Ahmed – er Rıfai  Hayatı Ailesi ve Rufai Tarikatı

Rufai Tarikatı, Bağdat’la Basra arasında kalan Batâih bölgesinde Evasıt şehrine bağlı Ümmüabîde ( Ubeyde) köyünde doğmuş olan asıl ismi Ahmed bin Ali el-Mekki bin Yahya’nın kurmuş olduğu ( d. 1118- ö, 1182 )  İslami bir tarikattır. Bu tarikatın kuruluşu Irak’ın güneyindeki Batâih bölgesinde olduğu için Rufailere” Batâihiyye” de denmiştir. Rifâiyye tarikatı Hz. Ali’ye ulaşan iki silsilesi bulunduğu iddiasındadır. “Rifâiyye Tarikatı günümüzde Mısır, Suriye, Yemen, Irak, Türkiye ve Balkan ülkelerinde varlığını sürdürmektedir.”[1]

Rifâiyye tarikatı Hz. Ali’ye ulaşan iki silsilesi bulunduğu iddiasında

Ahmed – er Rıfai ve Hayatı Hakkında

Tüm İslami kaynaklara göre Ahmed – er Rıfai, Hz. Hüseyin soyundan gelen bir seyyiddir. Ataları ilk önceleri İspanya’ya kadar giden bir müddet sonra Basra’ya dönen, Basra’da ise Batınılar ile Sünniler arasındaki çatışmaları yatıştırmaya çalışan İmam Mûsâ el-Kâzım’ın oğlu İbrâhim el-Murtazâ neslinden olan cedde sahiptir. [2]

 Ailenin ilk büyüklerinden birisi olan Rifâa el-Hasan el-Mekkî, Karmatîler’in sebep olduğu kargaşa ve isyanlar sırasında Mekke’den İspanya’ya hicret ederek İşbîliye’ye yerleşmiş ancak onun torunlarından biri olan Seyyid Yahyâ, ailesiyle birlikte İşbîliye’den tekrar Hicaz’a dönmüştür. Seyyid Yahya’nın tekrar Basra’ya geldiği  (450/1058), Ancak o sıralarda Basra’da devam eden Sünni, Batini, Şii çarpışmalarını sonlandırmak için Nakib olarak görevlendirilmiş bu görevini Basra, Vâsıt ve Batâih bölgelerinde huzuru sağlayarak başarmıştı.  Ahmed er-Rifâî’nin babası olan Seyyid Ali, Basra’da huzuru sağlayan Seyyid Yahya’nın oğludur.  Ahmet Rıfai’nin annesi ise Ebû Eyyûb el-Ensârî’nin soyundan Fâtıma el-Ensârî’dir.  Ahmet Rıfai’nin annesi olan Fâtıma el-Ensârî ise devrin en gözde şeyhlerinden birisi olan Mansûr el-Batâihî’nin kız kardeşi olmaktadır. [3]

 Babasını yedi yaşında iken kaybetmiş, onu devrin büyük sûfîlerinden dayısı Mansûr el-Batâihî yetiştirmiştir.  Yetişme çağlarında devrin en önemli âlimlerinden Ali Ebü’l-Fazl el-Vâsıtî ve diğer âlimlerden İslami İlimlerin hepsini mükemmel bir şekilde iyice öğrenmiş, Ali Ebü’l-Fazl el-Vâsıtî’den “ebü’l-alemeyn”  icazetini almıştır. [4]

Vasiti’nin ölümü üzerine dayısı Mansûr el-Batâihî’nin halkasına dâhil olmuş, dayısı ona Rifâî’ye hilâfet ve “şeyhü’ş-şüyûh” unvanını vererek kendisine bağlı bütün tekkelerin şeyhliğini ona tevdi etmiştir. Ancak Rıfa’nin bazı uygulamaları Sünni akidelerden Bâtıni akidelere doğru kaydığına dair bazı işaretler de vardır. Ahmet Rıfai’nin kadın ve erkek müritleri aynı zikir meclisinde bir arada bulundurmak gibi uygulamalara gittiği bundan dolayı da Halife’ye dahi şikâyet ettiği bilinmektedir. [5]

Fakat kısa zamanda mürit sayısının çok arttığı diğer şeyhlerin bundan rahatsız oldukları, haset, kıskançlık ve iftiralara maruz kaldığı, ancak bu soruşturmalardan aklandığı ve irşad faaliyetlerine devam ettiği anlaşılır. [6]

1160 yılında Basra’dan Hacc’a gitmiş bu hac yolculuğu sonrasında tarikatına çok büyük şöhret kazandıran bir gelişme olmuştur.  Bu ziyaret sırasında Ahmet Rıfai, Medîne-i Münevvere'de Ravza-i mutahhere'yi ziyaret eder.  Allah Rasülü'ne ettiği selam ve duadan ettikten sonra Hz. Peygamber’in kabrinden dışarıya nûrânî bir el uzanmış ve Rifâî bu eli öpmüştür.[7]  Aralarında Hayât b. Kays el-Harrânî ve Adi b. Müsâfir gibi zatların da bulunduğu büyük bir topluluk                 da bu hadiseye şahit olur.

Bu olay Ahmet Rıfai’nin etkinliğini ve itibarını bir hayli arttırmış ve Abbasî Halifelerinden daha çok itibar görmeye başlamıştır.

Rıfai Tarikatının  şeyhi olan Ahmed er-Rifâî, 578’de (23 Eylül 1182) şiddetli bir ishale yaklanmış ve ölmüştür.. Türbesi Bağdat’ın güneyinde Vâsıt yakınlarındadır

Ailesi Eşi ve Çocukları

İlk eşi Hatîce bint Ebû Bekir el-Vâsıtî en-Neccârî’den Fâtıma ve Zeyneb adlarında iki kızı, onun vefatından sonra evlendiği Râbia’dan Sâlih adlı bir oğlu olmuş, ancak Sâlih evlenmeden vefat ettiği için nesli kızları ile devam etmiştir.

KAYNAKÇA 

[1]https://www.edebiyatvesanatakademisi.com//search?term=G%c3%9cL+YALAMAK+(+

[2] MUSTAFA TAHRALI, https://islamansiklopedisi.org.tr/ahmed-er-rifai

[3] MUSTAFA TAHRALI, https://islamansiklopedisi.org.tr/ahmed-er-rifai

[4] Turan Atik, Rifailik Tarikatı Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2007

[5] MUSTAFA TAHRALI, https://islamansiklopedisi.org.tr/ahmed-er-rifai

[6] İsmail Hakkı ALTUNTAŞ, RİFÂİ TARİKATİNDE USÛL, https://ismailhakkialtuntas.com/208 Ekim 2010 ·

[7]https://www.edebiyatvesanatakademisi.com/Icerik.aspx?a=/e/ARAMA/EDEB%C4%B0YAT-TER%C4%B0MLER%C4%B0-MAZMUNLAR/G%C3%9CL-Y