Şuayb Peygamber
Şuayb Peygamber
Kitâb-ı Mukaddes’te Hz. Şuayb’ın ismi geçmez ama Musa'nın kayınpederi, bir Kenite çobanı ve Midian rahibi olarak aktarılan Yitro adındaki Yahudi din büyüğünün Hz Şuayb olduğunu düşünenler bulunmaktadır. Bazı İslami kaynaklara göre “Hz. Şuayb, Medyen'de iken kızı Safura'yı Hz. Musâ'ya nikâhlamıştır”.[1] Bu benzerlikten hareketle Kitâb-ı Mukaddes’te Yitro olarak adlandırılan dini fiğürünün Hz Şuayb olduğu ileri sürülmektedir. Tevrat’a göre Şuayb Musa'nın kayınpederidir ve Yitro ile aynı kişidir.[2]
Dini kaynaklar, Hz. Şuayb’ın adı, şeceresi, ailesi, peygamber olarak gönderildiği toplum, akıbeti gibi pek çok konuda hemfikir değillerdir. Kimi kaynaklara göre Hz. İbrahim’in soyundan gelmiş, hatta “İbrahim peygamberin şeriatıyla amel “ [3]edilmiştir.
Kimi kaynaklar ise Hz İbrahim’e inanan ve Şam’a gelen birinin oğlu, kimi kaynaklara göre de Hz. Lût’un kızının oğlu yahut torunudur. [4] Farklı dini kaynaklara göre babasının adı da değişmektedir. Kimi kaynaklar ise onu, anne tarafından Lut peygamber ile akraba göstermektedir. Peygamber olarak gönderildiği Medyen ve ahalisi de zaten Lut kavmi ile akraba ve komşudur. Kimi kaynaklara göre Hz. Sâlih’ten sonra, Hz. Mûsâ ve Hârûn’dan önce peygamber olmuştur.
İslami kaynaklar onun Lut gölüne yakın Kuzeybatı Arabistan’ın ve Akabe körfezinin doğu kıyılarında
Arapça konuşan göçer bir kavim olan Medyen ve Eyke halkına peygamber olarak gönderildiğini bildirir. Tevrat’a göre Medyan ahalisi Midianlılar adıyla anılan Suriye'nin güneyi, Ürdün ve Hicaz'ın kuzeyi, Kızıldeniz ve Akabe Körfezinin kuzeyine denk gelen alanda oturan bir ahalidir.
Hz. Şuayb’ın peygamberlik ile vazifelendirildiği by bölge Hûd ve Sâlih peygamberlerin yurdudur. Bu yöre Mûsâ’nın da Mısır’dan çıktıktan sonra evlenip yıllarca aralarında kaldığı[5] bir bölgedir. Hz Musa bu bölgede yyzn bir müddet kalmış Hz Şuayb’a çobanlık yapmış[6], hatta onun kızı ile de evlenmiş, onun kızı Safura’dan ( Tevrat’a göre Siffora ) iki çocuğu olmuştur.
Hz. Şuayb, Allah’ın emir ve yasaklarını dinlemeyen bu ahaliye daha önce Hz. Nûh, Hûd, Sâlih ve Lût peygamberler gönderilmiş ancak bu ahali bu peygamberlerin izinden gitmemiştir. Hz. Şuayb, “ ölçü ve tartıyı doğru yapmaya, insanlar arasında adaleti gözetmeye, haksızlıkta bulunmamaya, bozgunculuk yaparak yeryüzünde karışıklık çıkarmamaya” [7], yol kesip [8]eşkıyalık yapmamaya davet eder. Nûh, Hûd, Sâlih ve Lût peygamberlerin sözünü dinlemeyen ahalilerin başlarına gelenleri anlatır. (Hûd 11/89) haber verilir. (Lût Peygamber Sodom ve Gomore Lut Gölü )
Ancak kavimler onu dinlemez. Ona karşı çıktıkları gibi eziyet de ederler. Bunun üzerine Medyen kavminin yaşadığı yerde büyük bir deprem olur. (el-A‘râf 7/91; el-Ankebût 29/37), daha sonra şiddetli bir ses çıkar. (Hûd 11/94) daha sonra da ahali “gölge günü” azabı ile (eş-Şuarâ 26/189)[9] yok edilmiştir.
Medyen kavmi, Lut kavminin helakine benzeyen bir şekilde helak olduktan sonra Hz. Şuayb kendisine inananlar ile birlikte alıp Mekke'ye gitmiştir.
Yed-i beyzâ- nümâ-yı Mûsâ’dan
Şubelendi menâkıbât-ı Şuâyb Şeyh Galib
KAYNAKÇA
[1] İskender Pala, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü,
[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Euayb
[3] İskender Pala, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü,
[4]Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl), I, 325-329, 396-400.
[5] ÖMER FARUK HARMAN https://islamansiklopedisi.org.tr/medyen
[6] Osman KABAKÇILI, Hz. Şuayb Kıssasının Ahlak İlkeleri Açısından Analizi, https://dergipark.org.tr/tr/pub/beuifd/issue/62796/866654
[7]MEHMET ÜMİT, https://islamansiklopedisi.org.tr/suayb
[8] Osman KABAKÇILI, Hz. Şuayb Kıssasının Ahlak İlkeleri Açısından Analizi, https://dergipark.org.tr/tr/pub/beuifd/issue/62796/866654
[9] MEHMET ÜMİT, https://islamansiklopedisi.org.tr/suayb
