YAN TÜMCE
Fransızca : proposition spordonnee
İNGİLİZCE: sbordinate clause
Almanca : nebensatz
Osmanlıca: tali cümle
Arapça :
Kelime türü: İsim –- Dilbilimde bir terim
FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ:
TANIMLAR
Yan cümle veya cümlecik, bileşik cümlelerde ana cümlenin anlamını tamamlayan yardımcı cümle, cümlecik veya ibaredir.
Çekimli bir eylemden sonra kullanılan ki bağlacıyla, dilek kipi veya koşul bileşik eylemi ile kurulup temel cümleye bağlanan tümce :
Birleşik cümlede asıl cümleyle anlam bakımından ilgili olan, ana cümlenin verdiği kavramı bir şarta, bir sebebe bir dileğe, bir açıklamaya bağlamak suretiyle onu çeşitli yönlerden tamamlayan ve kuruluşu bir cümle değerinde olup yargı taşıyan cümleye denir. Karşıtı temel cümledir:
Türkçede başlıca dört tip yan cümlecik vardır: dilek-şart kipi eki -se ile oluşturulanlar (şartlı) ki bağlacı ile oluşturulanlar iç içe cümleler fiilimsiler ile oluşturulanlar (girişik).
Erken gelirlerse pikniğe gidebiliriz. (şartlı)
Bu işte çok çalışırsan ilerde zengin olursun . (şartlı)
Bakıyorum ki sınava çok hazır gelmişsiniz . (ki'li)
Antep fıstığı -ki adını yetiştiği yerden alır- buralarda bol yetişir. (ki'li)
Babam "Neden içeri girmiyorsun?" diye sordu. (iç içe)
Bizi burada unuttunuz sanıyordum. (iç içe)
Yola çıkınca sizi haberdar ederiz. ("çıkınca" zarf-fiil)
Adam işini hakkıyla yapan işçileri ödüllendirdi. ("yapan" sıfat-fiil)