Sîb Siv Tuffah Nedir Sevgilinin Elma Yanağı

Sîb

Osmanlıca yazılışı: Sîb:  سيب

Sîb  سيب,  Farsça kökenli bir sözcüktür. Sözlük anlamı ile Türkçede elma ve “ suyun aktığı yer “ anlamına gelir. Farsçadaki “sîv “sözcüğü de elma anlamındadır. Siv, sîb ve elma sözcüklerinin Arapçadaki karşılığı ise tuffāḥ sözcüğüdür. Siv, sîb ve tuffah sözcükleri elma anlamı ile Osmanlıcaya da girmiştir.

Elma anlamına gelen sîv, sîb  ve tuffah divan şiirinde sevgilinin yanağı uüüz ( çehresi ) ve gabgabına benzetilir. Sevgilinin çenesi, yanağı, gabgabı yani gerdanı elmaya teşbih edilir. ( bkz Gabgab Nedir Şiirlerde Sevgilinin Gerdanı )  Halk şiirimizde de sevgilinin yanakları kırmızı renginden dolayı elmaya benzetilmiştir.

sîb-i zenahdân : sevgilinin elmayı andıran çenesi

Ol kadd ii zenahdân u leb eyler beni hayrân

Kim serv-i sehî meyvesi sîb ü rutab olmaz Karamanlı Nizamî

Hergiz almaz ‘aynına ol gabgabı elma gibi

Yüzüñi biñ kez sarardursañ eger ayvâ gibi     Ravzi Hayatı ve Edebi Yönü ( Edincik- 16. Yy )

Dilâ gam çekme çâh-ı gabgab-ı cânânda kalmazsın

Virüp la‘line cân borcın çıkar zindânda kalmazsın  Nevizade Atai - Atayi- Şiirleri

Gördi ki kendüden bih olur gabgab-ı habîb

Bu gayret ile kendüsin asdı nihâle sîb  EMRÎ ( D. Edirne?, Ö. Edirne 1575 )

Sâk u sürîn ü gabgab u leb meşrebimcedir

Ser-tâ-be-pây hâsılı heb meşrebimcedir    Nedim Şiirleri

Ruh-i dildâr ile hem-renk olur tüffâhı söyletsen

Lebinden dem urur ey bâğban akdâhı söyletsen Bayburtlu Zihni