Selh Nedir

Osmanlıca yazılışı: selh :  سلخ

Selh, Arapça kökenli bir sözcüktür. Sözlüklerdeki anlamı ile “ soyma, deri soymak. Bir yerden bir şeyi çıkarmak. Her ayın son günü. Anlamlarına gelir .

Şiirde ve Edebiyatta Selh

Selh kelimesi edebiyat ve şiirde “ başkasına ait bir beyitteki kelimeleri değiştirerek kendine mal etmek “ demektir.  Dolayısı ile selh, intihal ve sirkate benzeyen bir nevi fikir veya ifade çalma, başkasına ait bir dizeyi kendisine has bir dize veya beyit imiş gibi bir hale çevirmektir.  (  Bkz İNTİHAL NEDİR İLMAM NAZİRE VE ETKİLENME İLE FARKLARI ) İntihale benzeyen bir davranış olan bu eylem deri yüzmeye benzetilerek selh olarak ifade edilmiştir.

İntihal veya sirkat, “Başkasına ait yazıyı, fikri, şiir, beyti veya özgün bir ifadeyi kendisinin gibi göstermek. Onu benimsemek. Bir başkasının eserini sahiplenme” eylemidir.  Selh yaparak başkasına ait bir beytin sözcüklerinin eş anlamlılarını kullanarak kendisi yazmış gibi gösteren şair esasında başkasının dizesini çalmış olarak kabul edilir. Bu nedenle başkasına ait şiiri çeşitli şekillerde kendisine mal edilmesi ilmam olarak da ifade edilir

İlmâm, kasıtlı ve iradeli bir şekilde başkasına ait bir yazı veya şiiri, pek de değiştirmeden kendisi yazmış gibi göstermek eylemidir. ( BKZ  İlmâm Nedir Başkasının Eserini kendine Mal etme ) İlmâm’ın “başkasına ait hayali, anlamı veya fikri de az çok değiştirerek kendine mal etme manasında kullanıldığı açıktır.” Selhde de kasıtlı ve iradeli bir şekilde başkasına ait bir dizenin sözcüklerini eş anlamlıları ile değiştirerek kendine mal etme çabası vardır.  İlmam, intihal, sirkat, ve selhi;  nazire ve etkilenme ile karıştırmamak gerekir. Nazire bilerek ve isteyerek örnek alınan bir şiirin ahenk ve veznini kullanarak daha güzelini yazmak çabasını aksettirir. Örnek alınan şiiri benimsemek amacı yoktur. Etkilenmekte ise bilinçcisiz bir hayranlık altında yazmak söz konusudur. Asıl şiiri sahiplenmek gayesi yoktur.

Selhe örnek verecek olursak

“Halk içinde muteber bir nesne yok sıhhat gibi “ Dizesi “ Alemde daha kıymetli bir şey yok afiyet gibi” diye yazılırsa selh yapılmış olur

Hutben okunur minber-i iklim-i bekâda

Hükmün tutulur mahkeme-i Rûz-ı cezâda  

Gülbank –ı kudümün çekilir arş- Hüda’da

Esmâ-yı şeriften anılır arz-ı semâda    Şeyh Galip

Kusün döğülür daire-i mülk-i semâda

Hükmün sürülür mahkeme-i adl ü âtada

İsmin anılır mereke-i her dü serâda

Vasıl ola âvare gönül kâm u murada   Diyarbakırlı Emîri

Günümüz şairleri arasında selh oldukça yaygındır. Pek çok amatör şair usta şairlerin şiirlerini selh ederek paylaşmaktadır. O bakımdan istenirse, on binlerce sayıda selh , ilmam, sirkat ve intihal dize ve şiir bulunabilir.