Aşıkpaşazade

Âşık Paşazade, 1400 yılında Amasya’da doğdu. Asıl adı Derviş Ahmed Aşıkî'dir Âşık Paşanın soyundan geldiği için, Aşık paşazade ismiyle tanınmıştır. Hayatı hakkında çok az bilgi bulunan Âşıkpaşazade’nin doğum yerinin Amasya’ya bağlı Mecitözü kazasının Elvan Çelebi köyü olduğu [1] bu köyün adının kaynaklarda Ulvan Çelebi olarak geçmekte olduğu pek çok kaynağın üzerinde durduğu bilgiler arasındadır. Bu köye bu adın verilmesinin sebebi ise Garib-nâme adlı mesnevisiyle tanınan Âşık Paşa’nın oğlu Elvan Çelebi’nin adının bu köye verilmiş olmasından ileri gelmektedir. Elvan Çelebi Aşık Paşa’nın oğludur ve Menâkıbü‟lKudsiyye adlı eseriyle Divan Edebiyatında menkıbe türünün ilk örneğini veren kişi olan Elvan Çelebidir. Dolayısıyla Âşık Paşa, Âşık Paşazâde ile aynı soydan gelmektedir. (Âşık Paşazâde 2007, 23) [2] Doğumu üzerinde çeşitli iddialar vardır. Kimi kaynaklar doğum tarihini 1393 yılında Amasya'ya bağlı Elvan Çelebi köyünde şeklinde gösterir. Bu bakımdan onun ölüm tarihinin 1481 olması nedeniyle her en az seksen küsur yıl yaşadığı ortaya çıkmaktadır. [3] Derviş Ahmed Âşıkî’nin hayatıyla ilgili net bilgiler yoktur. Kitabından çıkarılabildiği kadarıyla İstanbul’un fethine tanık olduğu ve vefatından önce İstanbul’da yaşadığı anlaşılır. Anadolu’da Türk birliğini temsil eden, Farsça ve Arapçaya karşı Türkçeyi savunan ve tasavvufî inançlarıyla Oğuz Boylarını çevresinde toplayan dedeleri gibi, Âşık Paşazade de bir süre Amasya'da baba ocağında uyarıcılık görevi yapmıştır. Asıl adın Derviş Ahmet olmakla beraber dedesi Âşık Paşa'ya nispetle Aşıkpaşazade olarak anılmıştır. Hayatı hakkındaki bilgilerin hemen hepsi yazmış olduğu eserden çıkarılan bilgiler şeklindedir.................