SON 15 YILIN TÜRKÇE EDEBİYAT SORULARI   KATEGORİSİ İÇİN TIKLAYIN 

 

 

1

Üleştirme sayı sıfatı eki, -er (-ar), ünlüyle biten sayılara eklendiğinde araya “ş” kaynaştırma harfi girer.
Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala örnek oluşturmayan bir sözcük vardır?

A) Defterlerinize ikişer cümle yazın.
B) Beşer kişilik gruplara ayrıldılar.
C) Masalara yedişer tabak koyalım.
D) Herkes yirmişer dakika konuşacak.
E) Üyelerden ellişer milyon lira toplayalım.
(1999 - ÖSS)



Açıklamadan anlaşılacağı gibi sadece sayılarda kullanılan "ş" kaynaştırma harfi ünlüyle biten sözcüklerde kullanılır. Oysa "beş" sözcüğünün aslında "ş"olduğundan yani sözcük ünsüzle bittiğinden bu sözcüğe kaynaştırma harfi getirilmez.

Cevap B


2.
Dünyada neler olup bittiğini böylesine iyi bilen (,)
I
okuma (,) çalışma gücü yüksek (,) oldukça bilgili bu
II III
genç (,) insanın kullandığı sözcüklere (,) alışık olmadığımız
IV V
yeni anlamlar kattığını görüyorum.
Yukarıdaki cümlede, numaralanmış virgüllerden (,) hangisinin yeri değiştirilirse anlam karışıklığı giderilmiş olur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2000 - ÖSS)



IV numaralı yerde olan ve "genç" sözcüğünden sonra getirilen virgül, anlam karışıklığına neden olmaktadır. Bu virgül "genç" sözcüğünün özne olmasını sağlamaktadır. Oysaki bu cümlenin öznesi gizli özne olan "ben" sözcüğüdür. İşte anlam karışıklığını gidermek için "genç" sözcüğünden sonraki virgül kaldırılmalıdır.

Cevap D


3.
Anıları yazmanın belli bir çağı var mıdır ( ) Genellikle yaşlılık dönemi gösterilir bu çağ için ( ) Çünkü yaşlılığın bir belirtisi de kişinin gözlerini geleceğe değil, geçmişe çevirmiş olmasıdır. Bu yazarın ( ) “Gençler umutlarla, yaşlılar anılarla yaşar.” sözü de bu görüşü destekler ( )
Bu parçada ayraçlarda ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?

A) (?) (...) (!) (.) B) (?) (.) (:) (.) 
C) (!) (.) (;) (...) D) (…) (…) (;) (.)

 

E) (?) (!) (,) (…)

(2000 - ÖSS)



Parçadaki boş parantezlerin olduğu yerleri inceleyelim; birinci yere soru anlamı taşıdığı için soru işareti(?); ikinci yere yargı tamamlandığı için nokta (.); üçüncü yere aktarma cümlesinden önce geldiği için iki nokta (:); dördüncü yere yargı tamamlandığı için nokta (.) getirilmelidir.

Cevap B


4.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) Art arda yaşadığımız sıkıntılar, doğruyla yanlışı ayırtetmemizi sağladı.
B) Onu gördükten sonra kendi durumuna şükretti.
C) “O ana kadar sesimi çıkarmadım, sabrettim; ama daha fazla dayanamadım.” dedi.
D) Azmetti; karşılaştığı bütün engelleri yenerek amacına ulaştı.
E) Böylesine güzel bir günde bana hayatı zehretti.
(2000 - ÖSS)



Seçeneklere baktığımızda A’da "ayırtetmemizi" sözünde yazım yanlışı vardır. Birleşen sözcüklerde ses düşmesi veya ses türemesi gibi bir ses olayı yoksa sözcükler ayrı yazılır. Buna göre "ayırtetmemizi" sözü ayrı yazılmalıdır. 

