Kemalettin Kamu Hayatı Edebi Kişiliği

 KEMALETTİN KAMU, HAYATI

 (d. 15 Eylül 1901, Bayburt - ö. 6 Mart 1948, Ankara) "Gurbet Şairi" olarak tanınan şair ve siyasetçi

Şairin tam adı Kemalettin Kâmi Kamu’dur. Babası Kılıçoğlu Osman Nuri Efendi adındaki bir devlet memurudur. 15 Eylül 1901’de babası Osman Nuri Efendi’nin memur olarak bulunduğu Bayburt'ta dünyaya geldi. Şairin babası Osman Nuri Efendi, Erzurum’un köklü sülalelerinden biri olan Kılcızâdelere mensuptur. Annesi Hayriye Hanım ise Erzurum’un eşraflarından birisi olan Mustafa Efendi’nin kızıdır.

Asıl adı Kemallettin Kami [1] olan şairin çocukluğu babasının memur olduğu Erzurum ve Bayburt dolaylarında geçmişti.[2]  Esasında ailesi onun dedesi gibi hafız olmasını istiyordu bu nedenle eğitim hayatına Arapça ve Farsça dersleri alarak başladı. Fakat Kemalettin Kâmi, İstanbul’da okuyan ağabeyi Hüsnü’nün telkinleri ile hafız olmak isteğini kaybetmişti.

Başarılı bir öğrenciydi. 1910'da ilkokulu bitirmeden dışarıdan sınava girerek orta birinci sınıftan öğrenime başlama hakkını elde etmişti.  [3]Erzurum'da başladığı ortaokulu babası Erzincan-Refahiye’ye mal müdürü olarak atandığı için bu ilçede tamamladı. Babası emekli olmuş ve halkın isteği ile ilçeye belediye başkanı seçilmişti.

Babası Birinci Dünya Savaşı yıllarında Refahiye de Mal Müdürü iken Ruslar, 15 Şubat 1916’da Erzurum’a girmişti. Bu günlerde ergenlik çağında olan Kemalettin Kamu ailesiyle birlikte Refahiye’deydi. Erzurum'un işgal edildiğini duyan babası  ata yurdunun elden çıkmasından dolayı duyduğu üzüntüden kalp krizi geçirerek vefat etti.

Babasının ölmesi üzerine annesiyle birlikte önce Sivas'a sonra Kayseri'ye göç ettiler. Bu göç onun şiirlerinde işte şöyle dile gelecekti.

Gönüllerin gözyaşına inandığı bir anda
Bin bahçeli beldemizi yâd ellere bıraktık,
Gölgesinde barınacak tek ağacım yok artık,
Dallarında bülbül öten bahçelere elveda!”

Bulduğu her işte çalışıp, para kazanmak zorundaydı. Bir yandan da eline ne geçerse okuyan ve şiirler yazan bir gençti. Ağabeyi Hüseyin Uluğ Bey, Bursa’ya yerleşmişti. Bir süre Bursa’da Matematik öğretmenliği yapan abisi Hüseyin Ulug  Bey’in yanında yaşamıştı.[4]

Bunun üzerine, Kemalettin Kamu annesiyle birlikte önce Bursa,’ya geldiler bir süre Bursa’da kaldıktan sonra İstanbul'a gitmeye karar verdiler. İş ve aş belki de İstanbul’da daha fazla olacaktı. İstanbul’a geldiler ve İstanbul Erkek Öğretmen Okulu'na kaydını yaptırdılar. [5] Fakat bu defa da İngilizler İstanbul’u işgal etmişler Anadolu’da Milli Mücadele hareketi başlamıştı. İstanbul Erkek Öğretmen Okulu'nda iken ilk şiirleri yayımlanmaya başladı. Bu yıllardaki şiirleri Süleyman Nazif'in gazetesinde yayımlandı. İstanbul'un işgali üzerine ünlü "Gurbet" şiirini kaleme alarak duygularını dile getirdi. [6]Bu şiir o günlerin hassasiyetini dile getiriyordu.

