Yazıda “Roald Dahl ,  Charlie’nin Çikolata Fabrikası “ hakkında bilgiler, eserin, konusu, ana fikri, kahramanları,  “ Roald Dahl ,  Charlie’nin Çikolata Fabrikası “  “olay örgüsü,  romanın yazarı, “’nin  “hayatı, “, “şahıs kadrosu  yazarın diğer eserleri, eserden alıntılar yer alır.  Eser hakkında yorumlar, “Roald Dahl ,  Charlie’nin Çikolata Fabrikası “ “ anlatım tekniği, yazarın bakış açısı, romanın tekniği, , çevrildiği diller, eserin basım yılı, basım hikâyesi, yazar ve eseri arasındaki, eserle yazarın biyografisi arasındaki alakalar incelenmiştir.

Charlie’nin Çikolata Fabrikası Romanı ve Yazarı  Hakkında Bilgiler

 

 Charlie’nin Çikolata Fabrikası özgün adı  İngilizce olarak  Charlie and the Chocolate Factory, İngiliz  asıllı yazar Roald Dahl tarafından 1964 yılında  yazılmış olan  bir çocuk romanıdır.

 

Roman ilk kez Charlie ve Çikolata Fabrikası  adı ile İngiltere de değil, i1964 yılında Alfred A. Knopf, Inc. Yayınevi tarafından Amerika Birleşik Devletleri’nde yayınlanır.  Romanın  ABD de olan ilk baskısının gördüğü yoğun ilgi üzerine  1967 yılında George Allen & Unwin  yayınevi tarafından İngiltere ‘de de basılır.

 

Romanın ABD ve Birleşik krallıktaki basımları sonrasında gördüğü büyük ilgi sayesinde diğer dillere de tercüme edilmesini sağlayacak romanın pek ok ülkede pek çok kez basılmasına vesile olacaktır. Roman bu sayede  en çok sevilen çocuk romanlarından biri olmuş, birçok dile çevrilmiş ve yüksek satış rakamlarına ulaşmıştır. Eserin popüler olması sonucunda roman kısa sürede Çocuk klasiklerinden biir haline gelmiş,   roman  iki büyük sinema filmine  de uyarlanmış, akabinde birçok kez daha filme de alınmıştır. [1]

 

Romanın yazılmasında o yıllarda dünya çapında çok popüler  olan, Cadbury ve Rowntree adlı İngiltere'nin en büyük iki çikolata  fabrikası ve bu fabrikaların  arasındaki rekabet çok önemli olmuştur.  Her iki fabrikanın diğer fabrikanın ticari  sırlarını öğrenmek için işçi kılığında casuslar göndermesi bu nedenle, her iki şirketinde  kendi fabrikasına işçi almakta son derece dikkatli davranması vb  romanın yazılmasına vesile olan hususlar olmaktadır.

 

Roman yayınlandığı günlerden bu güne değin pek çok dile çevrilmiş, pek çok baskı yapmıştır. Çocuk edebiyatının başlıca başyapıtlarından birisi olan roman ülkemizde de çok sevilmiş, okunmuş, pek çok kez baskı görmüştür.

Romanın ilk film uyarlaması  1971 yılında yapılmıştır.  2005 - ABD, İngiltere  ortak yapımı olan son filmin yönetmeni Tim Burton’dur. Johnny Depp, Helena Bonham Carter, Freddie Highmore , Anna Sophia Robb’un baş rollerini paylaştıkları film ülkemizde de vizyona girmiştir.

 

İlk romanın gördüğü ilgi üzerine Roald Dahl  romanın ikinci serisi olan “Charlie and the Great Glass Elevator” romanını da yazmış ve yayımlamıştır. Eserin üçüncü serisini de yazmayı düşünen yazar bu düşünü gerçekleştiremeden vefaat edecektir. [2]

 

Daha çok yazmış olduğu çocuk kitapları ile tarihe geçen Roald Dahl’ın (13 Eylül 1916 – 23 Kasım 1990) en popüler kitapları  Charlie'nin Çikolata Fabrikası, Charlie'nin Büyük Cam Asansörü [3] , Dev Şeftali, Matilda Cadılar, BFG ve Kiss Kiss  adlı eserleridir.

 

 

 

Eser yazarına pek çok ödül de kazandırmıştır. Romanın aldığı ödüller şunlardır:

 

Charlie Bucket, annesi, babası, iki ninesi ve iki dedesiyle küçük bir tahta barakada yaşayan çok fakir bir çocuktur. Charlie çikolatayı çok seven ama  ancak çok fakir oldukları için sadece doğum günlerinde ona çikolata alınabilmektedir. O yüzde onların evlerine çikolata sadece yılda bir kez girmektedir.

 

Yaşadıkları  tahta barakalı evin yakınlarında Charlie’lerin evinden bile görülen kocaman bir çikolata fabrikası vardır. Bu fabrikada Dünyanın en ünlü çikolataları üretilmektedir.  Bu fabrikanın sahibi Bay Willy Wonka, imparatorluğunu devredeceği bir varis seçmek için yarışma düzenlemiş içinde altın bilet olan beş çikolata  dağıtmıştır. Bu bilete sahip ola beş Çocuk yarışmaya girecek hangisi kazanırsa Bay Wonka’nın varisi olacaktır. Charlie’ ye doğum gününde alınan çikolata boş çıkar. Fakat yolda bulduğu para ile aldığı çikolatanın içinden altın bileti bulmuş beş adaydan biri olmuştur.

