Oz Büyücüsü Romanı Filmi Hakkında Konusu Özeti İnceleme L.Frank Baum

Oz Büyücüsü, özgün adı ile The Wonderful Wizard of Oz, Amerikan asıllı yazar  “Amerikan masallarının babası” [1]unvanını alan  L.Frank Baum’un ilk yayınlanma tarihi 17 Mayıs 1900 olan bir çocuk kitabıdır. Kitabın ilk baskısı W. W. Denslow tarafından resimlendirilmiş ve ilk baskı [2] resimli bir roman olarak basılmıştır.

Amerikan Edebiyatının ilk masalı olarak çok kısa sürede  büyük ilgi uyandıran roman,1902  yılında Chicago’da müzikal olarak sahnelenmiş, romanın büyük ilgi görmesi üzerine  Baum hayatı boyunca , 13 Oz kitabı daha yazmıştır. [3]  Yazarın ifadesiyle “merak ve eğlencenin korunduğu, kederin ve kâbusların dışarıda bırakıldığı modern bir masal “ olarak yazılan bu kitabın yazarın ölümünden sonra da başkaları tarafından yeni versiyonları ile yazımı devam etmiştir.

Roman gördüğü bu ilgi sonrasında 1939 yılında filme de uyarlanır. Victor Fleming’in yönetmenliğini, yaptığı bu filmin senaryosunu Florence Ryerson ve Edgar Allan Woolf  yazmıştı. [4]   Nobel’e de aday gösterilen bu film  ödülü Rüzgâr Gibi Geçti adlı filme kaptırmış olsa da En İyi Film Ödülü ile birlikte  altı tane Akademi Ödülü adaylığına layık görülmüş ve  filmin “Over The Rainbow” adlı şarkısıyla En İyi Film Müziği ödülünü de almıştır.

1956 yılında bu romanın TV için de uyarlaması yapılmış [5] hem film hem de Tv uyarlamaları pek çok ülkede büyük ilgi görmüş ve çok popüler olmuştur.

Toplamda on dört kitaptan oluşan Oz Büyücüsü, “Hayattaki dileklerimizin gerçek büyüsünü gösteren harika bir eser” olarak görülmüş yayınlandığı ilk günlerden bu güne kadar herkesin okuması tavsiye edilen başyapıtlar arasında ve en güzel çocuk romanlarından birisi olarak tavsiye edilmiştir.  

Oz Büyücüsü Özet[6]

Dorothy, ailesini kaybetmiş, teyzesi Em ve onun kocası Henry ile Kansas’ta yaşamakta, vaktinin pek çoğunu da Toto adlı köpekleriyle geçirmektedir. Kötü komşuları ise köpeği Toto’dan nefret etmektedir. Bu kötü komşusu şikâyet ederek köpeği Toto’yu öldürtmek ister. Bu yüzden köpeği Toto ile birlikte evden kaçar ama onu gören Profesör Marvel, Dorothy’ye geleceğini anlatarak teyzesinin hasta olduğunu ve evine hemen geri dönmesi gerektiğini söyler.  Teyzesinin onu merak ettiğini anlayınca eve dönüp uyumaya başlar.  Ama bir gün Kansas’ta yine bir kasırga çıkar. Em ve Henry, kasırgadan kaçarak Dorothy'yi de yanlarına çağırmışlar ama Dorothy köpeği Toto ile evde kalmıştır. Fakat çıkan hortum Toto ve Doroty ile birlikte evi alıp götürmüştür.

Dorothy ve Toto ev ile uçmaktadır.  Doroty gözünü açtığında çok güzel bir yere düştüklerini fark eder. Hortum onları alıp Kansas’tan çok daha güzel bir yere getirmiştir. Buradaki insanlar onları sevgiyle karşılamışlardır. Dorothy’in evi bu ülkedeki kötü cadının üstüne düşüp ve o cadıyı öldürmüş ve buradaki insanları o kötü cadıdan kurtarmıştır. Dorothy, bilmeden birini öldürdüğü için çok üzülür. Fakat Doroty, Kansas’a geri dönmek isteyince bunun mümkün olmadığını öğrenin. Çünkü insanlar (Munchkinler) Kansas’ın neresi olduğunu bilmemektedir.  Üstelik bu ülkede ikisi kötü ikisi iyi dört büyücü vardır ve Dorothy, kötü büyücünün birini öldürmüştür. Üstelik bu kötü cadıyı öldürdüğü için buradaki insanlar özgür kalmışlardır. Yöredeki insanlar onu alarak Kuzey’in iyilik cadısı Glinda’nın yanına götürürler.
Dorothy ertesi sabah öldürmüş olduğu cadının ayakkabılarını giyer. Aslında bu ayakkabıyı ona İyilik Cadısı Glinda sezdirmeden hediye etmiştir.  Fakat bu ayakkabının tılsımlı olduğunu bilmemektedir. Kuzey'in Cadısı, Dorothy'i her türlü kötülükten koruması için alnından öpmüştür. Bu öpücük bir tılsımdır ve kimse bu sayede Dorothy’e zarar veremeyecektir.  

Dorothy, yola çıkar ve kötü cadının ölümünü kutlayan insanların evinde dinlenmek ister.  Etrafta gezinirken bir korkuluk ona göz kırpar. Dorothy, korkuluk ile konuşarak Kansas’a gitmek istediğini anlatır. Korkuluk da ((The Scarecrow) samanla dolu kafasına bir beyin istemektedir. Eğer birlikte Oz Büyücüsüne giderlerse Kansas’a gidebilmesi için Oz Büyücüsünün ona yardım edebileceğini söyler.  