Gurbet o kadar acı
Ki ne varsa içimde,
Hepsi bana yabancı,
Hepsi başka biçimde!

Eriyorum git gide,
Elveda her ümide,
Gurbet benliğimi de
Bitirmiş bir içimde!,

Ne arzum, ne emelim,
Yaralanmış bir elim,
Ben gurbette değilim,
Gurbet benim içimde!

 İstanbul Erkek Muallim Mektebi son sınıf öğrencisi olan şair son sınıfta okulunu bırakarak Kuva-yı Milliye ye katılmak için Ankara'ya gitti. [7]

Milli Mücadelenin kazanılması sevincini Ankara’da yaşamıştı. Cumhuriyetin ilanından sonra İstanbul’a giderek yarım klan tahsilini tamamladı. İstanbul Erkek Öğretmen Okulu'ndan mezun oldu. Fakat Ankara başkent olmuş kurtuluş günlerinde Ankara’da pek çok dost edinmişti. Annesi ile birlikte Ankara’ya tekrar döndü.

Ankara'da Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiye’sinde, bugünkü adıyla Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü ve Anadolu Ajansı’nda çalışmaya başladı  Kısa süre sonra ajansın 11 kişilik kurucular heyeti içinde yer alarak ajansın başyazarı oldu.( 1926-1933)[8]
25 yaşında âşık olduğu genç kız ile evlenme hazırlığında iken bir anlaşmazlık sonucu evlilikten vazgeçti. Üstelik bu hazin ayrılık sonrasında ömrü boyunca yalnız yaşadı ve asla evlenmedi.  Bu aşktan geriye kalan İntizar adındaki hazin bir şiiri kaldı.

Sevgilim güvenme güzelliğine,
Senin de saçların tarumar olur;
Aldanma taliin pembe rengine
 Hayatın uzun bir intizar olur.

 Milli Mücadele yıllarında yazdığı şiirler okul kitaplarına girdi, yurt genelinde tanınan ve sevilen bir ŞAİR oldu. Kimi Şiirleri.  Bestelenip şarkı veya marş oldu. İstiklâl Marşı seçimine de katıldı. 

Anadolu Ajansı temsilcisi olarak gittiği 1933’te[9]Paris’e gitti. Paris'te Siyasal Bilimler alanında eğitim gördü. Soyadı Kanunu çıkınca  Kami adından da hareketle 'bir ülkede yaşayanların tamamı' anlamına gelen Kamu soyadını seçti. Bundan sonraki yazı ve şiirlerinde Kemallettin Kamu adını ve imzasını kullanmaya başladı.  Paris dönüşü önce İstanbul’a, sonra Ankara'ya gitti. Şiirlerinin yanı sıra ekonomi ile ilgili çalışmalar da yaptı. 1938’de 6’ncı, 7’nci dönem Rize Milletvekili olarak TBMM’ye girdi. Bir yandan da Türk Dil Kurumu'nda  terim kolu başkanlığı' yapmaya başlamıştı. Ardından 8’inci dönem Erzurum milletvekili oldu.

Bir süre sonra annesini kaybedince tüm sevgisini yeğenlerine verdi. 6 Mart 1948'de Ankara'da ani bir kalp krizi ile hayatını kaybetti. Bir süre sonra annesini kaybedince tüm sevgisini yeğenlerine verdi. 6 Mart 1948’de Ankara’da Erzurumlu yükseköğrenim gençliği için düzenlenen Erzurum gecesinin hazırlıkları sırasında ani bir kalp krizi ile hayatını kaybetti. Mezarı Cebeci Mezarlığı’nda 141. ada 92. parseldedir.[10]

Şiirleri ölümünden sonra Rifat Necdet Evrimer tarafından "Kemalettin Kamu, Hayatı, Şahsiyeti ve Şiirleri" (1949) adlı kitapta toplandı.

Şiirleri, 'Kemalettin Kamu, Hayatı, Şahsiyeti ve Şiirleri' adlı bir kitapta toplanıp yayınlanmıştır. (1949)

KEMALETTİN KAMU’NUN EDEBİ KİŞİLİĞİ

Kemalettin Kamu, şiire 1919'da Büyük Mecmua ‘da şiirlerini yayımlatarak başlamıştı. Kurtuluş Savaşı yıllarında “Dergâh” dergisinde yazdığı şiirlerle ün kazandı. “Varlık” ve “Oluş” dergilerinde de şiirlerini yayımladı.