 

 

 

Charlie fakir bir çocuktur. Yatalak olan dedesi, baba ve annesi ile birlikte  harap ve küçük bir evde yaşamaktadır. Charlie’nin evlerinin yanında dünyaca ünlü olan  bir çikolata fabrikası vardır.  Fakat bu fabrika yıllardır kapalıdır. Fabrikanın sahibinin adı ise Willy Wonka’dır. Caharlie bu fabrikanın içini gezip görmek istemekte ve  fabrikayı çok merak etmektedir.

 

Caharlıe’nın evine çikolata alınamamaktadır. Ailesi ona çikolota alamayacak kadar fakirdir. Ona sadece  yılda bir kez o da doğum günlerinde bir çikolota hediye edilebilmektedir.

 

 Büyükbabası  Joe ona  sık sık Wılly Wonka ve onun gizemli  hayatı hakkında hikâyeler anlatmaktadır. Bu hikâyeleri dinleyen Charlıe’nin çıkolota fabrikası ve Wonka’ya karşı olan merakı ha d safhaya ulaşmıştır. O sıralarda yıllardır kapalı olan fabrika yeniden  açılm ış ve üretime başlamıştır.

 

Fabrikasını üretime geçiren Willy Wonka  ve fabrikası hakkında  gazetelerde şöyle bir söylenti  çıkar. Willy Wonka  beş çikolata ambalajının altına altın bilet saklamıştır. Altın biletleri bulan  beş çocuk fabrikaya girme hakkına sahip olacak ve içlerinden biri hayallerinin ötesinde bir dünyaya kavuşacaktır. Üstelik bu beş çocuk arasından seçilmiş olan birisi Willy Wonka ‘nın varisi olacaktır.

Charlie ise çikolata alamayacak kadar fakirdir. Fakir olmalarına rağmen o fabrikaya girmek için elinden geleni yapmaya karar vermiştir.  Caharlie’ye doğum gününde doğum gününde  ailesinin ona aldığı çikolata boş çıkmış, hayalleri suya düşmüştür.  Fakat bir gün yerden bir para bulur. Hemen koşarak gidip bir çikolata  satın alır. Bu  defa aldığı çikolatanın içinden  altın bileti bulur.

Böylece fabrikayı gezme şansın sahip olan beş çocuktan birisi olmaya hak kazanmıştır. Charlie fabrikaya büyükbabasıyla birlikte girer. Çünkü büyükbabası daha önce o fabrikada çalışmıştır. Fabrikaya Charlie gibi dört çocuk daha gelmiştir.. Bu çocuklar: Veruca, Violet, Augustus ve Mike’dır.

 

Charlie diğer çocuklardan daha akıllı ve tok gözlüdür.. Çocuklar fabrikayı dolaşmaya başlamışlar  Wonka onları Umpa-Lumpa’larıyla tanıştırmıştır. Bu çocular içindeki açgözlü  Augustus çikolata gölüne gider ve göle düşer. Daha sonra Augustus’u bir makine  çikolata süzme yerine götürüp kaybetmiştir.

 

Geriye kalır  dört  çocuk kalmıştır. Sakız çiğnemeyi çok seven Violet ise Wonka’nın icadı olan doyurucu sakızı çiğner ve lastik bir  çocuk haline dönüşür. Veruca ise fındık kemiren sincapları görmüş ve çalışkan sincaplardan birini almak istemiştir.  Ama sincaplar   buna izin vermez ve onu çöplerin gönderildiği yere düşürüp çöp yaparlar.

 

Mike ise teknolojik aletleri seven bir çocuktur. Wonka çikolata ışınlama televizyonunu onlara tanıtırken Mike televizyona atlar ve ışınlanmak ister. Işınlandıktan sonra Mike devasa bir insan olur ve kâğıt kadar ince bir hal alır.

 

Geriye tek Charlie kalmıştır. Wonka ile  Caharlie, Charlie’lerin yaşadığı tahta barakalı evlerine giderler. Wonka, Charlie’ye : “Ya aileni bırakıp fabrikaya sahip olacaksın, ya da ailenle sefalet içinde yaşayacaksın. Seçim senin “ der. Charlie bu teklifi hiç düşünmeden reddeder. Wonka kulaklarına inanamaz. Çünkü Charlie hiçbir çocuğun reddedemeyeceği bir teklifi reddetmiştir.

Wonka’ ise iflas etmeye başlar. Charlie’nin babası ise çok iyi bir iş sahibi olmuş  iyi bir maaş kazanmaya başlamıştır. Charlie ve ailesi fakirlikten kurtulmuş mutlu ve mesut bir şekilde yaşamaya başlamıştır.  Bir gün ayakkabısını boyadığı bir adamla Wonka ve fabrikası hakkında  konuşurken Charlie onun Willy Wonka olduğunu anlamış ve üzülmüştür. Caharlie Bay Wonka’ya bir tavsiyede bulunur. İyi çikolatalar üretebilmesi için dişçi olan babası ile görüşmesi gerektiğini önerir. Wonka bu öneriyi kabul edince  Charlie ile beraber  Charlie’nin babasının yanına gider.  Babası ilk gördüğünde Wonka’yı tanınmamış ama sonradan dişlerine bakarak onun Bay Wonka olduğunu anlamıştır. Ailenin hayattaki en  önemli şey olduğunu anlayan Wonka,  Wonka teklifini değiştirerek Charlie’ye hem fabrikada çalışabileceğini hem de ailesini görebileceğini söyler. Charlie’nin ailesi de artık Wonka’yı benimsemiş ve hep beraber fabrikada yaşamaya başlamışlardır.[5]

 

---