.tr Erişim tarihi: 13 ocak 2014.

[9] https://tr.wikipedia.org/wiki/Turgut_%C3%96zakman

[10] Uğur Dündar:Şu Çılgın Türk’ten Başbakan’a tarih dersi, Erişim tarihi: 13 ocak 2014.

[11] Yazar Turgut Özakman vefat etti". aa.com.tr. 28.09.2013. Erişim tarihi: 13 ocak 2014.

[12] https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/233848--yazar-turgut-ozakman-vefat-etti

[13] https://tr.wikipedia.org/wiki/Turgut_%C3%96zakman

[14] https://tr.wikipedia.org/wiki/Turgut_%C3%96zakman

[15] https://tr.wikipedia.org/wiki/Turgut_%C3%96zakman