Râh Nedir Şiirlerimizde Yol ve Tarik

Osmanlıca yazılışı: râh :  راه

Farsça kökenli râh  ( راه) sözcüğünün sözlüklerdeki  anlamları  Yol, tarik, usul, metot, tutulan yol, meslek, manalarına gelmektedir.  

Râh  ( راه) Farsça kökenlidir. Osmanlıca yazılışı: râh :  راح şeklinde olan Arapça kökenli râh ile de karıştırılmamalıdır. Farsça yol, tarik anlamına gelen râh  ( راه) ile Arapçada şarap, bade anlamına gelen  râh :  راح sözcüklerinin Osmanlıcadaki yazılışları ve anlamları farklıdır.  ( bkz RÂH NEDİR ŞARAP ANLAMLI RÂH ) Yine Farsça kökenli olan ve kısa sesli a ile telaffuz edilen rah ile de karıştırılmamalıdır. 

Kısa sesli yazılan ve telaffuz edilen rah ise zan, sanma, kaygı, keder anlamlarında kullanılmaktadır.

Farsça râh sözcüğü gerçek ve mecaz birçok anlamda kullanılmıştır. Mecazi manalarda şeyhin yolu, tarikat yolu , Allah yolu gibi manalara gelecek şekilde bir çok tamlama kurar.

râhi: yolcu, gezgin.

râh-ı aşk : aşk yolu

râh-ı vatan : vatan yolu

râh-ı hakk : hak yolu, Allah yolu

râh-ı rast :  savâb : doğru yol

hâk-râh ~ خاكراه

râh : yol toprağı

ayn-i rah: yol gözlemek

azmi râh : yolunda gitmeye azmetmek, yolunda gitmekte kararlı olmak.

Divan şiirinde râh bir çok anlamı ile karşımıza çıkar.

Râh-ı çeşmümden dile tâb-ı ruh-ı cânân gelür

Hâne-i câna ziyâ-yı mihr-i nûr-efşân gelür         Baki'

Râh-ı aşka girmeyen merd olmadı zenler-durur

Kût-ı usfûr olmağa mezbelde erzenler-durur   Şemseddîn Ahmed Sivâs

Hem-râh idüp adûları hoş-hâl ider yürürHâk-i reh-i mahabbeti pâ-mâl ider yürür  ŞEYHÜLİSLAM YAHYA ŞİİRLERİ