Çanlar Kimin İçin Çalıyor ve Özeti Ernest HEMINGWAY
· ADI: Çanlar Kimin İçin Çalıyor
· YAZARI:Ernest HEMINGWAY
· YAYINEVİ-ADRESİ:Cem Yayınevi-NuruosmaniyeCad. Kardeşler Han 3/3 Cağaloğlu/İstanbul
· BASIMYILI:Birinci Basım, 1991
Yazıda Ernest Hemingway’in “Çanlar Kimin İçin Çalıyor (For Whom the Bell Tolls), romanı hakkında bilgiler, romanının özeti, romanın konusu, ana fikri, romanın kahramanları, romanın olay örgüsü, romanın yazarı, ERNEST HEMİNGWAY” hakkında bilgiler, romanın şahıs kadrosu yazarın diğer romanları, eserden alıntılar yer alır. Eser hakkında yorumlar, romanın anlatım tekniği, yazarın bakış açısı, romanın tekniği, romanın türü, çevrildiği diller, eserin basım yılı, basım hikâyesi, yazar ve eseri arasındaki, eserle yazarın biyografisi arasındaki alakalar incelenmiştir.
ESER VE YAZAR HAKKINDA
Çanlar Kimin İçin Çalıyor (For Whom the Bell Tolls), Amerikalı yazar ve gazeteci Ernest Hemingway tarafından 1940 yılında yazılmış bir savaş romanıdır.
Ernest Miller Hemingway ( Doğum : 21 Temmuz 1899, Oak Park, Illinois, ABD
Ölüm : 2 Temmuz 1961, Ketchum, Idaho) [1]bu romanında İspanyol İç Savaşı sırasında dağlarda savaşan gerilla güçleri arasında bulunan Amerikalı bir profesörün gözünden savaşın anlamsızlığını dile getirmektedir. Bu eser Hemıngway’ın Yaşlı Adam ve Deniz [2], Klimanjaro’nun Karları adlı eserleri ile birlikte en popüler romanıdır.
Kitabın adı, şair John Donne'ın bir katedralde başrahip olduğu dönemdeki vaazlarından birinde söylediği vaazlardan yapılmış bir alıntıdır. [3] Roman macera türünde bir savaş romanı kurgusu özelliği taşır. Ernest Hemingway bir gazeteci ve yazar olarak İspanya İç Savaşı'na katılmış, yaklaşık 1 yıl süre ile gözlemlediği savaş yıllarında Franco'ya karşı savaşan bir gerilla grubunu da yakından tanımaaa fırsatını da bulmuştur. Çanlar Kimin İçin Çalıyor adlı eserinde de bu gerilla gruplarının yaptıkları mücadeleleri dile getirmiştir. İspanyadaki iç savaşta Franco’ yu Nazi Almanya’sı, İtalya ve Portekiz desteklerken ; Franko’ya karşı savaşan Cumhuriyetçi gerillaları ise dünyanın diğer yerlerinden gelen gönüllü askerler desteklemişti.
Roman idealleri uğruna ölümü göze alan insanların duygularını ve kahramanlıklarını romantik unsurlarla ele almıştır. Romanda, idealler, ölüm, korku sevinç temaları savaş atmosferi içinde başarıyla yansıtılmıştır.
Eser pek çok dile çevrilmiş bir macera türü romandır. Eser 1943 yılında ilk kez filme de uyarlanmış, bu ilk filmin yapımı, yönetmenliğini ve yapımcılığını Sam Wood üstlenmiştir. Filmin başrollerini Gary Cooper ve Ingrid Bergman, paylaşmışlardır.
ESERİN KONUSU
Romanın kahramanı olan Prof. Robert Jordan, patlayıcı konusundaki uzmandır. İngiliz asıllı Prof. Robert Jordan İspanyol iç savaşı sırasında çetelere katılmıştır. Bu yüzden Segovia şehrine yapılacak bir saldırıya zemin hazırlamak için bir köprüyü havaya uçurmakla görevlendirilmiştir. Emrine de bir takım insanlar verilmiştir. Profesörün emrindekiler bu görevin ölümlerine sebep olacağını düşünmekte, ne için öleceklerini ve ölmeleri halinde neyin düzeleceğini sorgulamaktadır. Prof. Robert Jordan bu görevdeyken başından birçok olay geçecek ve gerçek aşkını bulacaktır.
