Teşbib Nedir Kaside Teşbîb ve Nesib

Teşbib Nedir

Osmanlıca yazılışı: Teşbîb : لتشبيب

Teşbîb , Arapça kökenli bir sözcüktür. Edebiyatta terim anlamı ile kasidenin başında konusundan hareketle şiirin adını belirlemeye yarayan ve nesîb de denilen giriş bölümü , kaside mukaddimesi demektir.
Teşbîb  ile nesib  terimleri kaside bahsinde hemen hemen aynı anlamda kullanılır.  ( Kaside Nedir ve Kasidenin Bölümleri ) Kasidelerin mukaddimesi olan teşbîb bölümünün diğer adı ise nesibdir. Nesib de tıpkı teşbîb gibi  kasidelerin  mukkaddimesi, başlangıç kısmı, kasidenin yazıldığı mevsim, gün, özel bir ay, bayram vb tasvirlerinin yapıldığı ilk bölümü ifade eden bir terimdir.  ( bkz Nesib Bölümü Nedir ve Nesib Örnekleri )

Şair, bu  bölümde, kasidenin asıl kısmı olan mehdiye bölümüne geçmeden evvel kasidenin yazıldığı, ayın, mevsimin,  savaş zamanının vb tasvirni yapmaktadır. Yahut da yazıldığı önemli günü, ( örneğin nevruz) mevsimi, ayı   ( yaz, kış, temmuz, ramazan)  veya bayramı tasvir eder.  ( Kaside Nedir Tüm Özellikleri Konuları Türleri Bölümleri Örnekleri)

Bazı kasideler yapılan tasvirlere göre adlandırılır.  Şair kasidesini ramazan ayında yazmış ise kasidesine ramazan veya bayram tasviri yaparak başlar. Böylesi kasidelere ramazâniyye , ıydiye,  Iydiyye ( Bayramiyye) denirdi.  Şair kasidenin nesib bölümünde eğer;  kışın yazmış ve kışı tasvir ediyorsa;  şitâiyye;  bahar mevsiminde yazmış ise bahariye,  yaz mevsiminde yazmış ve yaz aylarını tasvir ediyor ise Sayfiye (yaz), güz mevsimini tasvir ediyor ise hazaniye  ; nevruz günü yazmış ise  Nevruziye  adını alırdı.  ( bkz Nevruz Bayramının Kökeni )