Zaman Ekleri Fiillerde Zaman

ZAMAN NEDİR – FİİLERDE ZAMAN

Fransızca  :      temps

İNGİLİZCE:      time

Almanca  :      zetstufe

Kelime türü:   İsim –-  Dilbilimde bir terim

 TANIMLAR:

“ Bir iş ya da oluşun, bir eylemin içinde geçmekte olduğu, geçtiği ya da geçeceği süre.”

“Uzaklık, yakınlık, geçmiş ve gelecek anlamlarını da belirten ölçü vakit dilimi “

“Güneş ve kum saati ile de ölçülmeye çalışılmış olan Ay ve Güneşin rutin hareketlerine dayalı olarak sistematiği de çıkarılan ölçü ve süre dilimleri. “

Saat, saat dilimleri, gün, hafta, ay, yıl ve asır kavramları ile dilimlenen süre ölçütleri

FİİLERDE ZAMAN

Eylemlerin belirttikleri, geçmiş, geniş, gelecek, şimdiki zaman ekleri ve kavramları …….

Fiillerde ifade bulan   işin, oluşun , kılışın, hareket ve durumun hangi zamanda yapıldığını bildiren eklere  fiilin zamanı denir.  Bunlar aynı zamanda Haber Kipleri teri ile de ifade edilmiştir.

Dilimizde beş ana, üç tane de bileşik zaman kavramı vardır. Ana zaman ve eklerine Haber KİPLERİ, birleşik zamanlı kiplere de Dilek İstek kipleri denir.

1-Geçmiş zaman (Bilinen geçmiş zaman ve öğrenilen geçmiş zaman)

2-Şimdiki zaman

3-Gelecek zaman ve bunların hepsini kapsayan

4-Geniş zaman

Geldi, gelmiş, alıyor, alacak, alır

Gelmiş, se, alacakmış, görecekti

Zaman ekleri fiilleri çekime soksan eklerdir.   Zaman ekleri olumlu, olumsuz, soru hallerini alır. Zaman ekleri şahıs ekleri ile birlikte de kullanılır. Böylece eylemin ne zaman ve kim tarafından yapıldığı belli olur.

Fiil çekim ekleri, fiil kök veya gövdelerine eklenerek, fiillerin zamanını, yapılış şeklini ve şahsını belirtirler. 

Fiil çekim ekleri:

1-Zaman ve şekil ekleri (haber ve dilek kipleri)

2-Şahıs ekleri

3-Soru eki

4-Ek-fiil