Ahsen’ül kasas

Ahsen’ül kassas terkibi, kıssaların en güzeli anlamında bedii tabirlerdendir.  Bu tâbir, Kur'ân-ı Kerim'de, Hz. Yûsuf Aleyhisselâmın kıssası için kullanılmış daha sonra beğenilen diğer kıssalar içinde söylenile gelen bir terkip olmuştur. [1] Bu terkip ve anlamı hem Yusuf'un güzelliğini hem de hikayesinin güzelliğini ifade edecek şekilde kullanılmıştır. (  BKZ  Yusuf ve Züleyha Kıssası ve Ana Hatları  ) 

Bu tabir Kuran’ı Kerimdeki Yusuf Suresinde  Yusuf Kıssa’sını anlatmak için kullanılmış,  surenin üçüncü ayetinde.... “   Ahsen’ül kassa’yı ( en güzel kıssayı) sana anlatacağız.” Şeklinde buyurulmuştur. [2]

 

AHZÜ SİRKAT  ( Bkz İntihal)

Çalıntı, aşırma intihal anlamına gelen bir tabirdir.  İntihal, aşırma tabirleri ile eş anlamlı olan bir kelimedir. Bu tabir eski edebiyatta günümüz edebiyatındaki intihal, aşırma tabirinin yerine kullanılmıştır.

Başkasına ait  olan yazılı eserlerden parçalar alıp, kendisininmiş gibi gösterme durumuna denir? ( Konu İntihal maddesinde detaylı işlenecektir)


AKD

Bağlamak, anlaşma, düğümlenme, bağ bağlama, bağlanma,sözleşme anlamında Arapça kökenli bir sözcüktür. Sözlük anlamları:

• Devletler arası siyasal, ekonomik, kültürel vb. alanlarda yapılan uzlaşma ve bu uzlaşmanın tespit edildiği belge, uyuşma, itilaf, antant.
• Sözleşme.
• Anlaşmak işi.
• Düşünce ve amaç bakımından birleşip uyuşma. krş. Sözleşme şeklindedir.

Dilimize akid  olarak geçen bu sözcük akide etmek şeklinde geçmiş, sözleşme, bağlama anlamlarında kullanılmıştır.   Bedii tabirlerinden  bir olarak da kullanılan bu sözcük o edebiyatta bir terim olarak   mensur bir sözü veya yazıyı manzum hale getirmek anlamında kullanılmıştır. [3]

Eli boş gidilmez gidilen yere
Rabbim boş gelmedim ben suç getirdim.
Dağlar çekemezken o ağır yükü
İki kat sırtımla pek güç getirdim[4]

 

 

• [1] https://biriz.biz/hikaye/dh93.htm
• [2] Dr Aslan Tekin Edebiyatımızda Terimler, Ank. 2006, shf 11
• [3] Tahir’ül Mevlevi, Edebiyatımızda Terimler, Enderun Kitapevi, İstan. 1973
• [4] Tahir’ül Mevlevi, Edebiyatımızda Terimler, Enderun Kitapevi, İstan. 1973