Özdeyiş Nedir Vecize Örnekleri Aforizma Hikmet Darb-ı mesel

Özdeyiş Nedir Vecize Örnekleri Aforizma Hikmet Darb-ı mese

Özdeyiş’in eski ve yeni dilde birçok eş anlamlısı vardır. Özdeyişlerin en yaygın eş anlamlısı eski vecizedir. Eski dilde özdeyiş için vecize cümle-i hikemiye, kelam-ı kibar gibi tabirler de kullanılmıştır

Günümüzde ise özdeyiş;  vecize özsöz, özlü söz, aforizma motto gibi tabirler ile de eş veya yakın anlamlıdır.

Vecize ,hikmet ve mesel arasında büyük yakınlıklar bulunur. Ancak hikmetli sözler genellikle din ve tarikat ulularının din, ahlak ve hayat anlayışlarına daha yakın, öğüt ve irşad amaçlı sözlerdir Söz arasında vecize veya atasözü yerleştirmeye, anlatılan konuya uygun yaygın veya anonim bir söz söylemeye de darb-ı mesel denmiştir. Bu nedenle mesel ve darb-ı mesel de bir anlamda atasözü veya vecize olabilmektedir. Buna mukabil, darb-ı meseli vecizeden ayıran özellikler darb-ı mesellerin söyleyeni belli olmasına rağmen anonimleşen sözler olmasıdır. Mesel söylemenin amacı da bir olaya veya bir konuya bir kanıt sunmak olmaktadır. Üstelik hikmetli sözler darb-ı meseller gibi veciz olmayabilir

Özdeyiş, büyük ölçüde söyleyeni bilinen atasözü olarak da tarif edilir. Özdeyişler nitelik olarak atasözleri gibi hayat tecrübesini yansıtan, öğüt ve öneri veren, derin düşünceler ve tefekkür içeren ama söyleyeni genellikle bilinen özlü sözler olmaktadır. Atasözlerini özdeyişten ayıran hususular en başta anonim olması yani ilk kez kimin tarafından söylendiğinin bilinmemesi,  kalıplaşmış ve klişeleşmiş hale gelmesi, özdeyişe nazaran çoğunlukla daha şiirsel olmasıdır. Bunun bir nedeni de atasözlerinin çoğunlukla milli, özdeyişlerin ise birçoğunun başka dillerden dilimize tercüme edilmesinden dolayı şiirselliğini kaybetmesinden de kaynaklanır

Özdeyiş veya vecize pek çok şekilde tarif edilebilir. Ancak özdeyişin temel nitelikleri genellikle meşhur biri tarafından söylenmiş olan, özlü, açık kısa, derin tefekkür, derin hayat tecrübesi taşıyan, çarpıcı düşünceler ve fikirler içeren, düşündüren  özlü sözler olmasıdır.  ( bkz  Aforizma Özdeyiş Vecize Örnekleri

ÖZDEYİŞ ÖRNEKLERİ

( Çok sayıda örnek için bkz : A dan Z ye Özdeyişler Vecizeler Sözlüğü)