Türkçe Dil Aileleri ve Ural Altay Kolu

 DİL AİLESİ NE DEMEKTİR?

Dünya Dilleri  köken ve bapı bakımlarından çeşitli dil ailelerine ayrılırlar. Bir dil ailesi tarihin bilinmeyen devirlerinde tek bir ana dilden önce lehçelere sonra da tamamen farklı dillere ayrılan dillerden oluşur. Lehçelere ayrılan bir dilin farklı dillerine mensup olanlar kısmen de olsa aralarında anlaşma imkânı bulabilir. İki ayrı lehçeye mensup kişiler arasında anlaşılma imkânı kalmamış ise artık birbirinden kopmuş olan iki ayrı dilden söz etmek zorundayız. Bir ana dilden doğarak önce farklı  şive ve lehçeelere sonra da tamamen birbirlerinden farklı dillere dönüşen bu diller arasında sesler, Kelimeler, cümle dizinleri arasında birbirlerine kökence bağlı olduklarına işaret eden sayısız ortaklıklara sahip kalırlar.

Dikkatli bakıldığında kelimler arasında büyük ölçüde değişimler olsa da kelimelerin aynı dil kökeninden geldiğini ortaya koyan pek çok işaretler kalır. Bu şekilde bir benzerlik birlikteliği barındıran dil gruplarına dil aileleri denir.

Bu diller arasındaki benzerlikler böyle bir varsayımı kuvvetlendirmektedir. Bir ana dilin yazılı belgeleri olmadığı halde birçok özelliklerini kendisinden türemiş bulunan ailedeki dilleri karşılaştırarak tespit etmek mümkün olabilmektedir.

Bu teoriye dayanarak Dünyadaki başlıca dil aileleri şunlardır:

1. Hint-Avrupa dilleri ailesi:

a.Hint  - İran Dilleri: İran, Afgan, Pakistan , Hindistan , Sri Lanka, Nepal dilleri,

b. Slav Dilleri: Rusça, Bulgarca, Lehçe (Polonya), Çekçe, Slovakça, Baltık dilleri,

c. Roman Dilleri (Latinceden türetilmiş diller): İtalyanca, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Rumence…

ç. Cermen Dilleri: İngilizce, Almanca, Felemenkçe, İsveççe, Norveççe…

2. Hami-Sami dilleri:

a. Hami Dilleri: Eski Mısır dili, Kuşi dili, Libya-Berber dili, Çad dili,

b. Sami Dilleri: Arapça, İbranice (Kenanca), Habeşçe, Akatça. Bu ailenin yaşayan en önemli dilleri Arapça ve İbranicedir.

3. Bantu dilleri:

Bu aileye Afrika’nın büyük bir kısmında konuşulan Bantu dilleri girer.

4. Çin-Tibet dilleri:

Çince, Tibetçe, Vietnamca ve Kmerce bu gruba dahildir.

5. Ural-Altay dilleri:

Ural ve Altay dilleri akrabalığı öteden beri tartışma konusu olmuştur. Ne var ki, genel görüşe göre, bu iki kol tek kaynatan çıkmış, ancak zamanla akrabalık bağları çok zayıflamıştır.

TÜRKÇE VE URAL ALTAY DİL AİLESİ

Ural ve Altay  dil ailesini oluşturan diller arasında akraba olduklarını ve tek bir kökenden geldiklerini belirleyen işaretler  bugün için şunlardır:

Her iki dil ailesi ve bu aileye bağlı diller eklemeli dillerdir. Yani her iki kolda da sözcüklerin yapıları aynıdır. Bu gruptaki dillerin hepsi yapı yönüyle eklemeli dildir.

Ön ekler (artikeller) yoktur. Kelimeler çekime sokulurken kelime kökleri değişmez. ev, ev-i, ev-e, gör, gör-üş, gör-en

. Eklerdeki zenginlik ve çeşitlilik dikkat çekicidir. ekler kelime  köklerinden sonra gelir.
· Bu dil ailelerine ait dillerin tümce yapıları , cümle dizinleri büyük benzerlikler taşır.

. Tamlayanlar, belirtenler önce, asıl unsurlar tamlananlar, belirtilenler sonra gelir. Evin direği, Sıfatlar isimlerden önce kullanılır. Sarı gül

. Bu dillerdeki kelimelerde dişil ve erillik yoktur, müdür, müdir-e, katip, katib-e gibi
. Bu dillerde aynı kökenden geldiği saptanan ve ortak olarak kullanılan ekler vardır. Özellikle Türkçe ve Mogolca arasında

· Bu dillerde  Sesli Uyumları da ortak özellik olarak kendini gösterir.

· Sesli  bolluğu ve Sessiz seyrekliğiyle sözcük başında Sessiz yığışmasının olmaması Ural-Altay dillerinin ortak özelliğidir.

· Ural-Altay dillerinde bazı eklerin hem fiillerde Çekim Ekleri hem de sözcük türetmede Yapım Ekleri  gibi kullanılması da önemli bir benzerliktir.

· Bu diller arasında kelime benzerliklerine ve eşliklerine de rastlanmaktadır:

. Bu dil ailelerine mensup dillerde ekler kelime Köklererinden sonra gelir.

. Bu aileye mensup diller yapı, cümle ve kelime kökenleri bakımından ortak noktalara sahiptirler.

TÜRKÇE ( ben ) FİNCE ( min ) Türkçe( sen ) Fince ( sin)


Ural-Altay dilleri, adından da anlaşılacağı gibi Ural ve Altay olmak üzere iki kola ayrılır:

Ural-Altay Dilleri :

A.Ural Dilleri :

1.Fin : Fince, Lapça, Züryence, Mordvince, Votyakça, Volgaca

2.Ugor : Macarca, Ostyakça, Çeremişçe

3.Samoyed

B.Altay Dilleri :

1.Türkçe

2.Moğolca

3.Mançu – Tunguzca

4.Japonca

5.Korece


Ural – Altay dilleri, diğer dil aileleri gibi sağlam bir dil ailesi oluşturmadığını savunanlara karşın Ural grubu dilleri konusunda derinlemesine yapılan araştırmalar, bu gruptaki dillerin akrabalığını kesinleştirmektedir. Doerfer, Nemeth, Bang, Clauson gibi bilginler, Altay dil ailesine giren dillerin köken akrabalığından ziyade kültür akrabalığı üzerinde dururken;  Menges, Poppe, Räsänen ve Ramstedt gibi bilginler araştırmalarına dayanarak bu diller arasındaki köken akrabalığını ispatlanmış sayarlar.. Bu gruptaki diller arasındaki yakınlık, köken akrabalığından ziyade yapı yönüyle benzerlik şeklinde ortaya çıktığı için sınıflandırmanın dil ailesi yerine dil grubu olarak yapılması görüşü benimsenmektedir.

Bu bilgiler göz önünde bulundurularak Türkçe, dünya dilleri arasında yapı yönüyle sondan eklemeli diller grubunda; köken bakımından da Ural – Altay dil grubunun Altay dilleri ailesinde yer almaktadır.Dünyada en çok konuşulan beş dilden birisi olan Türkçe yaklaşık 11 milyon kilometrekarelik bir alana yayılmış doğuda Moğolistan ve Çin, batıda Sırbistan, kuzeyde Sibirya, güneyde Bağdat’a kadar olan bölgelerde konuşulmaktadır. Bu günkü dünya coğrafyasında 7 tanesi Türk devleti  olmak üzere 23 ayrı devlet içinde Türkçe konuşan uluslar vardır.