Ta'lik Nedir Ta'lik Hat Yazısı
Ta'lik Nedir
İran, hat sanatında tevkī‘ ve rikā‘ yazılarından geliştirilmiş eski hat yazı stillerinden biridir.
Ta’lik sözcüğü Arapça kökenlidir. Sözlüklerdeki anlamları “asılmak, askıya alınmak, asılmış, bağlanmış.
Bu yazı stilinin Pehlevî ve Avesta alfabelerinin etkisiyle geliştiği düşüncesinde olanlar da vardır. Ancak
“harflerinin geniş kavisli ve asılmış gibi görünüşü sebebiyle bu ismi aldığı; tevkī‘ ve rikā‘ yazılarının arasında muallâkta kaldığı için bu yazıya ta‘lik denildiğini söyleyenler” [1]çoğunluktadır. ( bkz Hat Sanatı ve Tarihçesi )
İran’da ortaya çıkan bu yazı stili Fâtih’in Otlukbeli Savaşı’ndaki Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan’ı yenmesi sonrası Uzun Hasan’ın saray kâtiplerini İstanbul’a getirmesi sonrasında Osmanlı sarayında da kullanılmaya başlandığı düşünülmektedir.[2]
Ta‘lik hattı daha ziyade devlet ile ilgili resmî yazışmalarda kullanılmış hüsnü hat sanatında bu yazı stili pek de rağbet görmemiştir. ( bkz Hat Sanatının İncelikleri )
Talik yazı stilinin XIV. yy.dan sonra yerini şikeste ta'lik denilenb hat yazısına terk ettiği bilinmektedir. “Ta'lik'in değişik bir şekli de nesta'liktir. Türkiye'de ta'lik diye bilinen hat, ekseriyetle nesta'lik'tir. Meşî[1]hat daireleri ile şer'î mahkeme zabıtla[1]rında ta'lik yazı çok kullanılmıştır. “[3] Ta’lik yazı stili yerini nesta‘lik yazısına bırakmış; nestalik yazı stili tüm İslâm âlemine yayılmış, ancak Osmanlılar buna ta‘lik demeyi sürdürmüşlerdir.
- Gayba îmân getir ey mülhid-i tâcir ki sana
- Âhiretten hat-ı ta'lîk ile hüccet gelmez Sabit
İLGİLİ LİNKLERİMİZ
KAYNAKÇA
