Vadim O Kadar Yeşildi Ki
“Vadim O Kadar Yeşildi Ki adlı özgün adı ile “How Green Was My Valley” romanı İngiliz romancı Richard Llewellyn’in 1939 yılında yazmış olduğu Galler’deki madencileri anlattığı romandır. Llewellyn İngiltere doğmuş, Galler bölgesinde bir müddet yaşamış, madencilerle yaptığı diyaloglar neticesinde konu hakkında yeteri kadar bilgi edinmiş, madencileri ve hayatlarını yakından tanıdıktan sonra da bu serini kurgulamıştır.
Richard Llewellyn İngiltere’nin Galler Bölgesinin Pembrokeshire köyünde dünyaya gelmiştir. Dolayısı ile roman çocukluk yıllarının geçtiği, akrabaları vasıtası ile iyi tanıdığı bir muhitin romanıdır. 1907 yılında doğmuş, ilköğrenimini Cardiff'te ve Londra'da yaptıktan sonra on altı yaşındayken Venedik'e gönderilerek plastik sanatlar alanında eğitim görmüş ve sekiz dil öğrenmiştir. 1930'larda film endüstrisinde, yapım yönetmeni olarak sağladığı başarıdan sonra 1937'de yayımlanan oyunu Poison Pen'le da yazarlığa başlamıştır. [1]
Richard Llewellyn ‘in “ Vadim O kadar Yeşildi ki “ adı ile Türkçe ’ye de çevrilen şiirsel bir üslupla kaleme aldığı satış rekorları kıran bu romanı ise 1939 tarihinde ilk baskısını yapmıştır. “Yaşamını dünyada sürdürmek için ülkesinden ayrılmış Galli bir yazar"[2] olarak kendini tanımlayan Richard Llewellyn 1983 yılında gözlerini hayata yummuş, bu roman tarih boyunca en fazla satan romanlardan birisi olmuştur.
Sosyal adaletsizlik konusu ile ezilen sömürülen insanların ve işçilerin ağır sosyal şartlar altında nasıl ezildiklerini, ezilirken de neler yaşadıklarını ve hissettiklerini, tüm bunlara karşın ailesini ve manevi değerlerini korumak isteyen bir babanın, yoksulluklara karşın insanlığı anlatır. Yoksul bir ailenin şeref, haysiyet, ahlak ve erdemlerini korumak adına verdiği mücadeleyi anlatan bu kitap adını da eserinin en son satırından almıştır: How green was my valley then, and the valley of them that have gon [3]
Romanın büyük ilgi görmesi üzerine 1941 yılında John Ford tarafından filme alınmış, bu film ‘‘En İyi Film’’, ‘‘En İyi Yönetmen’’ başta olmak üzere 5 dalda Oscar ödülü almıştır.[4]
Galler'deki cennet gibi bir vadinin sanayileşme sonrasında ekonomik yönlerden çöküşünü ve vadideki insanların hayatlarında görülen maddi ve manevi kıyıma uğramasını duygusal bir şekilde anlatan bu film, TV dizi yönetmeni Ronald Wilson tarafından muhteşem bir uyarlama ile TV dizisi olarak da çekilmiştir. [5]1975 birer saatlik 6 bölüm )
KONU
Roman maden işçilerinin hayata tutunmalarını, ihanetleri, sadakati, entrikaları ve bunlara direnen ezilenleri altı erkek ve bir kız çocuğu olan Galli bir ailenin en küçük oğlu Huw Morgan'ın gözünden anlatmaktadır. Galler'deki cennetimsi bir vadinin ekonomik çöküş ve sanayileşme ile nasıl bozulduğunu, insanların hayatlarındaki büyük değişimleri ve toplumsal akış duygusal bir şekilde dile getirilmektedir.
KISA ÖZET
Galler bölgesindeki vadide küçük bir kömür madeni kasabası vardır. Morgan'lar azla yetinebilmeyi öğrenmiş sıcak ve mutlu bir ailedir. Onların ve kasabadaki diğer insanların mutlu ve sorunsuz bir hayatı vardır. Madencilerin ve kasabadaki fabrikada çalışan kendi halindeki insanların hayatı fabrikada ve kömür madeninde işlerin azalması ve iş gücünün ucuzlaması ile bozulmaya başlar. Ekonomideki dalgalanma günlük yaşama acımasız bir şekilde yansımaya başlar. Ekonomik bozulma ailelerin parçalanmasına da yol açamaya başlar. Büyük aileler dağılmaya başlamıştır. Çekirdek aileler oluşmaya yönelmiştir.
Arka planda ekonomik buhran ve evin tek kızının aşk acıları Morgan ailesinin dramnını ortaya koymaktadır. Evin küçük oğlu Huw ve tüm kışı ağır bir hasta olarak geçirmek zorunda kalmıştır. Huw’un ağabeyleri ise iş bulmak umuduyla vadiden ayrılmak zorunda kalmışlardır. Ekonomik buhran aileyi kemirmeye devam eder. Abiler evden ayrılmış, ablası ise “sadece kârlı olduğunu düşündüğü için” sevmediği zengin bir adamla evlenmeyi tercih etmiştir. Huw’un annesi ve babası günden güne çökmekte ailelerinin dağılmasından dolayı maddi ve manevi olarak çöküşe sürüklenmektedirler. Huw ise anne ve babasının günden güne çöküşünü hasta yatağında ama pozitif bir gözlemle izlemek zorundadır.
Morgan ailesinin küçük Huw dışındaki diğer tüm çocukları evden ayrılmış, küçük Huw anne ve babası ile yalnız kalmaya başlamıştır. Tüm kasaba fakirlik ve iş sorunlarıyla artık karşı karşıyadır. Kasabadaki insanların eski neşesi kalmamıştır. Herkes sessiz ve üzüntülüdür. Hemen her evde aynı dram yaşanmakta, Aileler yavaş yavaş dağılmaktadır. . Önceden kalabalık ve coşkuyla yenen yemeklerin yerine anne ve babaların gittikçe yalnızlaşan hüzünleri gelmektedir.
Evlilikleri “ Karlı bir ilişki olarak düşünen kadınların hazin öyküleri de romanın arka fonunda hazin öyküler anlatır.
KAYNAK
[1] Richard Llewellyn “ Vadim O kadar Yeşildi ki” arka kapak
[2] Richard Llewellyn “ Vadim O kadar Yeşildi ki” arka kapak
[4] https://www.google.com/search?q=vadim+o+kadar+yeşildi+ki+ödüller&stick=
[5] M.Nedim Hazar, https://www.zaman.com.tr/mahmut-nedim-hazar/vadim-o-kadar-yesildi-ki_498349.htm