ANAFİKİR:
Savaş tam anlamıyla bir yıkım, ölene de öldürene de bir felakettir. Her insan için geçerli olan bir kanun vardır. Düşmanlarını bile öldüren bundan pişman olacaktır. Aşk her yaşta, her ortamda insanın karşısına çıkabilir. Savaşın ortasında dahi hayattaki gerçek aşkımızla karşı karşıya kalabiliriz. Aşk savaşın ortasında dahi karşımıza çıkabilir ve bizi hayata bağlar.
ROMANDAKİ KARAKTERLER.
Robert JORDAN: Amerika’da bir İspanyolca öğretmeniyken İspanyol iç savaşının patlak vermesi üzerine birden bire bombacı olarak eğitilip İspanya’ya yollanmış olan kültürlü, bilgili ve yakışıklı sarı saçlı, rüzgâr ve güneşle yanmış yüzü, ince yapılı bir İngiliz öğretmenidir. Hayatının aşkını bu iç savaşın ortasında bulacaktır.
Maria: Bir trene düzenlenen sabotaj esnasında Pilar ve Pablo tarafından kurtarılan ve daha sonra Robert Jordan’ın âşık olduğu genç kızdır. Maria romanın ana karakterlerinden biridir.
Anselmo:Yeni görevi için ona rehberlik edecek ve çetelerle bağlantısını sağlayacak olan yaşlı bir adam.
Pablo:Robert Jordan’a yardım eden çetenin lideri.
Pilar:Pablo’nun kadını.
Sordo:Bir çete lideri.
KİTABIN ÖZETİ
İngiliz asıllı Prof. Robert Jordan İspanyol iç savaşı sırasında çetelere katılmıştır ve çok zor bir göreve seçilmiştir. Prof. Robert Jordan, patlayıcı konusundaki uzmandır ve daha önce birçok defa böylesi işlerde görev almış olduğundan General Golz onu bu görev için bizzat görevlendirmiştir. Plana göre General Golz’un tümeninin taarruza başladığı anda Prof. Robert Jordan ve ekibi köprüyü havaya uçuracaktır. Uçakların bomba sesleri duyulunca köprü uçmuş olacaktır.
Yaşlı bir adam ona kılavuz olarak verilmiştir. Bu adam 68 yaşında olmasına rağmen dinç ve kuvvetli biri olan Anselmo’dur. Anselmo, dağlarda Amerikalıya yardım edecek çetelerin hepsini tanımaktadır. Anselmo ile Robert’Birlikte çete reisi Pablo’nun yanına kadar giderler. Robert. Pablo, eskiden pek çok faaliyette bulunmasına rağmen şimdi yardım etmek istememekte ve ölmekten korkmaktadır. Ayrıca bu görev çok tehlikelidir. Robert işlerin şimdiden kötü gittiğini düşünmektedir.
Birlikte kendisine yardımcı olacak olan Çete Lideri Pablo’nun mağarasına gelirler. Mağarada Pablo’nun a-damlan ve karısı ile bir kız vardır. Adamların pek çoğu Çingene’dir ve hayatlarını sürdürmek zorunda oldukları için savaşa katılmışlardır. Robert, Maria isimli kızdan çok etkilenir. Kız, saçları erkek gibi kesilmiş olmasına rağmen çok güzeldir. Mağaradaki herkesle tanışan Robert, Pilar sayesinde köprüyü uçurmada kendisine yardım edebileceklerini öğrenir.
Maria, üç aydan beri onların yanındandır. Trenin uçurulduğu gün onu deli gibi bir hâldeyken bulmuşlar ve mağaraya getirerek tedavi etmişlerdir. Maria’ya Pilar dostluk göstermiş, onu her türlü kötülükten korumuştur.
Yaşlı adam Roberto ‘yu köprüye götürür. Köprü mağaraya oldukça yakındır. Köprünün kabataslak resmini çizer. Köprünün iki yanında iki nöbetçi ve biraz uzağında 7 askerin kaldığı bir karakol vardır. Dönüşte Anselmo İle konuşurlar. Anselmo, öldürmenin günah olduğunu düşünmektedir. Mağaranın önüne geldiklerinde dinamit çuvallarının başına nöbetçi koymuşlardır. Pablo hâlâ köprü işinde olmadığını söylemektedir. Bunun üzerine Pilar, çete reisliğini üstlenerek kocasını saf dışı bırakır. Robert, Pablo’nun tehlikeli olabileceğini düşünmektedir. Fakat gerekmedikçe adam öldürmekten yana değildir.
