Tekkellüm  ( takallum) تكلّم  Arapçada “ söz, konuşma” anlamlarında sözcükler üretilen “klm” kökünden gelir. [1] ( GENİŞ BİLGİ İÇİN BKZ : Tekellüm Nedir Âşıklar Şiirinde Tekerleme Yarışması) “Bir dili konuşma" anlamına gelen tekellüm sözlüklerde “konuşma, söyleme, kelam etme anlamlarındadır.

Tekellüm,  sözcüğü âşık ve divan edebiyatında farklı anlamlara gelen terimler halinde kullanılır. Âşık edebiyatında tekellüm:  “âşıklar arasında yapılan yarışma” anlamında bir terimdir.  

Tekellüm ü sâmit, tamlaması sözlüklerde “ sessiz konuşma” anlamı ile de açıklanır.  Ancak Divan edebiyatında bir şairin kendisini ölmüş farz ederek şiirler söylemesine ise “tekellüm ü sâmit veya tekellüm ü rûh “denir. [2]  “ Şairin kendisini ölmüş varsayarak bu minvalde şiir söylemesidir.” [3]

Divan şiirinde bir şairin kendisini ölmüş farz ederek şiirler söylemesine “kelâm-ı sâmit “ veya “kelâm-ı ruh “da denmiştir. Birinin kabrine kitabe olmak veya bir şairin bir sözünün, beytinin veya kıtasının kendi mezar taşına veya kitabesine yazılmasına da “tekellüm ü rûh” denmiştir.

• Mezarım üstü ekip, gül biter ummayasın.
• Zehirim oldu hayat; gül çürür, ben çürürüm.
• Zehirim oldu kabir; gül çürür, ben çürürüm. Şahamettin Kuzucular [4]
• 
  
• Eli boş gidilmez gidİlen yere
• Rabbim, boş gelmedim ben, suç getirdim
• Dağlar çekemezken o ağır yükü
• İki kat sırtımda çok güç getirdim[5]
• 
  
• Ben hod öldüm, ey türâbımdan olan sâğar müdam
• Rindler bezmin gezip bir bir yetir benden niyâz          Fuzuli
• 
  
• Bir zaman olsun bana levh-i mezârım tercüman
• Ben yoruldum söylemekten tercümanım söylesin

KAYNAKÇA

• [1] https://www.edebiyatvesanatakademisi.com/post/tekellum-nedir-asiklar/143248
• [2] Tahir ül Mevlevi, Edebiyat Lüğati, Enderun , 1973, s. 154
• [3] Aktaş, Hasan (2002). Modern Türk Şiirinde Edebî Sanatlar. Konya: Çizgi Kitabevi. ss. 91-92.
• [4] https://www.edebiyatvesanatakademisi.com/post/gul-curur-ben-cururum/81195
• [5] Tahir ül Mevlevi, Edebiyat Lüğati, Enderun , 1973, s. 154