Şehzade Korkut Harimi Ve Eserleri
12.11.2014
Eserleri
Harimi Şehzade Korkut Osmanlı hanedanı mensupları arasında şiir dışında diğer telif eserleri bulunan bir kaç şehzadeden biridir. Diğerlerinden de ayrı bir özelliğe sahip olan Korkut’un kaleme aldığı, tamamı Arapça yazılmış eserleri daha çok dinî ilimler, ahlâk ve nasihat türü kitaplardır. Osmanlı şehzadeleri arasında en bilgili şehzadelerin başında gelen Korkut’un fıkıh, İslam hukuku ve Arapça konusunda derin bir bilgisi vardır. [1]
1. Kitâb bi-halli işkâli’l-efkâr iî hilli em-völil-küffâr. Fıkıhta ganîmet hukûkuna dâir adlı eserin sâhibidir Savaşta alınan esirler ve ganimetin pay edilmesi, cariyelerle nikâh konusu, onların satışı meselesi gibi hususlarda bazı fakihlerin görüşlerinden esinlenerek derlenmiştir. [2]
2. Vesîletü’I-ahbâb ‘alâ vechi’1-îcâz. Kahire’de tamamlanan eserde haccın faziletleri, hac yolu, anneye babaya itaat, oğul için iyilik dileme, ahde vefa gibi ahlâkî konular yer alır.Vesilet’ül-Ahbâb ‘alâ vechi’l-icâz adlı ahlâk kitabını Arapça olarak kaleme almıştır.
3. Dfve-tü’n-nefsi’t-tâliha ile’J-a’mâli’ş-şâliha. Kitâbü Harîmî fi’t-taşavvuf adıyla da bilinir. Müellif, saltanat davası gütmediğini ifade ederek inzivaya çekildiği yıllarda 1508′de kaleme alıp babasına takdim ettiği bu eseri tefsir, hadis ve fıkha ait pek çok kitabı okuyarak meydana getirdiğini belirtir. [3]Eserde ayrıca Arapça, Farsça, Türkçe şiirlere yer vermiş, II. Murad’ıntahtı terki ve yerine oğlunun geçmesi, Rodos’ta mahpus bulunan müslüman esirlerin kurtarılmasının gerekliliği. Kemal Reis’in bunun için görevlendirildiği gibi bazı siyasî konular da işlenmiştir. Türkçe şiirler içinde kendisine ait olanları da vardır.[4]Ayrıca Yûnus Emre’den de bazı şiirler dercetmiştir. [5]
4. Şerhu elfâzi’I-küfrHdizü-insân an Iafzi’l-îmân adıyla da anılan eser kelâmla felsefî konulara ayrılmış olup müslüman ve mürtedin kim olduğu sorusuyla başlar, iman sahibi olma ve bunu dışa vurma, iman ve küfür, imanın beyanı, imanı izâle eden şeyler, irtidad ahkâmı gibi bölümleri içine alır.
HARİMİ DİVANI:
Din ve fen ilimlerinde yetişmiş olan Şehzade Korkut , Harimi mahlasıyla şiirler yazmıştır. Şahzade Korkut , dîvân [6] sahibi bir şairdir. Devrin kaynaklarına göre Şahzade Korkut’un divanı “mükemmel” bir divandır. Günümüzde mevcut olan divanı daha çok ona ait manzumelerin Ali Emîrî Efendi tarafından bir araya getirilmesiyle ortaya çıkmıştır. [7]Elimize geçen divanının tek yazam nüshası İstanbul Millet Kitaplığında bulunmaktadır. Prof.Dr., Mine Mengi’nin değerlendirmelerine göre Şahzade Korkut orta dereceli bir şairdir. ” Şiirlerinde esas dikkat çeken nokta Türkçe kelimelere sık sık yer vermesi, sade bir dil kullanması, Farsça tamlamalara az yer vermiş olmasıdır.” [8]
Kaynaklar Ayrıca “fetavadan” Korkudiye [9] adlı bir eserinin daha olduğundan söz etmektedir. Şerh-i Mevâkıf-ı Cürcânî’nin kenarına birçok konuda düştüğü notları ise bizzat gördüğünü Kınalızâde ifade eder.Nitekim Cürcânî’ninİbnSînâ’ya ait el-Kaşîdetü’l-cayniyyetü’r-rûhiyye adlı eserine yazdığı şerhin kenarına Harîmî mahlaslı biri tarafından bazı notlar düşüldüğü, yine aynı mahlasla bununla ilgili Cevâb-ı Sûfî ez-berây-ı Suâl-i Hekim ezçi Sebeb-i Natıka Âmede Est başlığı altında Türkçe şiirler kaleme alındığı dikkati çeker. [10]Burada Korkut adı geçmemekle birlikte Harîmî mahlasından yola çıkılarak bu çalışmalar Şehzade Korkut’a atfedilmiş, onun 1479′da ilk gençlik yıllarında bunlarla icazetname aldığı ileri sürülmüştür.
Diğer eserleri; Şerh-i Elfâz-ı Küfr, Korkudiye (Fetavâ-i Korkudhâniye) ve Şerhü’l-Mevâkıf li’l-Cürcânî’dir. [11]
Denizciliğe Katkısı
Şehzâde Korkut, bu kadar eser sahibi olmasına rağmen, ilminden çok, Akdeniz’deki Türk denizcilerine yaptığı yardımlarla meşhur olmuştur. Onlara gemi ve malzeme yardımında bulunmuş, Hıristiyan şövalyelerin ellerine esir düşenleri kurtarmıştır. Bilhassa Oruç ve Hızır Reisler’e yardım ve teşvikleri meşhurdur.
BİR GAZELİNDEN
Ey gönül halin nedir kim böyle zar oldun yine
Bülbül-ü şevki gül ruya niğâr oldun yine
Buy-u vuslat mı erişmiştir dimağına bu gün
Harimi çuşe gelip bî karar oldun yine
BİR GAZELİNDEN
Anıñçün lenger-i dil kanda eyleşse
Çeker habl-i vidâduñ anı deryâya
Yine düşdi deli dil özge sevdâya
Yine virdi bu kurı başı gavgâya
Gözümden şöyle çıhdı yine ‘âlem kim
Dil ü cân-ı cihân hep gitdi yağmâya
Harimi Şehzade Korkut Hayatı Şairliği
Kaynakça
[1] Prof Dr., Mine Mengi, Eski Türk Edebyatı Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara, 1997, shf, 121
[2] https://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-sahsiyetler-78/korkut-sehzade-8741/
[3] Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü, nu. 3529.
[4] Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü, nu. 1763
[5] https://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-sahsiyetler-78/korkut-sehzade-8741/
[6] ] https://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-sahsiyetler-78/korkut-sehzade-8741/
[7] Millet Kütüphanesi, Ali Emiri, Manzum 104.
[8] https://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-sahsiyetler-78/korkut-sehzade-8741/
[9] Prof Dr., Mine Mengi, Eski Türk Edebyatı Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara, 1997, shf, 12
[10] https://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-sahsiyetler-78/korkut-sehzade-8741/
[11] https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eehzade_Korkut
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın