Tefrik Kökeni Anlamları Tefrik Söz Sanatı

Tefrik Nedir

Osmanlıca Yazılışı: Tefrik : تفريق

Tefrik Kökeni Sözlük Anlamları

Tefrik Arapça kökenli bir sözcüktür ve Arapçada ayırmak, ayırma, ayrıştırma, bölüm bölüm yapma anlamlarında sözcükler üretilen “frḳ “ kökünden gelmektedir ve  farḳ فرق   sözcüğünün tefˁîl vezninden mastarıdır. Bu nedenle:  fark, tefrika, müteferrika, müteferrik sözcükleri ile aynı kökten gelmektedir.  Tefrik sözlüklerde “İki şeyi birbirinden ayırmak”, ayırt etme, ayırma. ,” seçmek, fark gözetmek “[1] anlamları ile açıklanır.

 Fıkıhta evli bir kadının mahkemeye haklı gerekçelerle başvurarak evliliğe son verilmesini talep etmesi üzerine gerçekleşen kazâî boşanmaya da tefrik denir.

Edebiyatta Tefrik

Edebiyatta tefrik anlamla ilgili bir terimdir.  Edebiyatta tefrik;   birbirinin aynısı olan veya aynısı kabul edilen iki şey arasında fark bulmak veya bir fark yaratarak birini diğerine üstün tutmak demektir. Böylece aynı veya benzer iki unsurdan biri diğerine üstün tutulmuş olur.

Edebiyatta tefrik iki benzer olgu veya unsur arasındaki fark bulmak veya fark yaratarak diğerini üstün kılmak anlamında kullanılmıştır.  

• Seni Kisrâ’ya adâlette muâdil tutsam
• Fazladır sende olan devlet ü dîn ü îmân

( Adaletini Kisra’ya ( Anuşirvan-ı Adil’e ) denk tutmaya kalksam başaramam çünkü sen ondan çok daha imanlı ve adaletli bir devlet adamısın Şair, hitap ettiği padişahı Tâk-i Kisra adı ile de anılan adaletin timsali Nuşirevan ile mukayese ederek, padişahın daha, imanlı, adil ve adaletli olduğunu savunarak Kisra’dan üstün olduğunu vurguluyor.

• Budur farkı gönül mahşer rûz –ı hicrandan
• Kim ol canı verir cisme bu cismi ayırır candan Fuzuli

Mahşer ile hicran zaman ve gün itibariyle bir tutulmuş fakat biri insana can verirken diğeri ise can alır denilerek tefrik yapılmıştır. 

KAYNAKÇA

[1] https://www.luggat.com/tefrik/1/1