Kâbil  ( Hz Âdem’in büyük oğlu İlk Âşık ve ilk Cani )

 Osmanlıca yazılışı:  Kâbil :  قابیل

Âdem peygamberin büyük oğlu olarak anlatılan Kabil,  küçük erkek kardeşi Habil'i öldüren, şeytanla  ortaklık kuran  ilk insan, aşk için cinayet işleyen ilk kişi ve   insanlık âleminin ilk katili olarak kabul edilir.

Kabil, Musevi kaynaklarında Kâin, Kayn, Kayin olarak ifade edilir.  Onun küçük kardeşi Hz Âdem’in küçük oğlu olarak bilinen Habil ise (Musevi kaynaklarında Hevel) olarak geçer.[1]  (  bkz: Habil ve Kabil Hikayesi )

Hz. Âdem ile Hz. Hawa yaratılmışlar fakat ayrı ayrı yerlere indirilmişlerdi. En sonunda Mekke civarında; "ARAFAT" denilen yerde buluşturulmuşlar ve Havva’dan her batında biri erkek diğeri kız ikişer çocuk dünyaya gelmeye başlamıştı.  İlk batında Kabil ile İklima, İkinci batında Habil ile  Leviza  dünyaya gelmişlerdi.  “Hz. Havva biri kız, biri erkek olmak üzere her batında iki ve toplam yirmi batında kırk çocuk dünyaya getirmiş, sadece Hz. Şît tek doğmuştur. “

Habil’in kelime anlamı, Arapça’da “soluk, nefes, buhar” ; Kabil’in ise:   İbranice de Kâin “dünyaya getirilmiş, döl, çocuk”  anlamına geliyordu. [2]

Kâbil ‘in Hikâyesi ve İlk Aşk Cinayeti

 Kabil ve Hikâyesi  Yahudi ve İslami metinlerde bazı açılardan farklılık gösterir. Buna rağmen hikâyesinin  özeti şu şekildedir:

Allah, Âdem ile Havva’yı cennetten kovmuş ve onların iki  erkek  iki de kız çocuğu olmuştu. Kabil, aynı batında İklimâ  ( Aklima) adındaki kız kardeşi ile doğarken, Habil ise aynı batında Leviza  ( Lebûda ) adı verilen kız kardeşi ile dünyaya geldi.
İslami Kaynaklarda Kabil’in Habil’i öldürmesi iki kardeşin evlenme çağlarına gelince Hâbil’in ikizi Lebûda’ nın Kābil’le, Kābil’in ikizi Aklîmâ’nın da Hâbil’le evlendirilmesi konusunda ortaya çıkan ihtilafa dayanıyordu.  İlk doğan  erkek çocuğu  olan Kabil, sinirli ve kıskanç  birisiydi. Kabil büyüyünce çiftçilik yapmaya başlamıştı.  Ağabeyi Kabil’in aksine  yumuşak huylu ve sakin bir çocuk olan  Habil  ise çoban olmuştu. Hz Âdem Allah’tan aldığı emir doğrultusunda Hâbil’in ikizi Lebûda’ yı Kābil ile Kābil’in ikizi Aklîmâ’yı da Hâbil’le evlendirmek istemiş ti. Fakat Aklîmâ çok güzeldi ve Kabil Aklima – İklima - ,  ile evlenmek istiyordu. Bu karara itiraz ederek Habil’i de kıskanmaya başlamıştı.

Bunun üzerine Hz. Âdem,  Hâbil ve Kābil’den Tanrı’ya birer kurban takdim etmelerini istedi. Eger kimin hediyesi kabul görürse İklima’yı o alacaktı.  

 Kabil kendi ekinleriyle  Allah’a  ulaşmaya çalışırken;   Habil ise, sürüsünden ilk doğan kuzuyu  Allah’a kurban etmişti Allah;  Hâbil’in takdimini kabul edip beğenirken, Kābil’in hediyesinden hoşlanmamış bu nedenle Kabil de Habil’i kıskanmaya başlamıştı.  

 “Kurbanı kabul edilmeyen Kabil, Habil'e 'Seni öldüreceğim’ demişti. Nefsi, kardeşini öldürmeye yöneltti ve nihayet onu öldürdü;  … O anda Allah bir karga gönderdi. Karga ona, kardeşinin cesedini nasıl gömeceğini göstermek için yeri eşeliyordu. ‘Yazık bana, şu karga kadar bile olamadım, kardeşimin cesedini gömmekten âciz miyim!’ dedi; sonunda da pişmanlık duyanlardan oldu” (el-Mâide 5/27-31 “[3]

Tevrat ve Yahudi kaynaklarında ise bu cinayetin nedeni toprak paylaşımı kavgası ve aşk cinayeti şeklindedir.