Cevap A


5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) Nasıl oldu da beni hatırlayamadı, bir türlü anlayamadım.
B) O kadar çok çalıştı ki havanın karardığını fark etmedi.
C) Bugün sinemaya gidelim, yarında size geliriz.
D) Yarınki toplantıya kimlerin katılacağı belli değil henüz.
E) Geçmişte yaşanan tatsızlıkların unutulmasını istiyordu artık.
(2001 - ÖSS)



Seçeneklere baktığımızda C’de "yarında" sözcüğünün yazımında yanlışlık olduğunu görüyoruz. Buradaki "da" bağlaçtır ve bağlaç olan “da, de” her zaman ayrı yazılır.

Cevap C


6.
Bir konuşmamızda ona, şiiri nasıl yazdığını sormuştum (I) Sorumu şöyle yanıtladı (II) "Önce bir rüzgârın taşıdığı tohum gibi küçücük bir şey düşer aklıma (III) Bu bir anlamdır, bir gerçektir, yaşam ilişkilerimizde öz denebilecek bir durumdur (IV) Yani esin denilen şeydir bu (V)"
Yukarıdaki parçada numaralanmış yerlerden hangisine ötekilerden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2001 - ÖSS)



Yargı tamamlandığı için I, III, IV ve V numaralı yere nokta (.) getirilmelidir. II. yere ise sonrasında bir söz açıklandığı için iki nokta (:) getirilmelidir.

Cevap B

 

7.
Sanatçının uzun süre yaşadığı bu ev (,) çocukları tarafından
I
müzeye dönüştürülmüş. Odalardan birinin duvarlarında yer alan fotoğraflarla sanki bir soyağacı oluşturulmuş (.) Bir
II
başka odada onunla bütünleşmiş eşyalar sergilenmiş (:) 
III
su, fotoğraf makinesi, daktilosu, gözlüğü (...) Hastalığında 
IV
ve ölümünden sonra gelen mektuplar ve telgraflarla (,) 
V
kitapları da camekânlı dolaplarda saklanıyor.
Yukarıdaki parçada, numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi gereksiz kullanılmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2001 - ÖSS)



I. noktalama işareti olan virgül özne görevinde kullanılan "ev" sözcüğünden sonra, II.’de yargının tamamlandığı yere nokta, III.’de açıklama yapılacak yere iki nokta, IV.’de benzer örneklerin sürdürülebileceği anlamını içeren yere üç nokta konmuştur. Bu işaretlerin hepsi gereklidir. V numaralı yerdeki virgül ise gereksizdir. Çünkü "telgraflarla" sözcüğündeki "la (ile)" bağlaç görevindedir. Bağlaç olan "ile" den sonra virgül kullanılmaz.

Cevap E

8.
Önce baygın bir iniltiydi yamaçtan duyulan,
Sonra bir gölge belirmişti kuş uçmaz yoldan;
Köyümün titreterek bağrı yanık toprağını
İnliyor, baktım, uzaktan görünen bir kağnı...
Bu dizelerde aşağıda verilen ses olaylarından hangisi yoktur?

A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz düşmesi
C) Sert ünsüz yumuşaması
D) Ünlü daralması
E) Ünsüz benzeşmesi
(2001 - ÖSS)



Dizelere baktığımızda, "bağrı" sözcüğünde ünlü düşmesi, "toprağını" sözcüğünde sert ünsüz yumuşaması, "İnliyor" sözcüğünde ünlü daralması, "yamaçtan" sözcüğünde ünsüz benzeşmesi vardır. Dizelerde ünsüz düşmesinin örneği yoktur.

Cevap B

9.
Kanlıca deyince akla ilk gelen, yoğurt oluyor ( ) Daha eskiler, kahvesini de biliyor. Şöyle değirmende öğütülen ( ) büyük, kulpsuz fincanlarda sunulan kahve ( ) Sonra, kıyı boyunca uzanan yalılar, ille de adıyla anılan koyu ve canım korular ( )
Bu parçada ayraçla ( ) belirtilen yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?

A) (...) (,) (.) (.) B) (.) (,) (...) (...)
C) (:) (;) (...) (.) D) (:) (;) (.) (...)

E) (.) (,) (:) (.)

(2002 - ÖSS)



Parçayı incelediğimizde yargı tamamlandığı için birinci yere nokta (.), eş görevli sözcükler sıralandığı için ikinci yere virgül (,), yargı tamamlanmadığı için üçüncü yere üç nokta (...), benzer örnekler sürdürülebileceği için dördüncü yere yine üç nokta (...) konmalıdır.

