Unvan Nedir Kökeni Sözlük Anlamları

 Osmanlıca yazılışı: unvan - عنوان

Unvan Kökeni Anlamları

Unvan Arapça kökenlidir  ( ˁny ) – ayın, nun ve y -  sülasi kökünden gelen “demek idi, anlamına geldi”  anlamlarında sözcükler üretilen bir isimdir.

Unvan kelimesi günümüz sözlüklerinde “bir kimsenin işi, mesleği, payesi, memuriyeti, görevi,  toplum içindeki durumuyla ilgili ad. San. Bir tüzelkişinin, firmanın adı.” Anlamlarıyla “ izah edilmektedir. “İnsanların rütbe, görev, derece, mevki, memuriyet ve sosyal durumlarına göre isimlerine eklenen, isimleri ile birlikte söylenen saygı veya tanıtma sözcüklerine unvan denir. “ Unvanlar, isimlerin önüne, sonuna hem önüne hem de sonuna gelebilir.  Bayan Cemile Demir, Şule Hanım, Oğuz Kağan, Sultan Süleyman Han. Marangoz Mithat Bey, Dişçi Alirıza Efendi gibi….

Fakat eski dilde unvan: İftihar, şan, şöhret, makam anlamlarında da kullanıldığı gibi, ,bir kitap veya kitabın bir bölümü, makable, mektup, ferman gibi yazı başlıklarına da unvan denilirdi.

Unvan kelimesi dilimizde “ san “ sözcüğü ile eş anlamlı olmaktadır.  “ Özel addan önce veya sonra kullanılan sıfat görevli ada san denmektedir. “ ( bkz San Unvan Nedir )

Unvan sözcüğü Türkçede lakap ile de karıştırılmış unvan ve lakap sözcükleri eş anlamlı gibi kullanılmıştır. Fakat lakap “bir kimseye sonradan takılan ikinci ad, şeref pâyesi, halife ve sultanların hâkimiyet alâmeti” anlamında olmaktadır.

Bir bəhanə əldə ünvan etməli bundan sora

Büsbütün məxluqə elan etməli bundan sora!   Mirza Alekber Sabir

 

Kilk-i kudret şühedâ defterine

Nâmını müşk ile unvân etsin Mesîhî

 

Mahabbet nâmesin biz mekteb-i fakr içre hatm ettik

 Ümîd-i câh ile ey hâce sen unvanda kalmışsın Nev’î’ 

Mübtezeller satar ekâbire şan

Gösterir ekl-i şürb ile unvan (Âlî Mustafa Efendi).

 

Yüksek durur Karsımızın Kalesi

Şehitler yurdudur vatanımız var

Hasani Harakani ol Celal Baba

Evliya rütbesi Sultanımız var    Aşık Murat Çobanoğlu

 

Bekçinin gör unvanını

Lal ü cevahir kanını

Metheylesem gerek size

Sırmakeşler evsafını      İstanbul Türküsü