Başlangıçta aruz ölçüsü ile yazan şair sonraki şiirlerinde heceye dönüş yaptı Millî Edebiyat Hareketinin dil zevk sanat ve tema anlayışına bağlı kalan bir şair oldu.  İlk gençlik yıllarını sürekli işgaller ve savaşlar içinde geçirmiş, işgaller sebebiyle sürekli yer ve yurt değiştirmek zorunda kalmıştı. Bu bakımdan ilk şiirlerinde gurbet, göç, yurt sevgisi,  vatan, savaş konularını işledi. Sonraki zamanlarında gurbet, Aşk  ve tabiat temaları daha ağırlıklı konular haline geldi.

Heceli şiirin yayılmasında ve gelişmesinde katkıda bulunan şair  lirizm yönü kuvvetli içili duygularla güzel şiirler yazmıştır. Gurbet konusunu en iyi anlatan şairlerden birisi olarak kabul edilmiştir.  Buna rağmen asıl ününü Milli Mücadele yıllarında yazdığı ve yayınladığı şiirleri ile kazanmıştır. Kamu, sayıca az, lirik ve çok samimi duygular taşıyan, vatan sevgi­si, savaş, gurbet temalarını işleyen lirik ve epik şiirleri dönemim dergilerinde yayınlamış ve ses getirmiştir.

MİLLÎ EDEBİYAT’ın dil anlayışını benimseyen şair sade sıcak duru bir Türkçe ile yazdığı şiirlerinin birçoğu bestelenmiştir.  

Turgut Uyar  onu şöyle anlatacaktır. “Kemalettin Kâmi Kamu, yeteneği boşa gitmiş bir şairdir. Daha iyi söylemek gerekirse, kendisine, yaradılışına uygun olmayan bir döneme rastlamış bir şairdir. İncedir, kırık gönüllüdür, incinmelerin ve gurbetin şairidir… Ne var ki, bir savaş dönemine rastlamıştır yaşamı… Savaşın büyüklüğünü ve garipliğini sezer, gösterişli olmayan bir kahramanlığı, ince bir içlenmeyle, bir acıyla aktarır.”[11]

KAYNAKÇA 

·         [1] Dr Aslan Tekin, Edebiyatımzıda İismler, Elips Yyaınları, Ank. 2005, shf, 300-301

·         [2] İsmail Bingöl, Gurbette Unuttuğumuz Erzurumlu Şair:Kemalettin Kamu, Ismailbingol.net webv sitesi, Erişim tarihi:06.09.2011

·         [3] DR. ABDULLAH ŞENGÜL, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kamu-kemalettin

·         [4] Dr Aslan Tekin, Edebiyatımzıda İismler, Elips Yyaınları, Ank. 2005, shf, 300-301

·         [5] İsmail Bingöl, Gurbette Unuttuğumuz Erzurumlu Şair:Kemalettin Kamu, Ismailbingol.net webv sitesi, Erişim tarihi:06.09.2011

·         [6] Kemalettin Kamu'nun Yaşam Süreci, Veribaz.com sitesi, Erişim tarihi:06.09.2011

·         [7] DR. ABDULLAH ŞENGÜL, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kamu-kemalettin

·         [8]  Dr Aslan Tekin, Edebiyatımzıda İismler, Elips Yyaınları, Ank. 2005, shf, 300-301

·         [9] anonim, KEMALETTİN KAMİ KAMU https://yazarmezar.com/mezar-sayfa-15.html

·         [10] anonim, KEMALETTİN KAMİ KAMU https://yazarmezar.com/mezar-sayfa-15.html

·         [11] İsmail Bingöl, Gurbette Unuttuğumuz Erzurumlu Şair:Kemalettin Kamu, Ismailbingol.net webv sitesi, Erişim tarihi:06.09.2011