Cevap B

10.
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcüğün yazımı yanlıştır?

A) Son dönem şairleri bu antolojiye alınmamış.
B) Voleybolcular otobüslerine bindiler.
C) Kardeşi bu filmin yönetmenliğini üstlenmiş.
D) Antırenör bugünkü çalışmayı erken bitirdi.
E) Bu zürafa hayvanat bahçesine yeni gelmiş.
(2002 - ÖSS)



Altı çizili sözcükleri incelediğimizde D seçeneğindeki “Antırenör” sözcüğünün yazımının yanlış olduğunu görüyoruz. Bu sözcüğün doğru yazımı “Antrenör” şeklindedir.

Cevap D

11.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) Arkadaşları, bu kadar sorumsuz davranmasının nedenini bir türlü öğrenemediler.
B) Kuşkonmaz, saksıda yetiştirilen, uzun saplı, ince ve küçük yapraklı bir süs bitkisidir.
C) Tartışmacı, öne sürdüğü savın doğruluğunu kanıtlıyamadı.
D) Panele, üniversite öğrencileriyle öğretim üyeleri katılmıştı.
E) Aile büyüklerinden öğrenilen el sanatları, yöre halkının geçim kaynağını oluşturuyor.
(2002 - ÖSS)



Seçenekleri incelediğimizde C'deki “kanıtlıyamadı” sözcüğünün yanlış yazıldığını görüyoruz. Bu sözcükte ünlü daralması olmayacağı için sözcüğün “kanıtlayamadı” biçiminde yazılması gerekirdi.

Cevap C

12.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) Yapılan ölçümler, hava koşullarına bağlı olarak değişgenlik gösteriyormuş.
B) Yönetmelikte yapılan değişikliklerden çoğumuzun haberi yoktu.
C) Emekli olunca, bu dernekte gönüllü olarak çalışmaya başladı.
D) Çocuğu, bu okula kaydettirmek için çok uğraşmıştı.
E) Geçmişe baktığımızda buna benzer pek çok durumla karşılaşıyoruz.
(2003 - ÖSS)



Seçenekleri inceleyince, A’da “değişgenlik” sözcüğünün yazımının yanlış olduğunu görüyoruz. Sert ünsüzle biten sözcüklerden sonra “c, d, g” yumuşak ünsüzleri ile başlayan ekler gelirse eklerin başındaki yumuşak ünsüzler sertleşerek “ç, t, k” olur. Bu sözcükte bu kurala uyulmamıştır. Sözcüğün, “değişkenlik” şeklinde yazılması gerekir.

Cevap A

13.
Bu kitap, okuyan, dinlemesini bilen (I) yorumlayıp tartışan (II) dilini severek kullanan (III) ülkesini (IV) doğayı tanıyan ve bunlarla ilgili olumlu düşünceler geliştiren (V) bireyler yetiştirmeye yönelik bir eğitim ve öğretim anlayışının ürünüdür.
Bu cümledeki numaralı yerlerin hangisine noktalama işareti konmasına gerek yoktur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2003 - ÖSS)



Parçada numaralanmış yerleri incelediğimizde V. yere herhangi bir noktalama işareti konmasına gerek olmadığını görüyoruz. Çünkü “geliştiren bireyler” bir sıfat tamlamasıdır. Sıfat tamlamalarında sıfat ile ismin arasına herhangi bir noktalama işareti konmaz.

Cevap E

14.
İşte karşı karşıyasın. O da senin gibi biri (I) Yüzünde küçük küçük yara izleri (II) Bak, gülüyor. Şimdi de yemeğini yiyor (III) İşte türkü söylüyor, işte sıkılıyor (IV) Belki de dertleşecek birini arıyor (V)
Bu parçadaki numaralı yerlerin hangisine ötekilerden farklı bir noktalama işareti konmalıdır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2003 - ÖSS)



Parçayı incelediğimizde I, III, IV ve V numaralı yerlere yargı tamamlandığı için nokta (.) konmalıdır. Eksiltili cümle olduğu için II numaralı yere üç nokta (…) konmalıdır.

Cevap B