Robert’in babası bir çatışmada yaralanmış, karşı tarafın elinde geçmemek için kendini öldürmüştür. Maria’nın babası ise silah bulmaya vakti kalmadığı için karşı tarafın eline geçmiş ve kurşuna dizilmiştir. Bu arada Maria ile Roberto arasında bir yakınlaşma başlar.
Bu sırada peş peşe uçaklar geçer, Pilar bunun bir uğursuzluk olduğunu üyelerden pek çoğunun gelecek pazara çıkamayacağını düşünmektedir. El Sordo (Önemli bir çete reisi) akşam mağaraya gelmeyince Robert onu görmeye gitmeye karar verir. Çünkü onun da yardımına ihtiyacı vardır. Maria, Pilar ve Robert birlikte Sordo’nun bulunduğu tepeye giderler. Yolda giderlerken Pilar, ölecek olanların kokularını önceden duyduğunu söyleyerek Robert’i şaşırtır. Maria da hikâyesini anlatır. Babası, annesi ve bütün köylü ile kurşuna dizilmiş, onun saçlarını tıraş ederek ona her türlü işkenceyi yapmışlardır. Benzer bir şeyi de Pablo diğer tarafın halkına yapmış, onları acımadan kurşuna dizmiştir. Bu olaydan sonra vicdan azabı duymaya başladığından savaşta yer almak istememektedir.
Dinamitleri, yarım saatlik uzaklıkta bir tepede olan Pablo’ nun yerine götürdüler. Ağaçların arasında olan bu yerde Pablonun dört atı vardı. Pablo 50 yaşını geçmiş, çok akıllı ve tecrübeli bir adamdır. [4]
Robert, El Sordo ile tanışır. El Sordo, köprünün uçurulmasında onlara yardım edecek, sekiz adamı ile birlikte nöbetçilere saldırıp, telefon hatlarını kesecektir. Bu yolculuk, Maria, Robert ve Pilar arasındaki samimiyeti artırmıştır. Robert, saldırı bittikten sonra Maria ile evleneceğine Pilar’a söz verir. Robert, onlara ülkesindeki hayatından, mesleğinden ve savaşla ilgili yazmayı tasarladığı kitaptan bahseder.
Pablo Cumhuriyetçidir ama köprüyü uçurma işinden hoşlanmamıştır. Treni uçurmak ona daha mantıklı gelmektedir. Pilar, Roberto ‘yu destekleyince diğerleri de onu destekler. Pilar başkanlığı Pablo ’nun elinden alarak köprüyü uçurmak için Roberto ‘ya yardım edeceğini söyler. Saldırı planları sürüp giderken Robert ile Maria arasındaki aşk da kuvvetlenmektedir. Maria ona kocası gibi davranmaktadır. Robert bu duyguları böyle bir yerde ve bu kadar geç tattığına çok üzülür. Maria ile memleketinde evlenecekleri günlerin hayalini kurar.
Mağara içinde Robert ve Pablo arasında büyük bir tartışma olur. Robert, onu öldürmemek için kendini zor tutar. Pablo sinirlenip dışarı çıktığında mağaradaki herkes Pablo’nun zararlı hâle geldiğini ve öldürülmesi gerektiğini söyler. Eşi Pilar dahi Robert’e onay verir. Fakat Pablo her şeyi duymuş olduğundan birden fikir değiştirerek onlara yardım edeceğini söyler. Bu arada Robert, köprü yıkım projesini tamamlamıştır.
El Sordo ‘nunkilerle beraber topu topu 18 kişi bulabilmişlerdir. Roberto Jordan, El Sordo ‘nun kendisine yardım edeceğinden emin olmuştu. Altı at vardı. El Sordo, daha sonraki kaçış için gereken atları bulmak için gayret göstereceğini söyler.Roberto, Maria ve Pilar akşama doğru barınaklarına dönrr. Pablo köpr Roberto dışarıda yatmaya alışkındır. Gece bayağı ilerlemiş ve Maria ‘nın güzelliği onu büyülemektedir.
Köprünün imha edilmesinden sonra Pilar ve Sordo adamlarıyla beraber bu bölgeyi terk etmek zorunda kalacaklardır.. O akşam Sordo gelmeyince ertesi gün Pilar ve Maria ‘yla beraber, Pilar, Roberto ‘dan bu iş bitince kızı götürmesini istemiş, Roberto ‘da kabul etmiştir.
