Şerbet Nedir Kökeni Anlamı ve Türleri
Şerbet Nedir Kökeni Anlamı Adetleri Türleri Şerbetli Kutlamalar
Osmanlıca yazılışı: şerbet : شربت
Almanca: Scherbett
İtalyanca: sorbetto,
Fransızca : sorbet,
İngilizce: sorbet-sherbet
Sırpça: sorbet ,
Arnavutça: šërbét
Şerbet Kökeni ve Dünya Dillerine Yayılması
Şerbet شربت Arapça şrb kökünden gelir. Şerbet, Arapça şaraba شَرَبَ “içti” anlamına gelen [1]fiilin faˁla(t) vezninde fiilden yapılan ismi olmaktadır. “Şerbet” kelimesi, Arapçada “içmek” anlamına gelen “şarba” kökünden türemiştir. [2]Türkçeye de Arapçada “içmek” anlamına gelen (şürb) kelimesinden şerbet şekline dönüşerek geçmiştir. Şerbet sözcüğü “ yoğurt, ayran, kaymak “ sözcükleri gibi tüm dünya dillerine Türkçeden yayılmıştır.
Arapça “ şrb “ kökünden sarhoş eden veya etmeyen haram veya helal her türlü içki anlamlarında sözcükler üretilir. Bu nedenle şurb, şurub, içti anlamına gelen şaraba, eşribe, içme anlamına gelen meşreb- maşrab, içilen su kabı anlamına gelen maşraba, meşrubat, içecek şey, içki anlamına gelen şerbet sözcükleri de “ şrb “ kökünden gelir. [3]( bkzŞarab Kökeni Anlamı Şarap Türleri Benzetmeleri Söz Grupları - )
Şerbet Anlamı
Şerbet şarba(t) شربة sözcüğü lüğatlerde “bir defada içilen miktar, içim, içecek şey, içki” , “ içilecek tatlı şey. Bardakla müshil olarak içilen ilâç” anlamları ile açıklanır.
Batı ve Hıristiyan kültüründeki karşılığı şarap ikramı ve şerefe kadeh kaldırmadır.
Türk kültüründe ise kutlu başlangıçlar, sevinçler, iyi bitmesi temenni edilen başlangıçlar, doğum, düğün, mevlit, söz kesme, nişan, sünnet törenlerinde dini ve özel günlerin kutlamalarında, anma günlerinde, hayırlı bir iş için yapılan toplantılarda, buluşmalarda vb şerbet içme adeti vardır.
Şerbet içmenin Türk kültüründeki anlamı “ tatlı içelim tatlı konuşalım “ temennisini hayırlı işleri kıtlamak, sevinçleri paylaşmak adına yapılır.
Türk kültüründe şerbet içme âdeti bireysel veya çekirdek aile ile sınırlı kalan bir kutlama değil, yakın arkadaşlar, akrabalar ve komşuların iştirak etmesi ile yapılan toplumsal ve sosyal çevrenin iştiraki ile yapılan bir kutlamadır.
Şerbet Türleri
Osmanlı devrinden günümüze çok sayıda şerbet türü tespit edilmiştir. Nitekim çok sayıda tespit edemediğimiz şerbet türü olmalıdır. Yaptığımız kısa bir çalışma sonrasında tespit ettiğimiz şerbet türleri şunlardır
Mısır’ın hummas, Şam’ın dibas, Yanbolu’nun anberbaris,turunç, vişne, zambak, kavun Çekirdeği Şerbeti (Subye) tah ( üzümün çürüklerinin, suyunun alınması ve güneşte bekletilmesiyle elde edilen tah pekmezinin sulandırılmasıyla yapılan şerbet) , [4]fulya, yasemin, muhabbet çiçeği, iğde, nilüfer çiçeği, lavanta, kiraz, kayısı ve erik, menekşe, portakal, bergamut, gül, limon, ahududu, gelincik şerbeti, badem (sübye), çilek, dut (urumu), kavun çekirdeği (sübye) keçiboynuzu (karnup) , kızılcık, koruk, mandalina, menekşe, meyan kökü, sirkencibün (bal ve sirkeden yapılan şerbet), şeftali, elma, armut, ayva, erik, nane, ceviz, böğürtlen, bal şerbeti, gül suyu, şeker şerbeti, lütuf şerbeti, tanrı şerbeti, gül sulu şeker şerbeti, nardenk şerbeti ve saf şeker şerbetidir bal ve limonla ezilerek yapılan gülbeşeker, kökenav (köknar) şerbeti, ûşile (avşile) şerbeti, revâs şerbeti, müselles şer’iyesi, kaysı cellâbı, baldıran şerbeti, erguvan, demirhindi, Hindistan cevizi şerbeti
Beyaz Şarab İçtim Yeşil Kaneden
Berş Macunu Şurubu Berraş Beng ve Şarab Münasebetleri
Şarab Kökeni Anlamı Şarap Türleri Benzetmeleri Söz Grupları
Şarab Eski Türklerde Suci Çakır ve İçkiler
Şarab Çeşitleri Osmanlı Şarapları ve İsimleri
KAYNAKÇA
[1] https://www.etimolojiturkce.com/kelime/%C5%9Ferbet
[2] https://www.etimolojiturkce.com/kelime/%C5%9Ferbet
[3] ŞARAB KÖKENI ANLAMI ŞARAP TÜRLERI BENZETMELERI SÖZ GRUPLARI, https://www.edebiyatvesanatakademisi.com/Arama.aspx?id=56207
[4] ÖZDOĞAN, Yahya- IŞIK, Nermin, “Geleneksel Türk Mutfağında Şerbet”, https://www.turkascihaberleri.com/HaberDetay/22531/
