Yemame Savaşı Hz Ali ve Yemame Cengi Destanı

05.10.2015

Yemame Savaşı veya Yemame Vakası olarak da bilinen savaş Hz Ali’nin kahramanı olduğu bir destan haline dönüşmüştür. Tarihteki bu savaş Arabistan Yarımadası'nın doğusundaki, Yemame bölgesinde kendisini peygamber ilan eden Müseylime'ye bağlı kuvvetler ile Halid bin Velid komutasındaki İslam ordusu arasında yapılan bir savaştır. (Mayıs-Haziran 633).

Müseylime bu bölgede Beni Hanife kabilesini kendisine bağlamayı başarmış ve kendini Hz Muhammed’in peygamberlik ortağı olarak ilan etmiş, “Rahmân” adında bir meleğin vahiy getirdiği iddiasında bulunduğu için kendisine “Rahmân-Yemâme” denilmeye başlanmış, farz namazlarını kaldırıp, içki ve zinanın serbest olduğunu söylediği için taraftar bulmakta zorlanmamıştır.”[1]

Savaş Hz Muhammed’in vefatından sonra olmuş Hz Ebubekir’in Halife Ebu Bekir, Müseylime’ye ,Habib bin Abdullah Ensari'yi elçi göndererek yalancı Peygamberlik iddiasından vazgeçmesini istemiştir. Müseylime üzerine gönderilen öncü kuvvetler de mağlup olunca Hz Ebu Bekir, Halid Bin Velid’i Müseylime üzerine gönderir.

Savaş Milâdî 632 yılında Yemame bölgesinde yapılır. Halid Bin Velid “Akraba” denen yerde Müseylimetü’l-Kezzab ve adamlarından ağır bir yenilgi alır. Ardından birliklerini toplayarak giriştiği üç saldırıda da başarı sağlayamaz. Bunun üzerine Halid bin Velid, askerlerini ensar ve muhacirin olarak iki gruba ayırarak, “ Allah yolunda kimin daha iyi savaştığını şimdi gösterin” der ve yeniden savaşa girer. Yapılan son savaşta Müseylime ve savaşçıları, duvarlarla çevrili bir bahçede sıkıştırmış ve Vahşi bin Harp adındaki müşrik iken Hz Hamza’yı da mızrağı ile şehit eden sahabenin aynı mızrakla Müseylime’yi öldürmesinden sonra savaş sona ermiştir. ( bkz Peygamberlik Oyunları Seccah İle Müseyleme )

Savaş sonrasında “Halid bin Velid komutasındaki Müslüman ordusu iki bin kişiden fazla şehit verirken Müseylimetü’l-Kezzab’ın taraftarlarından yirmi bin kişi ölmüştür.” Fakat bu savaşta ensar dan pek çok hafız şehit olmuş, Kuran’ın bazı ayet ve surelerinin kaybolabileceği tehlikesi oluşmuştur. Bunun üzerine “Kur'an'dan birşey kaybolmasın diye dağınık olan bu vahiy malzemesinin toplanmasına karar verilmiştir” [2]

Kaynaklar Hz Ali’nin bu savaşa katılıp katılmadığı konusunda hiçbir bilgi vermese de Hz Ali’nin de bu savaşa katılmış olması muhtemeldir. Hz Ali’nin etrafında şekillenen “Yemame Cengi destanında “ Halid Bin Velid’in ikinci bir fiğür olarak kalması dikkat çekicidir.

Hz Ali’nin Yemame Cengi adlı destanındaki olaylar ile Halid Bin Velid’in komuta ettiği Tarihteki Yemame Savaşı arasında isim benzerliği dışında hiçbir ortak yan bulunmamaktadır.

Yemame Cengi Destanı’nın diğer Hz Ali’ Cenknamleri gibi 14 yy da yazıya geçirilmiş olması gerekir. V. Mahir “hususi kitaplığımızdadır “diye not düştüğü “Gazavat- ı Ali “ ( Merhur Şah’ın Müslüman olması Yemamae Cengi, Destan-ı Ahtem) adlı nüshanın 14 yy da yazıya geçmiş olduğunu belirtir. [3]Hz Ali’nin diğer cenknamlerinin de bu yüzyılda yazıya geçirilmiş olması Kocatürk’ün bu görüşünü desteklemektedir.

Bu yazma nüshalarından bir tanesi Ankara Milli Kütüphanededir. Yemâme Cengi, Ankara Milli Kütüphane, 06 MK. Yz. A 5897, 462.

YEMAME CENGİ DESTANI ÖZETİ

Henüz küçük olan Hasan ile Hüseyin bir şehidin mezarının başında kuran okurken Yemame adlı zorlu bir kafir beyi onları kaçırıp Yemame ülkesine götürür. Cellâtlarını çağırarak kafalarını kesmesini emreder. Vezirleri kâfir beyine bir gün bekleyip sabretmesini telkin ederler ve kâfir beyi de idam için beklemeyi uygun bulur.

Bu sırada Hz Ali ‘de çocuklarını aramaya çıkmıştır. Onların izlerini sürerek Yemame kalesine kadar gelir. Kendinin kim olduğunu bildirmeden onların pek çok pehlivanını yener. Sonra da kendisini tanıtarak cenge girer meleklerin de yardımı ile düşmanı yenerek Hasan ile Hüseyin’i de onların elinden kurtarır.

İLGİLİ lİNKLER

· Gazavat- ı Ali Merhur Şahın Müslüman Olması Destanı

· Gazavat- ı Ali Ahtem Destanı

· Gazavat-ı Ali Der Memleket-i Sind Hakkında ve Özeti

· Gazavatı Bahri Umman ve Sandık Destanı ve Özeti

· Gazavatı Bahri Umman ve Sandık ile Hatırlattığı Mitolojik Öğeler

· Gaza ve Gazavataname

· HZ ALİ CENKNAMELERİ

· Kirdeci Alî Kesik Baş Destanı

· Maktel-i Hüseyin ve Kerbala Destanı ( 14. yy)

· Yemame Savaşı ve Hz Ali'nin Yemame Cengi Destanı

· Hazreti Ali Kan Kalesi Cengi Özeti