Nakl Nakil Nakletmek Nedir Edebiyatta Nakl

Nakl ( Nakil- Nakletmek)  Nedir  

Osmanlıca yazılışı : Nakl : نقل

Nakl  (naḳl)  Arapça kökenlidir. Arapça, نقل (nḳl ) mastarından taşıma, aktarma  ile ilgili kelimler türetilir. Bu nedenle nakil, nakliye, sözcükleri de  nakl kökünden gelmektedir.

Sözlüklerdeki anlamlarına bakacak olursak:

Ev ya da yer değiştirme. Taşınma.

Bir yerden bir yere götürme. Taşıma.

Duyduğu bir şeyi başkasına anlatmak, rivayet etmek.

Bir dilden başka dile çevirmek.

Bir şeyi başka bir yere götürmek, taşımak, yer değiştirmek.

Anlatmak, duyduğu bir şeyi başkasına hikâye etmek, rivâyet etmek.

Bir dilden başka dile çevirmek, terceme etmek.

Eski mest ve çizme.

Yırtık elbiseyi yamamak.

Taşıma, nakil.

Kur'ân-ı Kerim, hadis-i şerif gibi İslâmın asıl kaynakları anlamlarına gelmektedir. [1]

Edebiyatta Terim Olarak Nakl

Nakl sözcüğü, taşıma, aktarma anlamlarından hareketle edebiyatta alınmış taşınmış, hatta çalınmış, söz, dize veya ifade anlamlarına gelir. Bu noktadan hareketle  İlmâm  Başkasının Eserini kendine Mal etme şeklindeki bir kusur olarak görülür. Bu şekildeki nakillere İntihal de denir. “İntihal edebiyatta başkasına ait bir eseri benim malım diye iddia etmek,   İntihal yapan şairlere bu nedenle şair geçinen şair denmektedir.  “[2]

“Edebiyatta ilmam, bir şairin, kendinden önce yazılmış bir şiirdeki veya yazıdaki güzel bir manayı az çok değiştirerek kendine mal etmesidir. İlmam kelimesi terim anlamı nedeni ile İntihal ile karıştırılır. İtihal  başkasının şiir veya yazısını kısmen değiştirerek,  yazının veya şiirin bir kısmını aşırarak sahiplenmek manasını taşır.” (  Bkz İlmâm Nedir Başkasının Eserini kendine Mal etme  ) [3]

Buna mukabil, bir başkasına ait yazıyı, dizeyi, fikri , sözü vb yazarını veya kaynağını belirterek; söze yazıya vb sahip çıkılmayarak bilgi aktarmak veya görüş desteklemek, doğrulamak amacı ile kullanmak  da nakl olarak adlandırılır. Fakat yazarını ve kaynağını belirterek bilgi vermek ya da görüşü kuvvetlendirmek maksadı için yapılan alıntılar veya nakiller ayıp karşılanmaz.

KAYNAKÇA

[1] https://www.luggat.com/nakl/1/1

[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/intihal-nedir-ilmam-nazire-ve-etkilenme-ile-farklari/112599

[3] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/ilmam-nedir-baskasinin-eserini-kendine-mal-etme/110305