Nev ve Nev-bahar Nedir Divan Şiirinde Nev ve Nevbahar

Nev ve Nev-bahar  Nedir Divan Şiirinde Nev ve Nevbahar 

Osmanlıca yazılışı: nevbahar :  بهار نو

Osmanlıca yazılışı  نو nev Farsça kökenli bir sözcüktür. Sözlüklerdeki anlamları: Yeni,  yeni, son zamanlarda çıkmış. Taze, körpe anlamlarındadır.

Nevbahar sözcüğü Nev نو  ve bahar بهار  sözcükleri ile kurulmuş olan ve ilkbahar anlamına gelen bir sözcüktür.

Nev sözcüğü: Arz-ı nev : yeni tarz, meh-i nev; yeni Ay; gonce-yi nev, yeni gonca;  nev-bahar , yeni bahar; nev-rûz : yeni gün, nev -dem, yeni vakit;  nev-cevân; delikanlı , genç; terkiplerinde olduğu gibi yeni anlamı getiren çeşitli  tamlamalar kurmaktadır.

İlkbahar mevsiminin aşk, işret, eğlence, güllerin açtığı, hayvanların ürediği, nebatların yeşerdiği, , Nevruz, (Nevruz Bayramının Kökeni) Cem’in tahta çıkışı,( Cem Divan Şiirinde Cemşid-i Hurşit  ) şarap içmenin serbest bırakıldığı, âşıkların gezintiye çıktığı, bülbüllerin güller için yakarıp yakardığı, cünunluk mevsimi olduğu (  Bahar Cinnet ve Cünunluk Alakaları ) işret, mey, meclis,devri (  Bezm Meclis İşret Nedir Divan Şiirinde İçkili Eğlenceler     ) vb bir mevsim olduğunu önceki yazılarda başlıklarda çok çeşitli gerekçeler ile anlatmıştık.

Bu gonce-yi nev bir gül-i hāndān olacakdur
Dil bülbüli şevkiyile nālān olacakdur                    Adni Mahmut Paşa

Bu yeni gonca açan bir gül olacak. Gönül bülbülü, (onun) arzusu ileinleyecektir

Esdi nesim-i nev-bahar açıldı güller subh-dem
Açsın bizim de gönlümüz sakİ meded sun câmı-ı Cem  Nedîm

‘Adl ile fasl-ı nev-bahâr Kisrî-i nâmdârdur
Taht-ı zümürrüd üzre gül Husrev-i kâmkârdur   Baki

Iyd-ı ekber geldi sandum kim irişti nev-bahâr
‘Iydgâhı berg-i sebz itmiş ser-â-ser sebzezâr   Nevizade Atai - Atayi-

Âşık ki gördü hatt-ı ruh-ı nev-demîdesin
Sâyîde etdi sürme-i hayretle dîdesin     Nedim

`Azm ider gülzâra `âşık nev-cevânın gezdürür
 Bir ölümli hastedür bî-çâre cânın gezdürür   Şeyhülislam Yahya

Meh-i nev ey hilâl-ebrû senüñ barmaguña degmez
Nice barmaguña vallâhi bir tırnaguña degmez    EMRÎ ( D. Edirne?,

Hat-ı nev sebze-i mehtâb-ı Keşmîr
Serâpâ neş’e-i sebz-âb-ı Keşmîr          Şeyh Galip