Don Kişot Yazım Basımı Konusu Etkileri Hakkında Cervantes

Don Kişot, İspanyol  romancı Cervantes’in 1605 ve 1615 te iki bölüm halinde yazmış olduğu romanıdır.  Roman İspanyol edebiyatının Dünya edebiyatındaki en çok tanınan eseridir.  Bununla da kalmayarak Don Kişot Modern Batı edebiyatının en kayda değer romanlarından biri olarak da kabul edilebilir.

Don Kişot batılı birçok eleştirmen tarafından modern  romanın başlangıcı, modern romanların  ilk örneği olarak kabul edilmiştir. Roman  şövalye olmaya kalkışan hayalci  Don Kişot ile   gerçekliği temsil eden köylü Sencho Panza karakterleri  ve yarattıkları çelişkiler ile güldürürken düşündüren pek çok olay içermektedir. Roman  mizahi, alaycı ve gerçekçilik yanları ile  hayalcilik ve  özentiye getirdiği ağır hicivleri ile eleştiriel bir romandır.

1571’de İnebahtı savaşına katılan, savaşta sol kolunu kaybeden Cervantes, 1575’te gemilerinin Osmanlıya bağlı Cezayir korsanları tarafından ele geçirilmesi sonrasında Türklere esir düşmüş, fidye ile kurtulmuş ve Madrid’e dönebilmişti. Bir ara tahsildarlık yapan Cervantes hesaplarında bir sorun olduğu için Alba'daki Medrano Mağarasında hapse atılmış pek çok iddiaya göre Don Kişot  adlı romanına mahpusken ve bu mağarada başlamıştı.( bkz Miguel de Cervantes ve Biyografisi)

Eserin ilk cildi “ El Ingenioso Hidalgo don Quixote de la Mancha “ özgün adıyla 1605 yılında Avellaneda (Meçhul Bir Kimse) adıyla  1615’te yayınlanmış [1]daha sonra ise pek çok dile çevrilerek tüm dünyada en çok tanınan romanlardan biri haline gelmiştir.

Roman’ın yazıldığı yıllarda Batı Kültüründe Şövalyelik hala devam etmekte ama artık son nefeslerini de vermekteydi. Buna mukabil Şövalyelik ruhu ile ilgili anlatılar, efsaneler ve söylentiler hala daha canlı bir durumdaydı. [2]

 Don Kişot romanı, artık yok olmak üzere olan üzere olan şövalyeliği, alaylı bir dille eleştiren şövalyelik ile ilgili söylentilere, şövalyeler hakkında alışılmış yaklaşımların dışında ve şövalyelerin kahramanlıklarını anlatmak yerine,  şövalyelik ile alay eden bir romandır. Bu açıdan Don Kişot’un şövalyelik ruhuna yaklaşımı ezber bozan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım biçimi aslında batı edebiyatı için pek de yeni bir yaklaşım değildir. Batı edebiyatında sahte kahramanlara ve onların komik durumlara düşmelerine yer veren şiir ve tiyatro türleri eskiden beri vardır. Don Kişot’un özelliği bu konunun bir roman şeklinde dile getirilmiş olmasıdır.

Roman hayal dünyasında yaşayan Don Kişot’un hayalleri ile gerçeği iç içe anlatmaktadır. Roman daha ziyade Hayal Dünyasındaki düşmanlara savaşan Don Kişot’un içine düştüğü komik öğelere dayanmaktadır.

İspanyol edebiyatının en ünlü romanlarından biri olan hemen hemen bütün dünya dillerine çevrilmiş olan. Don Kişot batı edebiyatındaki hikâyecilik geleneğinden modern romanlara geçişin ilk ve en önemli adımlarından biri kabul edilmektedir. Bu bakımdan Cervantes, Don Kişot romanıyla modern romanın kurucusu sayılmaktadır. 

DON KİŞOT İLE İLGİLİ İLGİNÇ NOTLAR

Çeşitl, zamanlarda dünyanın en iyi romanı da sayılmış olan Don Kişot Norveç Nobel Enstitüsünde, dünyaca ünlü 100 yazar tarafından, dünyanın en iyi kurgu eseri seçildi. [3]

Cervantes’i anlatan bir sunuş yazısında şu cümleler yer almaktadır.  “insan hayatında üç kez Don Kişot’u okumalıdır. Kahkahanın bolca dudaklara fırlayıp duyguları harekete geçireceği gençlikte, mantığın hâkim olmaya başladığı orta yaşta ve her şeye felsefe açısından baktığı ihtiyarlıkta.”

“Don Kişot’un animasyon versiyonu çok yakında, İspanyol izleyiciyle buluşacak. Cervantes’in ünlü eserinde, Don Kişot’un yüzlerce sayfa tutan maceraları, animasyon versiyonunda 80 dakikaya sığdırıldı. Don Kişot’un atını ve aynı zamanda Sanço Panza’nın eşeği Rosinante’yi, Shrek serilerinden tanıdığımız Eddie Murphy seslendirirken, yaklaşık 15 milyon Euro harcanan filmin, Holywood filmlerinin hâkimiyetine meydan okuması bekleniyor. [4]

Eser MEB  tarafından Yüz Temel Eser Listesine alınmış okullara ve okurlara ve öğrencilere tavisye edilmiştir.

KONUSU [5]

La Mancha’da yaşayan  bir doktorun oğlu,  küçük bir köy asilzadesi 50 li yaşlarındaki emekli bir centilmen olan Miguel de Cervantes Saavedra  şövalyeleri anlatan kitapları çok okumuş,  takıntıları ve hayallerine kapılarak şövalye olmaya kalkışmış ve kendini şövalye sanmaya başlamıştır. Sonunda eski püskü zırhlar ve silahlar bulup kendi kindisini Şövalye Don Kişot olarak ilan eder.  Köylerindeki saf bir adam olan  Sancho Panza ‘yı para ile yardımcı tutar. Yaşlı bir beygir olan atına da  Dulcıne adını vererek dünyayı kötülüklerden kurtarmaya karar verir.

Köylüler onun çıldırdığını düşünmekte ama o büyük bir şövalye olduğuna inanmaktadır. Don Kişot hayalinde canlandırdığı ve onunla birlikte maceralar kurduğu sevgilisidir. Don Kişot, yani Senyor Kesada; halkını, vatanını çok seven bir insan olduğu için olsa gerek Sancho Panza'yı da yanına alarak Don Kişot olmuştur. Onun bir de sevgilisi vardır. Bu sevgilisi de hayalinde olan Rosinante ‘dir.  

Macerelara atılmaya başlayan Don Kişot, mazlumları korumak, kötülere göz açtırmamak için maceralarına başlar. Sancho ile giderlerken gördüğü yel değirmenlerini dev, koyun sürüsünü düşman ordusu vb zannedip saldırmakta ama  zafer kazandığını zannettiği her çatışmada yerlere serilmektedir.  

Don Kişot Hakkında Özeti

Miguel de Cervantes ve Biyografisi

 KAYNAKÇA

[1] https://www.turkcebilgi.com/don_ki%C5%9Fot

[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/don-kisot-hakkinda-ozeti-ve-cervantes-in-hayati/83831

[3] https://dipnotkitap.net/ROMAN/Don_Kisot)  

[4] https://www.remzi.com.tr/kitapGazetesi.asp?id=3&ay=1&yil=2008&bolum=)

[5] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/don-kisot-hakkinda-ozeti-ve-cervantes-in-hayati/83831