Hz. Nuh’un Oğlu Sam ve Sami Kavimleri
Hz. Nuh’un Oğlu Sam ve Sami Kavimleri
İKİ AYRI SAM
Eski doğu edebiyatında iki tane Sam vardır. Birinci Sam İran Mitolojisinde ve Şehnamede geçen Rüstem’i Zal’ın babası ve Neriman ‘ın oğlu olan ( Zal )Sam’dır. ( Detay bilgi için bkz Zaloğlu Rüstem’in Babası Sam veya Zal) diğeri ise Hz Nuh’un oğullarından birisi olan Sam’dır. [1]
Yazımızın konusu olan Sam ise Nûh peygamberin oğullarından biri ve Sâmî ırkının atası olarak gösterilen Sam’dır. Sam kelimesi “İbrânîce’de (şem) “isim, şöhret”, Akkadca’da (šumu) “isim, oğul” anlamlarına gelmektedir.”[2]
SÖZLÜK ANLAMLARIYLA SAM
Sam sözcüğünün kelime olarak anlamı “ saçı sakalı ağarmış, ihtiyar, yaşlı adam “ şekillerindedir. Sam sözcüğü kelime anlamıyla aynı anlama gelecek şekilde Arapça, İbranice, Yunanca hatta Farsçada zal hali ile kullanılır. Sam sözcüğü İbranicede "Šēm"; Yunancada: Sēm; Arapçada سام, Sām [3]şeklinde yazılır ve telaffuz edilir.
İran destanlarında adı geçen Zaloğlu Rüstem’in babası olan Zal diğer tabiri ile Sam ve Hz Nuh’un oğlu Sam arasında fiziki özellik açılarından büyük benzerlikler bulunur. ( bkz Divan ve Halk Şiirinde Nuh Peygamber ve Tufan). İran Destanlarındaki Zaloğlu Rüstem’in babası olan Zal veya Sam, beyaz saçlı, beyaz kaşlı ve kirpikli dünyaya geldiği için babası Neriman tarafından “ Bu benim oğlum olamaz, ya bir devin oğlu veya bir Mecusi büyücüsünün oğlu” diye düşünülerek Elbruz dağına terk edilmiş [4], bu çocuk Zümrüd-ü Anka Simurg tarafından bulunarak büyütülmüştür. Hz Nuh’un büyük oğlu olduğu düşünülen Sam’da beyaz saçlı, beyaz kaşlı ve kirpikli birisidir.
AHİT’E GÖRE HZ. NUH VE OĞLU SAM
Hz Nuh’un oğlu Sam, Kitab-ı Mukaddes ve İncil’e göre de Nuh'un oğullarından biridir. Eski Ahit’e göre Sam, Yafes’in ağabeyi olup, Tufandan iki yıl sonra dünyaya gelen oğlu Arpakşat’ın (Erfahşed) doğumu sırasında 100 yaşına basmış biri olarak tarif edilir. İnanışlara göre Sam, Hz Nuh’un en büyük oğlu olmaktadır. Hz. Nuh’un diğer oğlu ise Ham’dır.
Kutsal metinlere göre Hz Nuh, Sâm ile Yâfes’i kutsamış olduğundan Sam’ın soyundan gelen kavimler üstün medeniyetler kurmuştur. Hz Nuh, sarhoş olup sızmış iken üstünü örtmeyen oğlu Ham’a kızdığı için Ham’ın soyundan gelen Ken‘ân halkı, Sam ve Yafes’in soyundan gelenlere köle olmuştur.
Eski Ahit’e göre Sam, Sami ırklarının atası ve babası olarak gösterilecek şekilde tarif edilir. Eski Ahit’e göre altı yüz sene yaşamış olan Sam’ın oğullarının adı ön Asya’daki uygarlıkların ve milletlerin adları olmaktadır. Sam’ın beş oğlu olmuştur ve bu oğullarının adları Elam, Asur ( Aşur), Aram ( İrem), Arpakşat ve Lut'tur. (Tekvîn, 10/22) [5] Şu halde bu milletlerin atası Sam olmaktadır. [6]Buradan hareket edilince Sam’ın oğlu Elam, Elam uygarlığı ve milletinin atası olmuş olur. Sam’ın oğlu Asur ( Aşur) ise İranlıların ilk medeniyeti olan Asur Uygarlığının kurucusu olmuş olur. Aram ( İrem) , Aramilerin; Lut ise Lut kavminin atası olmuştur anlamını taşımaktadır. ( bkzLût Peygamber Sodom ve Gomore Lut Gölü ) Şu halde Ahit’e göre Elam, Asur, Suriye, Keldani (Yahudi ve Arapların ortak ataları) ve Lidyalılar (Sami ve Hami ırkları) Sam’ın soyundan gelen milletler ve kavimler olmaktadır. ( bkz Nuh Peygamber Sümer Babil Hurri ve Kutsal Kitaplarda Nuh Tufanı)
İbranilerin atası olan Hz İbrahim ise Arpakşat’ın torunlarından birisidir. İsrail oğulları ile Araplar işte bu soydan gelmektedir. Şu halde kutsal kitaplara göre Araplar ve İsrailoğulları aynı soydan gelmiş olurlar. Üstelik yukarıda adları geçen milletlerin dilleri arasındaki büyük benzerlikler bu dillerin ortak bir dilden türemiş olduklarını ortaya koymaktadır. Arapça, Aramice, Akatça, Etiyopya dilleri, İbranice ve Fenike dillerinin çok eski bir dilden bu çeşitlemelere ayrılmış diller oldukları açıkça ortadadır. Aynı kökenden geldiklerini ifade etmek için bu dillere Hami – Sami dilleri veya Semitik diller denmektedir.
İNCİL VE HİRİSTİYANLIĞA GÖRE SAM
“Sâm, Ahd-i Cedîd’in Luka İncili’nde (3/36) Hz. Îsâ’nın atası şeklinde takdim edilir”. Hristiyanlara ve İncil’e göre Sam, Hz İsa’nın dirilttiği üç kişiden biridir. Hz İbrahim’e kadar saçların ve sakalların aklaşmadığını bilen “Hz İsa, Sam’ı diriltince ‘Sizin zamanınızda saç ve sakal ağarmazdı. Niçin ağardı?’ diye sormuş, Sam’da şu cevabı vermiştir. ‘Ya îsâ! Sen kalk deyince kıyamet koptu da mahşere çağrıldım sandım. Dehşetten saçım ve sakalım ağardı’ demiştir. “[7]
Kur’ân-ı Kerîm’de ise Sâm’dan bahsedilmemiş ancak birkaç hadiste ismi zikredilmiştir.
KAYNAKÇA
[1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/sam-kimdir-zaloglu-rustem-in-babasi-zal/137355
[2] İSMAİL TAŞPINAR, https://islamansiklopedisi.org.tr/sam--nuh
[3]https://tr.wikipedia.org/wiki/Sam#:~:text=Sam%20(%C4%B0branice%3A%2
[4] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/rudabe-kimdir-zal-ile-rudabe-hikayesi-rustem-i-zal-in-dogumu/137327
[5] İSMAİL TAŞPINAR, https://islamansiklopedisi.org.tr/sam--nuh
[6] Ahd-i Atîk’in I. Tarihler kitabında (1/17) Sam’ın oğullarının isimleri Elâm, Aşur, Arpakşad, Lud, Aram, Us, Hul, Geter ve Meşek olarak sıralanır.
[7] İskender Pala, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü , s. 403- 404