 Nihayetinde  gençlerin evlenme çağı gelmişti Kabil ile doğan kız olan” İklima “ Habil'e;  Habil ile doğan kız  “Leviza”  ise Kabil'e verilecekti. Çünkü Yüce Allah böyle buyurmuştu. ( İnsanlığın ilk zamanlarında  birlikte doğan, kız ve erkek çocuklar birbiriyle evlenemiyor, bir önceki ya da bir sonraki çocuklar birbirleriyle evlenebiliyordu. Hz. Nuh döneminde insanlık çoğalınca kardeşlerin birbiriyle evlenmesi  yasaklandı. )

Habil'in alacağı kız, yani; İklima, Kabil'in alacağı  Leviza’dan  daha güzeldi. Öteden beri Habil'i kıskanan Kabil bu durumu kabul etmiyordu. Bu durum Âdem, Havva, Kabil ve Habil arasında büyük bir sorun olmuştu. Sonunda aile  iki kardeşin Allah’a  kurban vermesini Allah kimin kurbanının kabul ederse İklima’yı onun alması yöntemini bulmuştu. [4] Habil koyunlarından en güzelini,  ( bazı kaynaklara göre kuzu , en iyilerinden besili bir koç ile süt ve yağ ) ; Kabil ise bir tutam buğdayı kurban etti.  Allah, Habil’in kurbanını kabul edince Kabil’in kıskançlığı daha da arttı. Şeytanla birlikte olan Kabil, kardeşi Habil’i izlemeye başladı ve  koyunlarını güden  Habil’e bir ağacın  altında uyuklarken rastladı. Habil’in kafasına büyük bir taşla vurmaya başladı.  Habil  daha da güçlü olduğu halde ağabeyi Kabil’e  el kaldırmadı. Şeytanla işbirliği yapmış olan öfkeli Kabil, taşlarla vura vura Habil’i öldürdü.  Sonra da bir müddet  kardeşinin başında ne yapacağını şaşırmış bir şekilde öylece kalakaldı.  Bir karganın ölen diğer bir kargayı çukura gömdüğünü gören Kabil  de yeri eşip, Habil’i toprağa gömdü.[5]

Hz. Âdem ile Hz. Hawa çocuklarının olduğu yere geliyordu. Annesini ve  babasını gören Kabil oradan kaçarken  babası ona lanetler ediyordu. Kabil, cinayeti işledikten sonra kararmaya başlamıştı. Hz Âdem onun bu haline bakarak Habil’i öldürdüğünü anlamıştı.

Daha sonra Kabil    “ İklima” yı  da yanına alarak, Yemen  tarafına doğru kaçtı. Bundan sonra Kābil, Aden’in doğusundaki Nod diyarında yaşamaya başlamıştı. (Tekvîn, 4/1-24). Eski Ahit’e göre  “ Kabil dünyayı dolaşmak üzere yola çıktı. Çocukları da oldu ve bir şehir kurarak o şehre oğlu Hanok'un adını vermişti(Tekvin, 5:17).” [6]

Habil ve Kabil ile hikâyeleri işte bu bilgiler ışığında bir hayli yer bulmuştur.

Nazmiyâ bir nâ-halef ferzendden
Yegdurur kâbilce bir kul yâ nûger
Yâ halef olan ogullar mâ-hasal
Yaramaz hayr işe olur ehl-i şer  [7]     Edirneli Nazmi Şiirleri

 Hâbil ile Kâbil iki kardeş... Bize tarih
Kardeşliği bir levha-i hunriz ile telvih            Tevfik Fikret

Dünyada silah mı var kalem gibi dil gibi
Döğüştürür kardeşi Hâbil'le Kâbil gibi             Yusuf Ziya

N'ola kan dökmekde  mahir olsa çeşmin  merdumi
Nutfe-i Kabil'durur gamzen gibi üstadı var                  Fuzûlî

 

KAYNAKÇA

[1] Şahamettin Kuzucular, Habil ve Kabil Hikayesi,
[2]  Ömer Faruk Harman] HÂBİL ve KĀBİL         cilt: 14; sayfa: 377
[3] Ömer Faruk Harman] HÂBİL ve KĀBİL          cilt: 14; sayfa: 377
[4] Prof.Dr. Şadi Eren, Maide Suresi, 27 - 40) Hâbil ve Kâbil , https://www.kuran-ikerim.org/index.php?s ,30-3-2012
[5] Prof.Dr. Şadi Eren, Maide Suresi, 27 - 40) Hâbil ve Kâbil , https://www.kuran-ikerim.org/index.php?s ,30-3-2012
[6] https://tr.wikisource.org/wiki/Eski_Ahit/Tekvin/BAP_4
[7] /edirneli-nazmi-siirleri/k-bil-i-s-kird-olinca-bi