Sabah Robert, mevzilerini saklamak için diğerleriyle birlikte çam dalları keser ve etraflarını bunlarla kapatır. Böylelikle izlerini kaybettirebileceklerdir. Yanlarından dörtlü bir süvari geçer. Robert ve arkadaşları silahları mevzilerinde olması gereken yerlere yerleştirirler. Bu arada silah sesleri duyulmaya başlar. Anlarlar ki Sordo’nun birlikleri saldırıya uğramıştır. Yardıma gidemezler. Gittikleri takdirde onlar da ölecektir veya köprünün parlatılması İşi olmayacaktır. Sordo’nun ölüme gittiğini bile bile içleri kan ağlayarak yerlerinde dururlar. Sordo ve arkadaşları öldürülür ve kafaları kesilir. Pablo, yolda onların kafalarının karşı birliklerin atlarındaki çantalarda olduğunu görür. Kaçtığına pişman olur ve Robert’e yardım etmek için geri döner. Olanları anlatmak ve köprüye saldırıyı durdurmak için bir mektup yazmaya karar verir Robert. Mühürlü mektubu Golç’a götürme işi Andres’e verilir. Robert, Andres’in zamanında cevabı getirebileceğinden emin değildir.[5]
Andres her gittiği bölükte şüpheyle karşılanır. Pek çok kez ajan zannedilerek öldürülecekken son anda kurtulur. Bir bölükten diğerine sevk edilip durduğu için mektubu Golç’a u-laştırdığında çok geç olur. Onun başına gelenler savaşta birimlerin ne kadar birbirinden kopuk ve savaşın ne kadar anlamsız olduğunu göstermektedir.
Mağarada ise köprüyü uçurma vakti yaklaşmıştır. Robert, Maria ile geçirdiği üç günün hayatının en güzel günleri olduğunu düşünür. Köprünün çevresinde herkes önceden konuşulduğu gibi yerini almıştır. Robert, dinamitleri köprünün altına yerleştirir. Anselmo ile Robert iki adamı öldürürler. Bir kamyon köprüye yaklaşmak üzere iken köprüyü uçururlar. Fakat köprüden kopan demir bir parça, yaşlı Ansel-mo’nun ölmesine neden olur. Robert kendini çok yalnız hisseder. Bu arada Fernando ve Eledio vurulmuştur. Üç kayıpları vardır ve bir de arkalarında bir tank onlara ateş etmektedir. Köprü uçurulduktan sonra hepsi atlara binerek planladıkları gibi kaçmaya başlarlar. Pablo, Maria, Pilar ve diğerleri karşıya geçerken tank tekrar gelerek ateş eder. Hepsi atladıktan sonra Robert’in bacağı atın düşmesi yüzünden kırılır. Artık onun kaçmasına imkân yoktur. Maria’ya gitmesi için yalvarır. Artık Robert onda yaşayacaktır. Diğerleri Robert’i bırakıp uzaklaşırlar. Cumhuriyete gitmektedirler. Robert’in bütün ümitleri son bulmuştur. Robert son bir kişiyi de yattığı yerden öldürdükten sonra karşı tarafın eline geçmemek için kendini öldürmeye karar verir.[6]
Çanlar Kimin İçin Çalıyor Hakkında Bilgiler Konusu Ernest Hemingway
Yaşlı Adam Ve Deniz Romanı Ve Özeti Ernest Hemingway
Yaşlı Adam ve Deniz Hakkında Özeti Ernest Hemingway
Hemingway'in Bir Hikayesinden Çağrışımlarla
Silahlara Veda Hakkında Konu İçerik Özet İnceleme “Ernest Hemingway”
Afrika'nın Yeşil Tepeleri Hakkında ve Özet Ernest Hemingway
SİLAHLARA VEDA ERNEST HEMİNGWAY
KAYNAKÇA
[1] Hemingway’ın Hayatı için BKZ https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/yasli-adam-ve-deniz-romani-ve-ozeti-ernest/80542
[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/yasli-adam-ve-deniz-hakkinda-ozeti-ernest/83933
[3]https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87anlar_Kimin_%C4%B0%C3%A7in_%C3%87al%C4%B1yo
[4] https://roman-ozetleri.blogspot.com/2008/04/canlar-kimin-icin-caliyor.html
[5] https://www.edebiyatsayfasi.com/canlar-kimin-icin-caliyor/
[6] https://www.edebiyatsayfasi.com/canlar-kimin-icin-caliyor/