Dorothy de korkuluğu yerinden çıkarır ve korkuluk ile birlikte Zümrüt Şehri'ne doğru yola çıkarlar.İyilik Cadısı Dortohy’in Kansas’a dönebilmesi için yardımcı olacaktır. Zümrüt Şehir’deki büyücünün adı da Oz Büyücüsü'dür. 

Yolda giderken kaskatı kalmış inleyen bir teneke adam görürler. Teneke Adam (The Tin Man) paslandığı için hareket edemediğini ama içine yağ konulursa düzeleceğini anlatır. Dorothy ve Korkuluk, Teneke Adam'a yardım ederler. Teneke Adam’ın derdi de bir kalbe sahip olmaktır. Teneke adam başından geçenleri anlatır. Teneke adam Kıtırsoylu halkından bir kız ile evlenmek istemiş, kız ona bir ev yaparsa evlenirim deyince teneke adam da evi yapmış ama kötülük cadısı buna kızıp onu teneke adama çevirmiştir.. Yağmur yağdığı bir gün dışarıda kaldığı için de paslanıp kalmıştır.  Teneke Adam da onların peşine düşer çünkü bir kalbe sahip olabilecek ve yeniden sevmeyi öğrenebilecektir.

Hep birlikte Oz Büyücüsüne giderlerken yolda bir aslanla karşılaşırlar Dorothy köpeği Toto'yu korkutan aslanı azarlar.  Aslında bu aslan Korkak Aslan’dır((The Cowardly Lion)  ve doğduğundan beri hiç cesareti olmadığı için sadece cüssesini ve sesini kullanarak kendini korumaktadır. Aslan da cesaret sahibi olmak için onların peşine düşer.  

 Hep birlikte Oz Büyücüsüne giderlerken yolda birçok macera daha yaşarlar. En sonunda Zümrüt Şehre ve Oz Büyücüsünün yanına ulaşırlar. Ama kimse Oz Büyücüsü'nün yüzünü görmeme iştir ve büyücü onları sıra ile içeri alacaktır. Büyücü ilk gün Dorothy ile görüşür ve  büyücü ona Batı'nın Kötü Cadısı'nı öldürmediği sürece ona yardım etmeyeceğini  söyler. Büyücü Korkuluk'a güzel bir kadın, Teneke Adam'a Canavar ve Aslan'a da Ateş Topu olarak görünmüş ve hepsine de aynı şartı koşmuştur.  Bu nedenle de hep birlikte Batı'nın Kötü Cadısı'nı öldürmek için yola çıkarlar.

Ancak kötülük cadısına ulaşmak çok zordur. Cadı, onları dağıtmak için üzerlerine Kanatlı Maymunları gönderir.  Ancak tılsımlı öpücüğü ve sihirli gümüş ayakkabıları olan Dorothy'ye dokunamazlar. Kötü Cadı,  Dorothy'ye dokunmayınca onu kölesi olarak kullanıp sihirli ayakkabıya sahip olmak ister.  Cadı karanlıktan ve sudan korkmakta karanlığa ve suya yaklaşamamaktadır. Dorothy' de bu ayakkabıları sadece uyurken ve banyoda çıkardığı için Kötü Cadı bu ayakkabıları ondan alamaz. Ancak Cadı bir tuzak kurarak, ayakkabının tekini alınca buna çok sinirlenen Dorothy cadıya su fırlatır. Üzerine su sıçrayan kötülük Cadısı ‘da bu su ile eriyerek ölür.  Böylece Kötü Cadı’nın esir ettiği halkı da kurtarmış olur.  

Cadı ölünce ekip yine toplanır ve Zümrüt Şehri ve Oz Büyücüsü'ne giderler. Ancak Oz Büyücüsü umdukları gibi bir şey değildir.  Bu büyücü aslında sirklerde balon satan biri iken balonlar onu alıp uçurmuş ve buraya getirmiştir.  Buraya gelince de halka lider olup Zümrüt Şehri'ni inşa ettirmiştir. O günden sonra da büyücü olmadığı anlaşılmasın diye yüzünü kimseye göstermemiştir

Fakat Oz Büyücüsü yine de onlara yardım eder. Korkuluk'a uydurma bir beyin, Teneke Adam'a ipek bir kalp Aslan'a da cesaret verecek bir sıvı içirtir.   Dorothy'yi Kansas'a göndermek için de balonlar yapar.  Fakat burada kalmaktan sıkılan Oz da Dorothy ile dönmek istemiş  ancak balonlar aniden havalanınca. Oz tek başına yükselmiş Dorothy orada kalmıştır.

Dorothy en sonunda Güney’e gidip oradaki İyi Cadı'dan yardım ister. Cadı ise Dorothy'ye ayağındaki gümüş ayakkabıları gösterip o ayakkabıda her çeşit güç olduğunu bu ayakkabılarının onu istediği yere götürebileceğini söyler. Böylece Dorothy sihirli ayakkabıları ile Kansas'a döner. Korkuluk Zümrüt Şehri'ne bilge olur. Teneke Adam Batı diyarına dönüp orayı yönetir. Aslan yoldaki vahşi ormanda kral olur. Herkes dileğine kavuşur.

[1] https://www.iskultur.com.tr/oz-buyucusu-4.aspx

[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Oz_B%C3%BCy%C3%BCc%C3%BCs%C3%BC

[3] https://www.iskultur.com.tr/oz-buyucusu-4.aspx

[4]https://tr.wikipedia.org/wiki/Oz_B%C3%BCy%C3%BCc%C3%BCs%C3%BC_(film,_1939)

[5] http://www.beyazperde.com/filmler/film-29738/

[6] L. Frank Baum , Oz Büyücüsü, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,